De onderstaande interventies en tools kunnen worden ingezet voor alcoholpreventie in de wijk. De verslavingszorg kan ze onder de aandacht brengen bij (wijk)teams en inzetten in de samenwerking met als doel dat de (wijk)teams en hun cliënten hier vervolgens zelf mee aan de slag gaan.
Expertisecentrum Alcohol
Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.
Blijf op de hoogte
Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:
Heeft u een vraag?
Stuur ons een mailVoor sociale wijkteammedewerkers
Praktijkproducten voor sociale (wijk)teams
op basis van de Zorgstandaard Problematisch alcoholgebruik en alcoholverslaving
Alcoholbespreken.ivo.nl
Deze website biedt professionals die werken in de wijk informatie, tips en adviezen om overmatig alcoholgebruik te signaleren en bespreekbaar te maken. Daarnaast zijn er werkkaarten voor professionals, naasten en cliënten. De werkkaart alcohol voor medewerkers sociale (wijk)teams biedt op overzichtelijke wijze de belangrijke informatie over, onder andere:
- de signalen van overmatig alcoholgebruik;
- het bespreekbaar maken van alcoholgebruik;
- tips om cliënten te motiveren en te begeleiden, en;
- tips om naasten te betrekken.
Scholing & voorlichting
Trainingen georganiseerd door regionale instelling voor verslavingszorg
Afdelingen verslavingspreventie bieden groepstrainingen voor het vergroten van kennis en vaardigheden over middelen en het signaleren en bespreken van gebruik.
Ook zijn er online trainingen voor verschillende professionals, zoals:
- E-learning Alcohol en Drugs – Basiscursus - Trimbos-instituut
Voor iedereen die meer wil weten over Alcohol en Drugs. Met aandacht voor de hoofdeffecten van alcohol en drugs en informatie over de meest gebruikte drugs. - E-learning Open en Alert - Trimbos-instituut.
Voor begeleiders van cliënten in de residentiële jeugdhulp, Justitiële Jeugdinrichting en LVB-zorg, maar kan ook ingezet worden voormedewerkers van sociale (wijk)teams die met deze jongeren of jongvolwassenen werken. De basistraining geeft informatie over de werking en risico’s van alcohol en drugs. In de vaardigheidstraining staat het signaleren en bespreekbaar maken van mogelijke middelengebruik van cliënten centraal.
Webinars
Webinars van instellingen van verslavingszorg en GGZ zijn laagdrempelig en gratis te volgen vanaf een werkplek of thuis. Ze kunnen live worden bijgewoond waarbij vragen kunnen worden ingestuurd. Ze kunnen vaak ook worden teruggekeken en zijn daarmee geschikt om in te zetten in de sociale (wijk)teams.
Zie enkele voorbeelden van Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) onderaan deze pagina, bij Gerelateerde pagina’s.
Landelijke campagnes
IkPas
Jaarlijkse actie gericht op het tijdelijk (30 of 40 dagen) geen alcohol drinken, met ondersteuning van lokale GGD-en, zorginstellingen en verslavingspreventie. Deze positieve campagne past goed bij de taken van het sociale (wijk)team. De verslavingszorg kan het (wijk)team ondersteunen bij de werving en of organiseren van een informatiebijeenkomst.
Nix18
De campagne NIX18 richt zich op het ondersteunen, versterken en uitdragen van de sociale norm ‘niet drinken en roken tot je 18e. De boodschap ‘NIX is de afspraak. Niet roken, Niet drinken.’ richt zich op de hele samenleving en in het bijzonder op ouders en de omgeving van jongeren.
Methodieken van casuïstiek bespreking
Online training: effectieve casusbesprekingen in sociale wijkteams – Movisie
Movisie biedt een gratis online training om sociale wijkteams te leren op een gestructureerde manier en binnen 20 minuten een casusbespreking te houden volgens de ‘4-stappen methode’.
Voor cliënten
Online interventies
Hieronder staan online interventies voor volwassenen die, zelfstandig of met begeleiding (blended zelfhulp), willen minderen of stoppen met alcohol drinken.
Maxx app
De Maxx app helpt mensen die minder of geen alcohol willen drinken. Met de app kunnen mensen hun alcoholgebruik bijhouden met een logboek en hun doelen stellen, en krijgen advies om door moeilijke situaties heen te komen.
Kosten: gratis.
Jellinek Zelfhulp Alcohol
Online programma van 6 weken voor volwassenen om zelfstandig het alcoholgebruik te minderen of stoppen. Met een forum voor deelnemers.
