Dit dossier is bedoeld voor preventiewerkers van instellingen voor verslavingszorg en GGD-en om hen te ondersteunen bij het sterker positioneren van het thema alcoholpreventie en vroegsignalering binnen de sociale (wijk)teams van gemeenten. Het biedt kennis en ervaringen uit de praktijk om samenwerkingen tussen de verslavingszorg en sociale wijkteams op te zetten, te verbeteren en te inspireren. Daarnaast bevat het adviezen en handvatten voor professionals van sociale (wijk)teams voor het vroegsignaleren en bespreekbaar maken van alcoholgebruik.
Expertisecentrum Alcohol
Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen.
Blijf op de hoogte
Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:
Heeft u een vraag?
Stuur ons een mail
De meeste gemeenten in Nederland (83%) hebben inmiddels sociale wijkteams ingesteld vanwege hun verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Participatiewet en Jeugdwet. De teams zijn divers en bestaan uit medewerkers vanuit verschillende vakgebieden en organisaties. Gemeenten vinden het belangrijk dat sociale wijkteams aandacht hebben voor alcoholpreventie en sociale wijkteams zijn hiervoor een veelbelovende setting. Om meerdere redenen is alcoholpreventie echter geen gemakkelijke zaak. Veelal is er bij wijkteam medewerkers een gebrek aan kennis en vaardigheden om alcoholgebruik te signaleren, bespreekbaar te maken en cliënten te motiveren. Ook zijn het aanbod en de werkwijze van de verslavingszorg en de mogelijkheden voor contact, consultatie en doorverwijzing, vaak onbekend.
Een structurele samenwerking tussen sociale wijkteams en de verslavingszorg is noodzakelijk om alcoholpreventie en vroegsignalering van problematisch alcoholgebruik door sociale wijkteams te bevorderen, waarbij de ondersteuning zoveel mogelijk aansluit bij lokale behoeften, initiatieven en mogelijkheden.
Er zijn diverse stadia van alcoholgebruik: van het eerste gebruik tot een stoornis in het gebruik van alcohol. Voor een volledig overzicht zie de begrippenlijst en onderstaande pyramide.
Links
- Toolkit Samen Beslissen bij Alcoholproblemen
Laagdrempelig overzicht van hulpmiddelen en behandelmogelijkheden bij problematisch alcoholgebruik voor zowel cliënten als (ervarings)deskundigen.
Referenties
- Bransen, E., Collard, P., & van der Poel, A. (2016). Sociale (wijk)teams en verslavingspreventie: kansen en belemmeringen. Verslaving, 12(4), 289–292.
- Arum S. van, Broekroelofs R., Xanten H. van (2020). Sociale (wijk)teams: vijf jaar later. Vierde landelijke peiling onder Nederlandse gemeenten (zomer 2019). Utrecht: Movisie.
- Bolier, L., Bransen, E. (2020). Problematisch alcoholgebruik, een zorg voor de sociaal werker?. TSG Tijdschr Gezondheidswet 98, pages148–151.
- Larsen, V., Lubbe, M. & de Boer, L. (2014). Meta analyse MKBA’s sociale (wijk)teams: Integrale aanpakken vergeleken in termen van kosten en baten. Amsterdam: LPBL, Economisch Adviesbureau.
- Nagelhout, G., Abidi, L., Lodder, C. et al. (2020). Bespreekbaar maken van gezonde leefstijl en het sociale netwerk bij multiprobleemgezinnen door sociaal werkers. TSG Tijdschr Gezondheidswet 98, 107–113.
