Wat verhoogt het risico op middelengebruik?
Er zijn verschillende risicofactoren die zorgen voor een hogere kans op alcohol- of drugsgebruik bij werknemers. Deze factoren kunnen ook bijdragen aan meer verzuim, verslaving, stress en ongewenst gedrag.
Wat verhoogt het risico op middelengebruik voor een werknemer?
Een werknemer heeft meer kans om problemen met middelen te krijgen als:
- Diegene veel stress ervaart
- Diegene heftige gebeurtenissen meemaakt
- Er alcohol, drugs of medicatie beschikbaar is op het werk
- Middelengebruik ‘normaal’ gevonden wordt, of ‘erbij hoort’
Stress
Iemand kan stress ervaren als oorzaak of als gevolg van (een toename van) middelengebruik. Mensen gebruiken alcohol of drugs dan om met spanning te kunnen omgaan. Maar alcohol- of drugsgebruik zorgt op zijn beurt juist weer voor extra spanning en stress.
Stress bij een werknemer kan veroorzaakt worden door:
- Lange werkdagen
- Hoge werkdruk
- Te lage beloning
- Onregelmatige werktijden
- Eentonig werk
- Zwaar fysiek werk
- Baanonzekerheid
- Ook (gewelds)misbruik op het werk, beperkte inspraak, hoge taakeisen, weinig autonomie op het werk en weinig mogelijkheden tot doorgroeien, worden geassocieerd met het toenemen van alcoholgebruik onder werknemers.
Tip: ga in gesprek met je medewerkers over wat bij hen stress veroorzaakt.
Probeer je medewerkers te beschermen door oorzaken van stress zoveel mogelijk te beperken, bijvoorbeeld door een betere werk-privé balans aan te bieden met een thuiswerkregeling. Dit kan samengaan met een afname van stress. Daarentegen kan vervaging tussen werk-privé ook zorgen voor stress, omdat het werk altijd lijkt door te gaan. Het blijft daarom maatwerk.
Heftige gebeurtenissen
Heftige gebeurtenissen op het werk vergroten de kans op alcohol- en/of drugsgebruik. En tegelijkertijd kan alcohol- en drugsgebruik ook zorgen voor ongelukken op het werk. Beroepen waar men ingrijpende gebeurtenissen meemaakt, zoals agenten en militairen, lopen meer risico op gevaarlijk en schadelijk alcoholgebruik.
Tip: besteed aandacht aan nazorg bij ingrijpende gebeurtenissen.
Denk hierbij aan procedures voor nazorg, waarin er persoonlijke aandacht is voor verwerking. Biedt tools en hulplijnen laagdrempelig aan, zodat men de stap naar hulp gemakkelijk kan maken.
Beschikbaarheid op de werkvloer
Wanneer middelen aanwezig zijn op de werkvloer is het makkelijker om het (te gaan) gebruiken. Denk aan het werken in een kroeg of restaurant of in een ziekenhuis waar medicijnen binnen handbereik zijn. Maar denk ook aan bedrijfsborrels of een bedrijfskantine waar alcohol makkelijk te krijgen is. Voor de veiligheid en gezondheid van medewerkers is het beter om alcohol- en drugsgebruik op het werk niet toe te staan.
Tip: maak alcoholvrije drankjes de standaard.
Ook tijdens een borrel op het werk, kan het gezellig zijn als er geen alcohol wordt geschonken.
Is alcoholgebruik ‘normaal’ binnen de organisatiecultuur?
De bedrijfscultuur bestaat uit ongeschreven regels, gewoonten en het gedrag van alle medewerkers in een bedrijf. Binnen deze bedrijfscultuur kan het heel normaal gevonden worden om alcohol te drinken. Zo heeft een bedrijf waar het normaal is om met elkaar de week af te sluiten met een borrel of een paar kratten bier, invloed op normen over alcoholgebruik onder collega’s. En een leidinggevende die zelf regelmatig met een kater op het werk komt, zal zijn medewerkers niet makkelijk aan kunnen spreken op overmatig alcoholgebruik. Zo zie je dat een bedrijfscultuur het ADM-beleid kan versterken of tegenwerken.
Tip: leidinggevenden moeten zelf het gewenste gedrag laten zien.
Ze hebben een voorbeeldfunctie in het uitdragen van het ADM-beleid.
De bedrijfscultuur wordt ook nog door andere factoren bepaald en die factoren beïnvloeden ook weer de mate waarin een ADM-beleid wordt nageleefd. De volgende factoren van een bedrijfscultuur kunnen een positieve invloed hebben op het naleven van het ADM-beleid:
- Regie - als werknemers meer regie hebben of voelen over hun eigen werk
- Support – als werknemers zich gesteund voelen door de organisatie
- Veiligheid – als werknemers zich veilig voelen om problemen aan te kaarten zonder angst voor sancties of ontslag
- Taken en verantwoordelijkheden - als werknemers weten wat ze moeten doen en waar ze verantwoordelijk voor zijn, om verwarring en conflicten te voorkomen
- Communicatie – als er over veranderingen helder wordt gecommuniceerd
Gerelateerde pagina's
De bedrijfscultuur wordt ook nog door andere factoren bepaald en die factoren beïnvloeden ook weer de mate waarin een ADM-beleid wordt nageleefd. De volgende factoren van een bedrijfscultuur kunnen een positieve invloed hebben op het naleven van het ADM-beleid:
- Regie - als werknemers meer regie hebben of voelen over hun eigen werk
- Support – als werknemers zich gesteund voelen door de organisatie
- Veiligheid – als werknemers zich veilig voelen om problemen aan te kaarten zonder angst voor sancties of ontslag
- Taken en verantwoordelijkheden - als werknemers weten wat ze moeten doen en waar ze verantwoordelijk voor zijn, om verwarring en conflicten te voorkomen
- Communicatie – als er over veranderingen helder wordt gecommuniceerd
Gerelateerde pagina's