Kosten: gratis.
Alcohol en ik
Online training van 5 tot 6 weken voor volwassenen om bewust te worden van je alcoholgebruik en te minderen of stoppen.
Kosten: gratis.
Alcoholdebaas
Website met informatie over alcohol, een actief en anoniem forum en mogelijkheid tot gratis en anoniem advies van een hulpverlener. Na het advies volgt eventueel online behandeling met als doel stoppen met drinken of verantwoord drinken.
Alcohol onder controle
Online programma van 12 tot 16 weken met deskundige hulp/begeleiding, voor volwassenen die hun alcoholgebruik willen minderen of stoppen. Vergoeding via basisverzekering.
Alcohol en ouderen
Website die ouderen bewust maakt van hun alcoholgebruik. Inclusief zelfhulpmodule om grip te krijgen op het alcoholgebruik.
Kosten: €9,95 voor een jaar gebruik van een Mirro module.
Alcohol informatie voor het publiek
Alcoholinfo.nl
Informatie voor het publiek over alcohol. Met ook (opvoed)tips voor ouders. Vragen over alcohol kunnen (telefonisch, via mail of chat) worden gesteld aan de Alcohol Infolijn.
Alcohol zwangerschap en opvoeding
Alcoholvrijzwanger.nl
Cursus voor zwangere vrouwen die meer willen weten over de gevolgen van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. In de cursus krijgen zij informatie, zijn er filmpjes, vragen en persoonlijke adviezen. De cursus is opgebouwd uit drie sessies, die ieder ongeveer twintig minuten duren.
Kosten: gratis.
Praten met uw kind
Online cursus voor ouders met kinderen van 10-18 jaar, die meer willen weten over het opvoeden van hun kinderen als het gaat om roken, alcohol drinken en blowen. Kosten: gratis.
Alcohol en studenten
Wat Drink Jij website voor hbo en universitaire studenten
Kortdurende online alcoholinterventie die eenmalig persoonlijk advies geeft over het alcoholgebruik van jongeren en jongvolwassenen (16-24 jaar) en wat voor gevolgen dit heeft voor hun gezondheid én hun financiën. Daarnaast geeft het inzicht in het alcoholgebruik van leeftijdsgenoten om mispercepties over sociale normen over alcoholgebruik te corrigeren. Bovendien worden ze uitdaagt om minder te drinken in situaties waarin zij het moeilijk vinden om weerstand te bieden tegen alcohol.
Alcoholinterventies voor naasten
Al-Anon / ACA zelfhulpgroepen
Organisatie voor familie van mensen met een alcoholprobleem.
Stichting Naast
Voor mensen die een naaste hebben die verslaafd is, biedt deze stichting een telefonische hulpdienst, individuele ondersteuning, informatiedagen en workshops.
Samen nuchter
Online zelfhulp voor naasten (partner, kind, vriend) van iemand met alcohol- of drugsproblemen. Je leert goed voor jezelf te zorgen, en krijgt tips en handvatten om te praten met je naaste en deze te motiveren voor hulp.
Drankjewel - Een zelfhulpgids voor volwassen kinderen van probleemdrinkers
Dit boekje is om mensen te helpen die zijn opgegroeid met een ouder met een alcoholprobleem. Veel van hen hebben op volwassen leeftijd last van psychische problemen, zoals depressie en angstklachten
Terugvalpreventie:
Outreachend werken
Het sociale wijkteam kan een rol spelen in de terugvalpreventie door cliënten die klaar zijn met hun behandeling bij de verslavingszorg en weer terug in de wijk komen regelmatig te bezoeken. Hierbij is vooral belangrijk dat er afstemming is met de voormalige behandelende instelling over nazorg en hoe dat wordt gefinancierd.
Gerelateerde pagina's
- Webinar: Wat is verslaving? (45 min.)
Met uitleg over het proces van verslaving, de fasen en functies van gebruik en portretten van mensen met een verslaving. Voor betrokkenen, wijkteams, jongerenwerkers en andere hulpverleners.
- Webinar: FRIS ouder worden met minder alcohol (48 min.)
Over de impact van alcohol op het ouder wordende lichaam en de verandering van de leefsituatie. Met tips voor betrokkenen of professionals.
- Webinar: Drug ’de feiten en fabels’ (45 min.)
Leer stap voor stap drugs- en alcoholgebruik herkennen en overmatig gebruik bespreekbaar te maken.