Maakt het voor je gezondheid uit of je bier, wijn of ster...

Het is goed om te weten dat de hoeveelheid pure alcohol per standaardglas bier, wijn of sterke drank hetzelfde is, namelijk 10 gram. De verklaring voor een eventueel verschillende  invloed van het soort drank op de gezondheid lijkt daarom niet te zitten in het alcoholpromillage.

Effecten van soort alcoholhoudende drank op gezondheid

Over het algemeen lijkt het soort alcoholhoudende drank (wijn, bier of sterke drank) niet uit te maken voor het  risico op verschillende gezondheidsuitkomsten, zoals sterfte door alle oorzaken, kanker, hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en overgewicht [1]. Het schadelijke effect wordt immers veroorzaakt door de alcohol (ethanol) in de dranken. Sommige studies tonen wél dat het drinken van bepaalde soorten drank gunstige of ongunstige effecten hebben op enkele gezondheidsuitkomsten bij bepaalde groepen mensen. Ook het drinkpatroon (hoeveel en hoe vaak iemand drinkt) is van invloed op de gezondheid.

Sterfte door alle oorzaken

Het soort drank lijkt van invloed te zijn op het risico op sterfte door alle oorzaken. Het licht tot matig drinken van wijn is minder schadelijk dan het licht tot matig drinken van bier en sterke drank op sterfte door alle oorzaken bij volwassenen [2, 3].

Kanker

Over het algemeen lijkt het soort drank niet uit te maken voor het risico op kanker bij volwassenen. Er zijn wel indicaties dat met name sterke drank de risico’s op long- (alleen bij mannen), alvleesklier- en maagkanker verhoogt [1, 4-6]. Maar de bewijskracht is nog zwak; de meeste studies vinden geen verschil [7].

Lees meer over alcohol en kanker en of het uitmaakt of je bier, wijn of sterke drank drinkt in relatie tot kanker.

Hart- en vaatziekten

Over het algemeen lijkt het licht tot matig drinken van bier, wijn of sterke drank niet uit te maken op het risico op hart- en vaatziekten bij volwassenen [8-10]. De hoeveelheid alcohol die je drinkt maakt wél uit op het risico op hart- en vaatziekten. Zo vergroot overmatig drinken het risico op hoge bloeddruk, ischemische hartziekten, herseninfarct, hartritmestoornissen, cardiomyopathie (ziekte van de hartspier), hartfalen en een hersenbloeding. Het licht tot matig drinken van alcohol, met name wijn [2, 11], lijkt het risico op ischemische hartziekten en een herseninfarct te verlagen vergeleken met niet drinken bij bepaalde groepen mensen. Dit mogelijke beschermend effect van licht tot matig alcoholgebruik op ischemische hartziekten en een herseninfarct is controversieel.

Lees meer over de invloed van alcoholgebruik op hart- en vaatziekten.

Diabetes type 2

Studies laten tegenstrijdige resultaten zien of het soort alcoholhoudende drank invloed heeft op het risico op diabetes type 2 bij adolescenten en volwassenen [12]. De meeste studies laten zien dat het licht tot matig drinken van wijn beter beschermt tegen diabetes type 2 dan het licht tot matig drinken van bier of sterke drank [11, 13-15]. Sommige studies tonen geen verschil tussen het soort drank en het risico op diabetes type 2 [16, 17]. Het mogelijk beschermend effect van het licht tot matig drinken van alcohol, met name wijn, op de ontwikkeling van diabetes is controversieel, net als bij ischemische hartziekten en een herseninfarct.

Lees meer over de invloed van alcohol op (het ontstaan van) diabetes.

Gewicht

Het soort drank lijkt van invloed op gewicht. Het overmatig drinken van bier is geassocieerd met een verhoogde kans op gewichtstoename en abdominale obesitas bij volwassenen [18, 19]. Er is geen duidelijke relatie tussen het drinken van wijn en gewichtsverandering [18-22].

Lees meer over de het verschil tussen bier en wijn in relatie tot gewicht.

