Erkende interventie: Leefstijl 24/7

Na afronding van Leefstijl 24/7 hebben de deelnemers kennis van hun middelengebruik en delictgedrag en inzicht in de eigen patronen die hiertoe leiden.

Zij zijn gemotiveerd tot (gedrags)verandering, gaan adequaat om met hun verslaving/delictgedrag, en hebben vertrouwen in de eigen capaciteit wat betreft het onder controle krijgen ervan.

Doelgroep

Leefstijl 24/7 wordt ingezet voor justitiabelen die middelen gebruiken en strafbare feiten plegen. Experimentele gebruikers, riskante gebruikers, riskante gebruikers met klachten en verslaafden stromen in.

Aanpak

Leefstijl 24/7 beïnvloedt het middelengebruik van de deelnemers in positieve zin, waardoor de kans op criminele recidive wordt verminderd. De training bestaat uit drie Modules. Het aantal te volgen Modules is afhankelijk van de ernst van het middelengebruik: hoe ernstiger het middelengebruik, hoe meer Modules men volgt (stepped-care principe). Alle Modules bestaan uit 5 bijeenkomsten van 2 uur. De training wordt in groepsverband of individueel gegeven (individuele Modules: 1 uur). Deelnemers die vanwege persoonskenmerken, psychopathologie of aard van het delict (bijvoorbeeld zeden) als niet-groepsgeschikt worden aangemerkt, krijgen een individuele training. Ook deelnemers met een licht recidiverisico volgen de training individueel. Leefstijl 24/7 wordt tevens individueel gegeven om een snelle start te garanderen.

Materiaal

Er is divers materiaal beschikbaar t.b.v. voorlichting en werving/selectie van deelnemers. Denk aan folders voor de opdrachtgevers (Openbaar Ministerie (OM), Zittende Magistratuur (ZM), Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)), reclasseringswerkers en justitiabelen, trainershandleidingen en werkboeken en voor- en nametingen t.b.v. doelmatigheidsonderzoek.

Onderbouwing

Verslaving wordt in toenemende mate beschouwd als een ontwikkelingsstoornis. Het verslavingsgedrag ontwikkelt zich in een wisselwerking tussen erfelijke en verkregen kwetsbaarheidsfactoren en de actuele situatie (beschikbaarheid van middelen, sociale context, inhibitie en stresscontrolevermogen). Veranderingen in het stressregulatiesysteem door (traumatische) ervaringen en de wijze van omgaan met stress, predisponeren eveneens voor verslaving.

Uit onderzoek blijkt dat 76% van de toezichtcliënten en 74% van de gedetineerden middelen gebruiken. Naarmate iemand vordert in zijn gebruik, ontstaan er vaak ook andere problemen, zoals problemen met (lichamelijke en psychische) gezondheid, relaties, financiën of werk. In Leefstijl 24/7 wordt het middelengebruik teruggebracht, met als doel recidive te verminderen. Het stabiliseren van middelengebruik is een belangrijke protectieve factor. Met Leefstijl 24/7 kunnen we voorkomen dat de doelgroep verder afglijdt en in een maatschappelijk isolement terecht komt, en tevens een bijdrage leveren aan een veiliger samenleving.

Onderzoek

Er zijn twee procesevaluaties uitgevoerd naar de programma-integriteit van de Korte Leefstijltraining en de Leefstijltraining. In de evaluatie van de Korte Leefstijltraining werden veel knelpunten in de uitvoering geconstateerd, waaronder een onzuivere indicering, een beperkte registratie en capaciteitsproblemen bij de trainers. Dit stond een soepele uitvoering van de Korte Leefstijltraining in de weg. De onderzoekers concludeerden dat de procesevaluatie eigenlijk te vroeg had plaatsgevonden.

In de evaluatie van de Leefstijltraining concludeerden de onderzoekers dat de training grotendeels programma-integer werd uitgevoerd. Over de afwijkingen van het protocol was consensus tussen trainers en interventiecoaches. Trainers waren daarentegen niet eenduidig in het benoemen van de werkzame elementen van de Leefstijltraining. Er is geen onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de oude Leefstijltrainingen.