EXPLORE-onderzoek bij scholen

Het EXPLORE-onderzoek op scholen is een landelijk onderzoek naar de preventie en het gebruik van tabak, alcohol, cannabis en andere middelen in het cluster3-, cluster 4- en praktijkonderwijs.

Het EXPLORE-onderzoek op scholen bestaat uit 2 onderdelen:
1. Vragenlijstonderzoek onder leerlingen om de omvang van het middelengebruik vast te stellen (2019)
2. Onderzoek onder Gezonde School-adviseurs (GGD) en preventiewerkers (Instellingen voor Verslavingszorg) en onderwijsprofessionals om inzicht te krijgen in de manier waarop scholen omgaan met middelenpreventie en de knelpunten en behoeften die zij ervaren (2019).

Met de resultaten van beide onderdelen kunnen beleidsmakers, preventiewerkers en scholen in het cluster 3-, cluster 4- en praktijkonderwijs beter worden ondersteund in hun aanpak rond middelenpreventie in deze doelgroep.

  • Bekijk de factsheet met de resultaten van het cluster 3-onderwijs.
  • Bekijk de factsheet met resultaten van het cluster 4- en praktijkonderwijs.
  • Bekijk de cijferpagina middelengebruik vmbo-b, cluster 4 en praktijkonderwijs

Onderzoek naar middelengebruik onder scholieren

Om inzicht te krijgen in de omvang van het middelengebruik bij jongeren, is in oktober en november van 2019 een vragenlijst afgenomen onder deelnemende scholen. In het cluster 3-onderwijs konden leerlingen deelnemen aan het onderzoek als zij een IQ van 60 of hoger hadden en in staat waren nom vragen te beantwoorden over hun middelengebruik. De vragenlijsten werden één op één en mondeling afgenomen door een onderzoeksassistent van het Trimbos-instituut. De vragenlijst werd afgenomen met een tablet die de onderzoeksassistent bediende. Daarbij werden ook kaartjes met ondersteunende afbeeldingen gebruikt. Voorafgaand aan het onderzoek werd aan de ouders van leerlingen onder de 16 gevraagd om toestemming te geven voor deelname van hun kind aan het onderzoek. Leerlingen van 16 jaar of ouder mochten zelf beslissen of ze mee wilden doen met het onderzoek. De ouders van deze leerlingen mochten bezwaar maken tegen deelname aan het onderzoek.

In het cluster 4- en praktijkonderwijs zijn onder leiding van een onderzoeksassistent van het Trimbos-instituut vragenlijsten afgenomen in de deelnemende klassen (4/5 klassen per school). Aan de scholieren werd gevraagd of zij online een vragenlijst wilden invullen over hun middelengebruik. De privacy van de leerlingen en school wordt vanzelfsprekend gerespecteerd. In de vragenlijst werd niet gevraagd naar de naam van de leerling of die van de school. De gepubliceerde gegevens zijn niet herleidbaar tot individuele leerlingen of scholen.

  • Download de achtergrondrapportage “Het gebruik van tabak, alcohol, cannabis en andere middelen in het praktijkonderwijs en cluster 4-onderwijs”

Onderzoek naar middelenpreventie onder Gezonde School-adviseurs, preventiewerkers en onderwijsprofessionals

Om inzicht te krijgen in de manier waarop scholen aandacht besteden aan middelenpreventie en (problematisch) middelengebruik zijn interviews gehouden met Gezonde School-adviseurs (GGD), preventiewerkers (Instellingen voor Verslavingszorg) onderwijsprofessionals (o.a. directieleden, docenten en zorgcoördinatoren). Tijdens deze gesprekken is gevraagd hoe invulling wordt gegeven aan de pijlers van Gezonde School (beleid, educatie, signaleren en begeleiden en ouderbetrokkenheid) rondom middelenpreventie en (problematisch) middelengebruik. Hierbij is nagevraagd welke knelpunten en behoeften zij ervaren omtrent middelenpreventie.

  • Download de achtergrondrapportage “Middelenpreventie in het cluster 3-, cluster 4- en praktijkonderwijs”