test1

Cijfers alcoholgebruik 50-plussers

Op deze pagina vindt u de cijfers over alcoholgebruik en problemen met alcoholgebruik onder
50-plussers in Nederland.

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail

De kerncijfers alcoholgebruik (geen of weinig gebruik, overmatig drinken en zwaar drinken) en de trends onder 50-plussers zijn afkomstig uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2021, CBS i.s.m. RIVM en Trimbos-instituut. In het 2021 werd de waarneming voor de Gezondheidsenquête verstoord door de coronacrisis. Lees wat dit betekent voor deze cijfers. De cijfers over problematisch alcoholgebruik in de huisartsenpraktijk en een stoornis in het alcoholgebruik zijn alleen beschikbaar onder 55-plussers en afkomstig uit de NIVEL Zorgregistraties eerste lijn (2015) en NEMESIS-2 (2013-2015), respectievelijk.

Alcoholgebruik bij 50-plussers

In 2021 heeft 76,3% van de 50-plussers in het afgelopen jaar alcohol gedronken. Van de 50-plussers dronk 48,5% van de 50-plussers niet of niet meer dan 1 glas per dag. Meer 75-plussers (62,6%) dan 50-64 jarigen (44,3%) en 65-74-jarigen (46,2%) drinken geen alcohol of drinken niet meer dan 1 glas per dag. Veel meer 50-plussers dan 18-49 jarigen drinken geen alcohol of drinken niet meer dan 1 glas per dag (respectievelijk 48,5% en 39,4%).

In 2021 dronk 7,5% van de 50-plussers overmatig. Er was geen groot verschil in overmatig drinken tussen 50-64 jarigen (7,2%), 65-74 jarigen (8,6%) en 75-plussers (6,5%). 50-plussers drinken ongeveer even vaak overmatig dan 18-49 jarigen (respectievelijk 7,5% en 7,1%).

In 2021 dronk 6,2% van de 50-plussers zwaar. 50-64 jarigen drinken het vaakst zwaar (8,1%) en 75-plussers het minst vaak (2,6%). 65-74 jarigen zaten hier met 5,4% tussenin. 50-plussers drinken minder vaak zwaar dan 18-49 jarigen (respectievelijk 6,2% en 10,3%).

Alcoholgebruik bij 50-plussers naar geslacht

In 2021 drinken veel meer vrouwen (58,4%) dan mannen (37,9%) geen alcohol of drinken niet meer dan 1 glas per dag. Mannen drinken ongeveer even vaak overmatig en zwaar (8,3% en 6,8%) dan vrouwen (6,7% en 5,7%).

Trends in alcoholgebruik bij 50-plussers

Het percentage 50-plussers dat geen alcohol drinkt of niet meer dan 1 glas per dag is gestegen van 42,2% in 2014 naar 46,6% in 2019 en nam in 2020 verder toe naar 49,7%. In 2021 is dit ongeveer gelijk gebleven (48,5%). Het percentage overmatige drinkers is gedaald van 10,7% in 2014 naar 7,3% in 2020. In 2021 was dit 7,5% en was dus niet langer sprake van een daling. Het percentage zware drinkers schommelt sinds 2014 rond de 6 à 7%.

Problematisch alcoholgebruik en een stoornis in het alcoholgebruik bij 55-plussers

  • In 2015 registreerden huisartsen bij 0,85% van de 55-plussers een diagnose problematisch alcoholgebruik, waarvan tweede derde man was. Hoe hoger de leeftijd, hoe minder vaak deze diagnose geregistreerd is.
  • In 2015 registreerden huisartsen in de groep 55-64 jarigen meer problematisch alcoholgebruik dan in 2010 (van 0,98% in 2010 naar 1,13% in 2015). Onder 65-plussers was er geen verandering.
  • Afgelopen jaren nam het aandeel hulpvragers voor alcoholproblematiek in de verslavingszorg onder 55-plussers toe, van 18% in 2002 [1] naar 28,2% in 2015. Omgerekend gaat het hierbij om ruim 8.300 mensen [2]. De toename van 55-plussers in behandeling bij de verslavingszorg hangt waarschijnlijk vooral samen met het groeiend aantal ouderen.
  • Het aantal 55-plussers met een stoornis in het gebruik van alcohol is groter dan de groep die in behandeling is bij de verslavingszorg. Veel mensen die een alcoholprobleem hebben zijn niet bekend bij de verslavingszorg. Uit een bevolkingsstudie bleek dat 1,3% van de 55-70 jarigen voldoet aan de DSM-IV criteria voor deze stoornis. Dit percentage kan echter een onderschatting zijn vanwege de criteria die gebruikt worden en die bij 55-plussers minder van toepassing lijken.

Gerelateerde dossiers

Referenties

  1. Wisselink, D.J., Kuijpers, W.G.T. & Mol, A. Kerncijfers verslavingszorg 2011. Houten: Stichting Informatie Voorziening Zorg, 2012.
  2. Wisselink, D.J., Kuijpers, W.G.T. & Mol, A. Kerncijfers verslavingszorg 2015. Houten: Stichting Informatie Voorziening Zorg, 2016.