Gamen en gameverslaving

Gamen is voor veel mensen een leuke vorm van vrijetijdsbesteding, maar sommigen kunnen hier in doorschieten. Het Trimbos-instituut biedt informatie over de positieve kanten en inzet van games, maar ook over het voorkómen van en ondersteunen bij problematisch gamen en gameverslaving. De informatie is gericht op professionals, gamers en hun omgeving. Daarnaast kijken we naar hoe videogames zijn ontworpen en welke invloed het ontwerp heeft op gamers.

Via onze publieksinformatie websites en infolijnen geven we voorlichting over gamen. We ontwikkelen lesmaterialen voor scholen die helpen problematisch gamen voorkómen. In samenwerking met andere experts ontwikkelden we video games ter preventie en behandeling van angst en depressie bij kinderen en adolescenten (serious gaming). Ook werkten we aan een denkkader om te kijken naar al-dan-niet schadelijke ontwerpen van games.

Hoewel het aantal gameverslaafden relatief beperkt is, leven er veel vragen bij professionals, ouders en anderen in de omgeving van gamers. Er is nog relatief weinig onderzoek gedaan naar gamen, de gevolgen van overmatig gamen en gameverslaving. Met diverse onderzoeken en samenwerking met andere experts willen wij de kennis over gamen vergroten.

Preventie van problematisch gamen en gameverslaving

Hoe helpt u als professional problematisch gamen en gameverslaving te voorkómen? Onze aanbevelingen:

  1. Richt preventie op adolescenten en jongvolwassenen
  2. Zet individueel gerichte interventies in en geen groepsgewijze interventies
  3. Zet met primaire preventie in op onderliggende factoren waarvan bekend is dat ze bijdragen aan het ontstaan van problematisch gamen. (Primaire preventie is gericht op het voorkomen dat niet-gamers en recreatieve gamers te maken krijgen met problematisch gamen.)
  4. Zet met secundaire preventie in op onderliggende factoren waarvan bekend is dat ze bijdragen aan het ontstaan van problematisch gamen. (Secundaire preventie is gericht op het voorkomen dat ergere problemen ontstaan en het terugdringen van huidige problemen.)
  5. Voorzie ouders die problemen signaleren van informatie over games, gamen en (het terugdringen van) problematisch gamen
  6. Voorzie professionals die problemen signaleren van informatie over games, gamen en (het terugdringen van) problematisch gamen
  7. Investeer in de ontwikkeling van een evidence based aanbod voor secundaire preventie
  8. Investeer in onderzoek naar problematisch gamen

Ook onderwijsprofessionals kunnen aan de slag met preventie van problematisch gamen. Binnen ons preventieprogramma Helder op School zijn diverse lesmaterialen beschikbaar die leerlingen onder andere wijzen op de risico’s van overmatig gamen.

Gezond digitaal gedrag stimuleren

"Sta niet alleen afwijzend tegenover games, maar verdiep je er ook in," adviseert Anouk Tuijnman (Wetenschappelijk onderzoeker Gamen, Gokken & Digitale balans). Lees haar tips voor het stimuleren van gezond digitaal gedrag in een interview met Leraar24. Meer handige tips staan in het dossier 'Ben jij digitaal in balans?' van Netwerk Mediawijsheid.

“Ga met je kind in gesprek over gamen," adviseert Tony van Rooij (projectleider Gamen, Gokken en Digitale balans). "Zo ontdek je wat gamen jouw kind oplevert en of het gamen niet ten koste gaat van andere activiteiten." In een podcastaflevering van Echte Oogappels vertelt Van Rooij hoe je zorgt voor een goede digitale balans. Daarbij heeft Van Rooij zowel aandacht voor de mogelijke problemen die op kunnen treden bij overmatig gamen als de positieve effecten ervan.

Artikelen

 

Zowel gamen als gebruik van social media zijn een normale vorm van (vrije)tijdsbesteding die voordelen kent. Wel kent gebruik van digitale mediaproducten ook nadelen, bijvoorbeeld als het ten koste gaat van andere belangrijke (gezonde) activiteiten. Ons doel is dan ook om kinderen, jongeren en volwassenen te ondersteunen in het vinden van een gezonde digitale balans, gebruik makend van de voordelen, en zoveel mogelijk beschermd tegen de risico’s. Het Trimbos-instituut kijkt hierbij naar de rol van het individu, maar ook naar de verantwoordelijkheid en de rol van de ontwikkelaars van games en sociale media.

Advies over prioritering binnen het onderzoeksprogramma preventie van kansspelverslaving, gokgerelateerde schade en gokproblematiek

In opdracht van de Kansspelautoriteit heeft ZonMw een onderzoeksagenda Preventie van Kansspelverslaving ontwikkeld. Het doel van dit onderzoeksprogramma...

Lees meer >

Ouders over middelengebruik, sociale mediagebruik en gamen door jongeren

Deze factsheet beschrijft de resultaten van een landelijk onderzoek naar de opvattingen van ouders over het middelengebruik door jongeren en de opvoedst...

Lees meer >

Implementatie Helder op School

Helder op School is een integraal preventieprogramma voor scholen die aandacht willen schenken aan de preventie van alcohol, tabak, drugs en problematis...

Lees meer >

Actueel