De aanpak van (problematisch) middelengebruik gaat niet over een nacht ijs. Door ervaringen uit de praktijk en wetenschappelijk onderzoek weten we steeds beter wat helpt en wat niet bij de aanpak van problematisch gebruik.
Vragen?
Ondersteunend materiaal
Gebruik de Handreiking en het format Alcohol-, drugs- en medicijnbeleid bij het opstellen van beleid over alcohol-, drugs- en medicijngebruik (ADM-beleid) binnen uw organisatie.
Ook relevant
Ben je werkgever en werk je veel met arbeidsmigranten? Lees dan hier de infosheet Een gezonde werkomgeving voor arbeidsmigranten: Preventie van Alcohol-, Drugs- en Medicijngebruik (ADM).
Tip 1: Maak het ADM-beleid onderdeel van een groter geheel van veilig en gezond werken.
Veel bedrijven investeren in gezondheid en vitaliteit van hun medewerkers. Zij doen dat onder de noemer van Gezond & Veilig werken, Duurzame Inzetbaarheid en/of Gezonde Leefstijl. Thema’s die zo aan de orde komen zijn mentale gezondheid, bewegen en voeding. Alcohol- en drugsgebruik hoort ook in dat rijtje thuis. Maak het ADM-beleid daarom een onderdeel van dit bredere gezondheidsbeleid.
Tip 2: Maak alcohol- en drugsgebruik bespreekbaar
Creëer een open bedrijfscultuur waar middelengebruik laagdrempelig kan worden besproken en waar mensen elkaar willen steunen. Maak alcohol- en drugsgebruik bijvoorbeeld onderdeel van vaste terugkerende gesprekken, samen met andere leefstijlonderwerpen. Het helpt om de nadruk te leggen op het bevorderen van de gezondheid in plaats van op regels, sancties en straf.
Tip 3: Werk goed samen met de bedrijfsarts
Bedrijfsartsen zijn medisch opgeleid en staan voor gezonde werknemers. Normaal gesproken komen zij in beeld bij uitval door ziekte of problemen. Maar een bedrijfsarts heeft niet alleen een rol in de spreekkamer. Hij of zij is ook deskundige op het vlak van preventie - zie ook NVAB ADM-leidraad - en kan een bedrijf adviseren een ADM-beleid te ontwikkelen. Een bedrijfsarts is als een spin in het web, en kan verwijzen naar een huisarts of instellingen voor verslavingszorg
Tip 4: Betrek de medewerkers bij het opstellen en invoeren van ADM-beleid
Zorg dat u vanaf het begin medewerkers bij het ADM-beleid betrekt, dat zorgt voor draagvlak. U kunt bijvoorbeeld leden van de OR vragen deel te nemen in de ADM-projectgroep. Zijn er kritische mensen in de organisatie? Nodig hen uit hun zorgen uit te spreken en om mee te denken. Heeft het bedrijf een communicatieadviseur of een afdeling communicatie: schakel hen in. Vraag advies over de communicatiestrategie.
Tip 5: Maak medewerkers en werkgevers deskundig
Informeer medewerkers over de risico’s van middelengebruik in de werksituatie en train leidinggevenden en managers in het vroegtijdig signaleren en bespreekbaar maken van middelenproblematiek. Afspraken over wie, wanneer, hoe vaak en door wie getraind wordt, kan in het ADM-beleid worden opgenomen. Expertise en informatie over scholing is te vinden bij preventie- en gezondheidsprofessionals met kennis op het gebied van middelenpreventie, bijvoorbeeld bij de bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werker en de preventieafdelingen van regionale instellingen voor verslavingszorg.
Tip 6: Maak alcohol- en drugsgebruik onderdeel van de risico-inventarisatie & evaluatie (RI&E)
Elke werkgever is verplicht om een risico-inventarisatie en – evaluatie (RI&E) op te stellen. Een RI&E geeft inzicht in de arbeidsrisico’s binnen een organisatie. Het doel is om arbeidsrisico’s die leiden tot gezondheidsklachten, verzuim en ongevallen te inventariseren en op te lossen. Wanneer de inventarisatie er aanleiding toe geeft, neemt de werkgever maatregelen om deze risico’s te verkleinen of weg te nemen. Een ADM-beleid is een effectieve beleidsmaatregel om het risico van ‘middelengebruik in relatie tot werk’ op te lossen.
Tip 7: Win advies in en maak gebruik van hulpmiddelen bij ADM-beleid
Een ADM-beleid opstellen hoeft u niet alleen te doen En verschillende commerciële en niet-commerciële organisaties hebben kennis en expertise in huis om bedrijven te ondersteunen en te adviseren bij het maken en uitvoeren van een praktisch ADM-beleid.
Bekijk wat het Trimbos-instituut voor uw organisatie kan doen >
