Cijfers alcoholgebruik studenten

De cijfers over alcoholgebruik onder studenten van 16 t/m 18 jaar op het mbo en hbo komen uit 2021 en zijn afkomstig uit de middelenmonitor mbo-hbo. De cijfers over alcoholgebruik onder studenten in het hoger onderwijs komen uit 2023 en zijn afkomstig uit de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs. De cijfers over alcoholgebruik onder uitgaanders komen ook uit 2023 en zijn afkomstig uit het Grote Uitgaansonderzoek.

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail

Studenten van 16 t/m 18 jaar op het mbo en hbo

Sinds 2015 voert het Trimbos-instituut elke twee jaar de middelenmonitor mbo-hbo uit onder mbo- en hbo-studenten van 16 t/m 18 jaar. De cijfers uit 2021 lieten zien dat 79% van de studenten ooit alcohol heeft gedronken en 67% heeft dit in de afgelopen maand nog gedaan. Van de mbo- en hbo-studenten die alcohol drinken, drinkt 19% meestal meer dan 10 glazen alcohol op een ‘drinkdag’ in het weekend. Dit laatste percentage is onder 17-jarige mbo-studenten hoger (23%) dan onder 17-jarige vo-scholieren (14%) en hbo-studenten (11%). Er zijn geen grote verschillen tussen 17-jarige vo-scholieren en mbo- en hbo-studenten wat betreft ooit en in de afgelopen maand alcohol drinken [1].

Vergeleken met 2019 is in 2021 het percentage mbo- en hbo-studenten dat ooit of in de afgelopen maand alcohol heeft gedronken vrijwel gelijk gebleven. Ook over een langere periode bezien lijkt het gebruik over het algemeen stabiel sinds 2015, met uitzondering van 2017 toen het gebruik ooit in het leven en in de afgelopen maand wat hoger lag dan in 2021. Onder de drinkers is het percentage studenten dat zegt meestal op een 'drinkdag' in het weekend meer dan tien glazen alcohol te drinken, tussen 2015 en 2021 vrijwel onveranderd (rond de 20%).

Studenten in het hoger onderwijs

In 2023 hebben het Trimbos-instituut, RIVM en GGD GHOR Nederland voor de tweede keer het alcohol- en drugsgebruik onder studenten van het hbo en de universiteit onderzocht [2]. Dor het lage reponspercentage (6.5% in 2023) en de onder-/oververtegenwoordiging van bepaalde studentengroepen kunnen de resultaten vertekend zijn en niet representatief voor het alcoholgebruik van alle studenten in Nederland. De onderstaande resultaten moeten daarom voorzichtig geïnterpreteerd worden. Daarnaast vond de eerste meting van de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs plaats tijdens de derde coronagolf (maart-mei 2021). De coronapandemie en de daarmee gepaarde gaande maatregelen hebben daarom mogelijk invloed gehad op de gerapporteerde cijfers van 2021. Aan de tweede meting in 2023 hebben 32.217 studenten deelgenomen, verdeeld over 24 instellingen voor hoger onderwijs.

De resultaten lieten zien dat in 2023 85% van de deelnemende studenten in het afgelopen jaar alcohol heeft gedronken. Daarnaast had 10% overmatig gedronken en 16% zwaar. Ook is ruim één derde van de deelnemende studenten die in het afgelopen jaar heeft gedronken een riskante drinker. Tussen hbo- en wo studenten is er geen verschil in overmatig of zwaar drinken. Wel liet het onderzoek zien dat de kans op overmatig en zwaar drinken groter is onder mannen, 16 t/m 21 jarige studenten (vs. 26 jaar of ouder), voltijdsstudenten en Nederlandse studenten zonder migratieachtergrond (vs. internationale studenten en studenten met een migratieachtergrond).

Vergeleken met 2021 is het percentage studenten dat het afgelopen jaar alcohol heeft gedronken en het percentage zware drinkers in 2023 niet veranderd. Overmatig drinken is in 2023 anders gemeten dan de eerste meting in 2021 waardoor de cijfers niet met elkaar vergeleken kunnen worden.

Studenten is gevraagd waar en met wie zij meestal alcohol drinken. De studenten die in het afgelopen jaar alcohol hebben gedronken, drinken meestal thuis of bij iemand anders thuis (84%) of in een uitgaansgelegenheid (80%). In deze groep studenten (afgelopen 12 maanden gedronken) dronk de meerderheid nooit (64%) of zelden (25%) alleen.

Uitgaanders

In bepaalde groepen ligt het alcoholgebruik doorgaans hoger, zoals onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen. Het algemene beeld is dat vrijwel alle jongeren en jongvolwassenen drinken tijdens het uitgaan [3]. In een onderzoek specifiek gericht op het uitgaanspubliek van 16-35 jaar bleek dat bijna alle deelnemers (98,2%) in het afgelopen jaar alcohol hebben gebruikt en 75,7% deed dat wekelijks. Dit is onveranderd vergeleken met 2020. Als we kijken naar demografische kenmerken en alcoholgebruik onder uitgaanders zien we dat jongvolwassenen met een HBO/WO scholing een grotere kans hebben op wekelijks alcoholgebruik dan basis, VMBO of MBO geschoolden.

Op een uitgaansdag worden beduidend meer glazen alcohol gedronken (5,1 glazen voor het uitgaan en 6,1 glazen tijdens het uitgaan) dan op een dag dat alcohol gedronken wordt, maar niet wordt uitgegaan (3,1 glazen). Mannen drinken tijdens het uitgaan gemiddeld meer dan vrouwen (7,2 versus 5,0 glazen), dit is ook tijdens indrinken het geval (5,9 versus 4,2 glazen). In 2023 heeft bijna twee derde (62,1%) van de uitgaanders alcoholvrije dranken gedronken. De ruime meerderheid (63,2%) van hen geeft aan dat ze evenveel alcohol zijn blijven drinken ondanks het gebruik van alcoholvrije dranken [4].

Meer informatie en cijfers over alcoholgebruik onder uitgaanders.

Gerelateerde pagina's

Referenties

Monshouwer, K., Tuithof, M. & Dorsselaer, S. van. (2022). Middelengebruik onder studenten van 16-18 jaar op het mbo en hbo 2021. Utrecht: Trimbos-instituut.
Nuijen, J., Verweij, A., Dopmeijer, J., van Wamel, A., Schouten, F., Buijs, M., van der Horst, M., van der Brink, C. (2023) Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs 2023. Trimbos-Instituut, RIVM en GGD GHOR Nederland.
Nationale Drug Monitor, editie 2022. Alcohol 11.3.6 Uitgaande jongeren en jongvolwassenen - Nationale Drug Monitor. https://www.nationaledrugmonitor.nl/alcohol-uitgaande-jongeren-en-jongvolwassenen/. Geraadpleegd op: 22 juni 2022. Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.
Beek R.J.J van, Monshouwer K., Schutten F., Hollander W. den, Andree R., Laar M. van (2024). Het grote Uitgaansonderzoek 2023. Uitgaanspatronen, middelengebruik, gezondheid en intentie tot stoppen of minderen onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen. Utrecht: Trimbos-instituut.