KOVB: feiten en cijfers

Kinderen van ouders met een verstandelijke beperking

Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uit 2020 laten zien dat er 23.560 kinderen opgroeien bij minimaal één ouder met een (licht) verstandelijke beperking. Dit is waarschijnlijk een onderschatting. De beperking van ouders is niet altijd bekend en hun kinderen zijn niet altijd in beeld. Het is niet bekend hoeveel kinderen normaal of gemiddeld intelligent zijn en hoeveel van hen zelf ook een verstandelijke beperking hebben.

Opgroeien als gemiddeld intelligent kind van een ouder met een (licht) verstandelijke beperking kan grote invloed hebben op iemands kindertijd en het leven daarna. Een verstandelijke beperking bij de ouder in combinatie met stressvolle situaties thuis, kan ervoor zorgen dat het kind niet altijd de juiste zorg kan krijgen van de ouder. De ouder kan er bijvoorbeeld minder goed echt voor het kind zijn en het kind geven wat het nodig heeft, zoals sensitief reageren op het kind.

Het is moeilijk een eenduidig beeld te geven over de precieze gevolgen van opgroeien bij ouders met een (licht) verstandelijke beperking. Elke situatie is verschillend en elk gezin is anders.

> Lees meer over de gevolgen van opgroeien als KOVB

> Lees meer over beschermende en risicofactoren voor KOVB

Ouders met een verstandelijke beperking

Er zijn verschillende niveaus van verstandelijke beperking. Mensen met een (licht) verstandelijke beperking hebben aanzienlijke beperkingen in hun cognitieve ontwikkeling en hun adaptieve vaardigheden.  In Nederland gaan we uit van een licht verstandelijke beperking (lvb) bij een IQ-score tussen de 50 – 70 en bijkomende problemen in het adaptief vermogen. Mensen met een lvb zijn, vergeleken met mensen zonder lvb, minder goed in:

  • informatie verwerken
  • zich verplaatsen in iemand anders
  • langetermijnplannen maken en over de toekomst nadenken
  • relaties en vriendschappen onderhouden
  • hun emoties onder controle houden

In gezinnen met ouders die een (licht) verstandelijke beperking hebben, is er vaak sprake van een stapeling van andere meervoudige, complexe problematiek. Denk aan armoede, verslaving, sociale isolatie en huiselijk geweld. Ouders hebben een grotere kans om traumatische ervaringen en psychische problemen te hebben. In combinatie met een (licht) verstandelijke beperking kan dit tot extra stress en opvoedingsproblemen leiden.

Disclaimer: Bovenstaande tekst richt zich voornamelijk op ouders met een licht verstandelijke beperking. Kinderen kunnen ook ouders hebben met een matige of ernstige verstandelijke beperking. Dit dossier gaat over kinderen die zelf geen verstandelijke beperking hebben.