Gezonde sportomgeving in Preventieakkoord Alcohol

Problematisch alcoholgebruik en sport gaan niet samen, daar zijn veel partijen het over eens. De Gezonde sportomgeving is één van de vijf thema’s in het Nationaal Preventieakkoord (voor meer informatie, zie dossier ‘Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik’(1).

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

Sportverenigingen zijn, vanwege de sociale cohesie en het raakvlak dat sport heeft met het thema gezondheid, een goede setting om gezond gedrag te stimuleren. In het Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik spreken de deelnemende partijen daarom de ambitie uit dat in 2025 minimaal 50% van de sportverenigingen met een eigen verenigingskantine een gezonde sportomgeving biedt. Het doel is dat dit percentage stijgt naar 80% in 2040.

De gezonde sportomgeving moet een gezonde leefstijl van sporters stimuleren, waaronder alcoholgebruik (1). Actuele cijfers over het alcoholgebruik van sporters vindt u op de pagina ‘Alcoholgebruik door sporters’.

Alcoholbeleid in sportkantines

NOC*NSF en vier sportbonden (die voetbal-, tennis-, hockey- en korfbalverenigingen vertegenwoordigen) zetten zich de komende jaren in om sportverenigingen te stimuleren alcoholbeleid voor hun kantine te formuleren. Het beleid wordt niet voorgeschreven, maar de sportbonden en NOC*NSF bieden richtlijnen aan, die sportverenigingen kunnen gebruiken om hun eigen alcoholbeleid vorm te geven. Daarnaast ontwikkelde het Trimbos-instituut een infosheet voor sportverenigingen met voorbeelden en tips van verantwoord alcoholbeleid in de sportkantine. Verder worden modelkantines in de sport opgezet waarin alle aspecten van een gezonde sportomgeving worden ingezet, getest en gemonitord. Aan de hand van deze ervaringen, kunnen landelijke richtlijnen en interventies worden (door)ontwikkeld [1]. Ook wordt een Module Gezond Besturen ontwikkeld om besturen van sportclubs te stimuleren een gezonde(re) sportomgeving aan te bieden.

2500 sportverenigingen worden ondersteund bij het realiseren van een gezonde(re) sportkantine (in samenwerking met NOC*NSF, sportbonden, Team:Fit, Alliantie Nederland Rookvrij, Stichting Jeugd en Alcohol en het Trimbos-instituut). Meer informatie over de huidige tools voor sportverenigingen is te vinden in het item Tools en materialen voor sportverenigingen.

Naleving leeftijdsgrens

Het preventieakkoord zet in op 100% naleving van de leeftijdsgrens bij verstrekking van alcohol in de sportkantine vanaf 2030. In 2020 en 2024 zal in kaart gebracht worden of verstrekkers, waaronder sportverenigingen, op koers liggen en zo nodig bijgestuurd worden [1].

Door de betrokken partijen is een e-learning ‘Verantwoorde verstrekking’ voor barvrijwilligers ontwikkeld. Deze e-learning is gericht op zowel de handhaving van de leeftijdgrens als het tegengaan van doorschenken bij dronkenschap. In 2025 maken alle sportverenigingen die alcohol verstrekken actief gebruik van de e-learning om verantwoorde verstrekking van alcohol te bevorderen. Naast deze e-learning worden gemeenten door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) aangezet om de naleving van de leeftijdsgrens van sportverenigingen nadrukkelijker te handhaven (op verzoek van de sportsector).

Alcoholreclame

Vanaf 2019 worden geen nieuwe contracten afgesloten tussen de sportsector en Brouwers voor reclame van alcoholhoudende drank langs sportvelden. Er wordt voorzien in een uitfasering van bestaande reclameborden langs sportvelden binnen vier jaar na ondertekening van het Nationaal Preventieakkoord (voor meer informatie, zie het item Blootstelling aan alcoholreclame via sportsponsoring). Reclame voor alcoholvrije dranken, zoals alcoholvrij bier, is wel toegestaan (Voor meer informatie, zie het item Alcoholvrij in het Nationaal Preventieakkoord).

Afhankelijkheid sportverenigingen van inkomsten uit alcohol

Het Mulier Instituut voerde een onderzoek uit naar de afhankelijkheid van sportverenigingen van de inkomsten uit alcohol (en ongezonde voeding), in het kader van het Preventieakkoord (2). Uit dit onderzoek blijkt dat de kantine-inkomsten gemiddeld meer dan een kwart (27%) vormen van de totale inkomsten van sportverenigingen. Binnen de kantine-inkomsten zijn inkomsten uit alcohol goed voor ongeveer 43% van de totale inkomsten. Sportverenigingen zijn dus afhankelijk van de inkomsten uit alcohol voor hun inkomsten. Het Mulier Instituut stelt dat voor de overgang van het huidige aanbod naar een gezonde sportkantine een cultuurverandering nodig is ten aanzien van alcohol [2].

Gerelateerde pagina's

Referenties

  1. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2018). Nationaal Preventieakkoord; naar een gezonder Nederland. Den Haag: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
  2. Van Kalmthout, J., van Eldert, P. en Singh, A. (2021). Afhankelijkheid sportverenigingen en -evenementen van inkomsten uit alcohol en ongezonde voeding: Kansen voor de gezondere sportomgeving. Utrecht: Mulier Instituut.