Verschil in leefstijl en drinkpatroon

Over het algemeen lijkt het voor je gezondheid niet uit te maken of je bier, wijn of sterke drank drinkt. Het schadelijke effect wordt immers veroorzaakt door de alcohol (ethanol) in de dranken en ieder standaardglas alcohol bevat 10 gram pure alcohol. Het is wel aannemelijk dat het soort drank in combinatie met andere factoren bepalen of het wel of niet gunstig is voor de gezondheid.

Zo hebben mensen die wijn drinken vaak een gezondere leefstijl dan mensen die bier of sterke drank drinken [1, 23, 24]. Daarnaast wordt er in studies naar de effecten van het soort drank op de gezondheid, ook gekeken naar het drinkpatroon: mensen die bier of sterke drank drinken, drinken mogelijk meer eenheden alcohol per gelegenheid dan mensen die wijn drinken.

Referentielijst

1. Estruch, R., & Hendriks, H. F. (2022). Associations between Low to Moderate Consumption of Alcoholic Beverage Types and Health Outcomes: A Systematic Review. Alcohol and Alcoholism, 57(2), 176-184. https://doi.org/1093/alcalc/agab082
2. Di Castelnuovo, A., Costanzo, S., Bonaccio, M., McElduff, P., Linneberg, A., Salomaa, V., Männistö, S., Moitry, M., Ferrières, J., Dallongeville, J., Thorand, B., Brenner, H., Ferrario, M., Veronesi, G., Pettenuzzo, E., Tamosiunas, A., Njølstad, I., Drygas, W., Nikitin, Y., . . . Iacoviello, L. (2021). Alcohol intake and total mortality in 142 960 individuals from the MORGAM Project: a population‐based study. Addiction, 117(2), 312–325. https://doi.org/10.1111/add.15593
3. Kim, Y., Je, Y., & Giovannucci, E. L. (2019). Association between Alcohol Consumption and Survival in Colorectal Cancer: A Meta-analysis. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention, 28(11), 1891-1901. https://doi.org/10.1158/1055-9965.EPI-19-0156
4. Fang, X. et al. Landscape of dietary factors associated with risk of gastric cancer: A systematic review and dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. European Journal of Cancer (2015). https://doi.org/10.1016/j.ejca.2015.09.010.
5. Chao, C. Associations between beer, wine, and liquor consumption and lung cancer risk: A meta-analysis. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev. (2007). https://doi.org/10.1158/1055-9965.EPI-07-0386.
6. Wang, Y.T., Gou, Y.W., Jin, W.W., Xiao, M. & Fang, H.Y. Association between alcohol intake and the risk of pancreatic cancer: A dose-response meta-analysis of cohort studies. BMC Cancer (2016). https://doi.org/10.1186/s12885-016-2241-1.
7. World Cancer Research Fund. Alcoholic drinks and the risk of cancer. In Diet, Nutrition, Physical Activity and Cancer: a Global Perspective (WCRF, 2018).
8. Toma, A., Paré, G., & Leong, D. P. (2017). Alcohol and cardiovascular disease: How much is too much?. Current atherosclerosis reports, 19(3), 1-7. https://doi.org/1007/s11883-017-0647-0
9. Brien, S. E., Ronksley, P. E., Turner, B. J., Mukamal, K. J., & Ghali, W. A. (2011). Effect of alcohol consumption on biological markers associated with risk of coronary heart disease: systematic review and meta-analysis of interventional studies. Bmj, 342. https://doi.org/1136/bmj.d636
10. Song, H. H. G., Rumma, R. T., Ozaki, C. K., Edelman, E. R., & Chen, C. S. (2018). Vascular tissue engineering: progress, challenges, and clinical promise. Cell stem cell, 22(3), 340-354. https://doi.org/10.1016/j.stem.2018.02.009
