Digitale balans: feiten en cijfers

Hoeveel tijd brengen jongeren door achter een scherm? Wat is het sociale mediagebruik van kinderen? Alle feiten en cijfers over schermgebruik op een rij.

Schermgebruik jongvolwassenen

In 2020 gebruikten jongvolwassenen (16-25 jaar) op een doordeweekse dag 6 tot 7 uur een scherm, voor werk, studie en/of in hun vrije tijd. Meer dan de helft van de jongvolwassenen (60%) is van mening te veel achter een scherm te zitten. Eén zesde van de jongvolwassenen ervaart lichamelijke klachten door achter een scherm te zitten. Dit blijkt uit onderzoek van Netwerk Mediawijsheid, het Trimbos-instituut en No Ties.

> Bekijk meer feiten en cijfers in de factsheet

Schermgebruik scholieren

Bijna de helft van de basisschoolleerlingen (49%) gebruikte in 2019 (bijna) dagelijks sociale media. Bij scholieren op het voortgezet onderwijs ligt dit percentage aanzienlijk hoger: 84% gebruikte (bijna) dagelijks sociale media. Dit blijkt uit ons Peilstationsonderzoek Scholieren 2019.

Bij 3,2% van de basisschoolleerlingen en 3,4% van de voortgezet onderwijsscholieren was in 2021 sprake van problematisch gamegedrag. Dat wil zeggen dat het gamen bij deze scholieren tot problemen leidde met school of de gezondheid - en dat ze het moeilijk vonden om zelf te stoppen. Problematisch gamen komt vaker voor bij jongens (ruim 5%) dan bij meisjes (ongeveer 1%). Voor sociale media is dit andersom onder leerlingen van het voortgezet onderwijs. Meisjes in het voortgezet onderwijs ervaren over het algemeen meer problemen door sociale mediagebruik dan jongens (6,8% ten opzichte van 3,9%). Dit blijkt uit het HBSC-onderzoek 2021.

Schermgebruik leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs

Leerlingen met een Autisme Spectrum Stoornis of ADHD – dan wel leerlingen in het cluster 4-onderwijs – blijken vaker moeite te hebben met het houden van een gezonde balans in de digitale wereld (digitale disbalans). Er zijn verschillende factoren die hierbij een rol spelen. Zoals leeftijd, ouders, eenzaamheid, de voorkeur voor individuele activiteiten, moeite hebben met executieve functies, zelfcontrole en de (manipulatieve) eigenschappen van games en sociale media. Dit blijkt uit ons verkennende onderzoek uit 2022. Het Trimbos-instituut werkt binnen het preventieprogramma Helder op School aan lesmateriaal om de digitale balans van leerlingen in het voortgezet speciaal onderwijs te verbeteren.

Schermgebruik jonge kinderen

Het Iene Miene Media-onderzoek biedt een inkijkje in het mediagebruik binnen gezinnen met kinderen van 0-6 jaar. Uit het onderzoek van 2023, een samenwerking van Netwerk Mediawijsheid, Trimbos-instituut en Hogeschool Windesheim, bleek dat 86% van de kinderen van 9 maanden tot en met 6 jaar minimaal één digitale media activiteit doet op een gewone dag thuis. Ook bleek dat digitaal mediagebruik vaak gepaard gaat met zitten, maar dat hier ook verschillen zijn tussen verschillende digitale activiteiten en tussen leeftijden. Ouders van jonge kinderen zetten digitale media vooral in voor plezier (89%) en “rust” (84% voor eigen rust, 77% om als ouder zelf iets te kunnen doen en 77% voor een rustmomentje voor het kind).

Feiten en cijfers over gamen

Opzoek naar feiten en cijfers over (problematisch) gamen?

> Bekijk de feiten en cijfers over gamen