11. Arranz, S., Chiva-Blanch, G., Valderas-Martínez, P., Medina-Remón, A., Lamuela-Raventós, R. M., & Estruch, R. (2012). Wine, beer, alcohol and polyphenols on cardiovascular disease and cancer. Nutrients, 4(7), 759-781. https://doi.org/10.3390/nu4070759
12. Polsky, S., & Akturk, H. K. (2017). Alcohol consumption, diabetes risk, and cardiovascular disease within diabetes. Current diabetes reports, 17(12), 1-12. https://doi.org/1007/s11892-017-0950-8
13. Hodge, A. M., English, D. R., O’Dea, K. & Giles, G. G. (2006, juni). Alcohol intake, consumption pattern and beverage type, and the risk of Type 2 diabetes. Diabetic Medicine, 23(6), 690–697. https://doi.org/10.1111/j.1464-5491.2006.01864.x
14. Huang, J., Wang, X., & Zhang, Y. (2017). Specific types of alcoholic beverage consumption and risk of type 2 diabetes: A systematic review and meta‐analysis. Journal of diabetes investigation, 8(1), 56-68. https://doi.org/10.1111/jdi.12537
15. Rasouli, B., Ahlbom, A., Andersson, T., Grill, V., Midthjell, K., Olsson, L. & Carlsson, S. (2012). Alcohol consumption is associated with reduced risk of Type 2 diabetes and autoimmune diabetes in adults: results from the Nord-Trøndelag health study. Diabetic Medicine, 30(1), 56–64. https://doi.org/10.1111/j.1464-5491.2012.03713.x
16. Conigrave, K. M., Hu, B. F., Camargo, C. A., Stampfer, M. J., Willett, W. C. & Rimm, E. B. (2001). A prospective study of drinking patterns in relation to risk of type 2 diabetes among men. Diabetes, 50(10), 2390–2395. https://doi.org/10.2337/diabetes.50.10.2390
17. Djoussé, L., Biggs, M. L., Mukamal, K. J. & Siscovick, D. S. (2007). Alcohol consumption and type 2 diabetes among older adults: The cardiovascular health study*. Obesity, 15(7), 1758–1765. https://doi.org/10.1038/oby.2007.209
18. Bergmann, M. M., Schütze, M., Steffen, A., Boeing, H., Halkjær, J., Tjonneland, A., ... & Norat, T. (2011). The association of lifetime alcohol use with measures of abdominal and general adiposity in a large-scale European cohort. European journal of clinical nutrition, 65(10), 1079-1087.
19. Vadstrup, E. S., Petersen, L., Sørensen, T. I. A., & Grønbaek, M. (2003). Waist circumference in relation to history of amount and type of alcohol: results from the Copenhagen City Heart Study. International journal of obesity, 27(2), 238-246.
20. Poudel, P., Ismailova, K., Andersen, L. B., Larsen, S. C., & Heitmann, B. L. (2019). Adolescent wine consumption is inversely associated with long-term weight gain: results from follow-up of 20 or 22 years. Nutrition journal, 18(1), 1-7.
21. Sayon-Orea, C., Martinez-Gonzalez, M. A. & Bes-Rastrollo, M. (2011). Alcohol consumption and body weight: A systematic review. Nutrition Reviews, 69(8), 419–431. https://doi.org/10.1111/j.1753-4887.2011.00403.x
22. Sayon-Orea, C., Bes-Rastrollo, M., Nuñez-Cordoba, J. M., Basterra-Gortari, F. J., Beunza, J. J., & Martinez-Gonzalez, M. A. (2011). Type of alcoholic beverage and incidence of overweight/obesity in a Mediterranean cohort: The SUN project. Nutrition, 27(7-8), 802-808. https://doi.org/10.1016/j.nut.2010.08.023
23. Johansen, D., Friis, K., Skovenborg, E., & Grønbæk, M. (2006). Food buying habits of people who buy wine or beer: cross sectional study. Bmj, 332(7540), 519-522. https://doi.org/10.1136/bmj.38694.568981.80
24. Van de Wiel, A., & De Lange, D. W. (2008). Cardiovascular risk is more related to drinking pattern than to the type of alcoholic drinks. The Netherlands Journal of Medicine, 66(11), 467-473.