Meedoen met kansspelen heeft risico’s, zoals het ontwikkelen van een gokverslaving, maar ook financiële en gezondheidsschade. Het is belangrijk dat mensen met problemen de juiste behandeling krijgen. Maar het voorkomen van schade door gokken is ook van grote waarde. Op deze pagina presenteren we actuele informatie over het voorkomen van gokschade, -problemen en -verslaving.
Expertisecentrum Gokken
Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Gokken
Legalisering online gokken
De Wet kansspelen op afstand (KOA) is op 1 april 2021 in werking gegaan. Deze wet is een aanvulling op en wijziging van de Wet op de kansspelen (Wok) en heeft het Nederlandse kansspellandschap grondig veranderd. Met deze wet is online gokken – bij vergunninghouders – namelijk legaal geworden. Dit betekent dat kansspelaanbieders gokspellen mogen aanbieden vanaf een afstand via elektronische communicatiemiddelen en hier geen fysiek contact bij nodig is.
Uit recente onderzoeken blijkt dat een groot gedeelte van de mensen die online gokken, hier pas sinds de opening van de markt mee zijn begonnen. Als gokgedrag toeneemt en de maatregelen om problemen te voorkomen onvoldoende zijn, is de verwachting dat schade door gokken ook toe gaat nemen. Hierbij gaat het om allerlei vormen van schade: o.a. financieel, relationeel, maatschappelijk en gezondheidsschade. Er zijn extra zorgen over groepen waarbij er extra risicofactoren zijn, zoals onder jongeren, mensen met een lage sociaal economische status (SES), mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) en mensen met een migratie achtergrond.
Onderzoek naar preventie
De kennissynthese stelt dat er verschillende preventieve maatregelen onderscheiden kunnen worden. Voorbeelden daarvan zijn regulering van het aanbod, speltechnische aanpassingen, bewustwording, screening, educatie, het verhogen van zelfcontrole en geautomatiseerde detectie. De kennissynthese stelt dat er meer onderzoek gedaan moet worden naar de effectiviteit van deze maatregelen en met name naar de lange termijneffecten.
Uit de onderzoeken die er wel al zijn weten we dat speltechnische aanpassingen en het reguleren van het aanbod worden gezien als effectieve maatregelen. Deze maatregelen zijn gericht op het product, niet op de persoon zelf. Uit de kennissynthese blijkt daarnaast dat preventie dat zich richt op kennis en attitude effecten laat zien maar dat onderzoek naar de langetermijn effecten nodig is. Onderzoek naar harm-reduction programma's laten beperkte effectiviteit zien, vaak doordat het effect afhankelijk is van hoeveel de maatregel gebruikt wordt door de persoon zelf. Vrijwillig limieten instellen is bijvoorbeeld alleen effectief als iemand daadwerkelijk die limieten realitisch instelt. Tot slot lijkt het zelf uitsluiten van gokken, zoals het CRUKS register, veelbelovend.
Materialen voor professionals
Er zijn verschillende materialen beschikbaar voor professionals, bijvoorbeeld in de zorg of in het onderwijs. Onderstaande materialen zijn ontwikkeld door het Trimbos-instituut of Verslavingskunde Nederland. Het Expertisecentrum Gokken zal de komende tijd nieuwe materialen ontwikkelen en toevoegen aan deze pagina. Daarnaast zullen ook evidence-based materialen van andere organisaties onder de aandacht gebracht worden.
- Preventieprogramma Helder op School: Wilt u op school meer aandacht besteden aan gokpreventie? Vanuit het preventieprogramma Helder op School zijn binnenkort materialen beschikbaar die helpen om problematisch gokken onder leerlingen te signaleren. Daarna zal er ook materiaal volgen voor beleid, educatie en het betrekken van de omgeving van leerlingen. Helder op School heeft al een complete preventieaanpak op het gebied van roken, vapen, alcohol drinken, drugsgebruik en problematisch gamen.
- E-learning Verslavingskunde Nederland: Gokproblematiek | GGZ Ecademy
- Kennisdossier Communicatie over (online) gokken: In dit kennisdossier staan adviezen over communicatie over gokken, inclusief concrete materialen.
- Opname webinar 'Problematisch gokken' van GGZ Ecademy: In deze webinar van 26 september 2024 worden de laatste inzichten over problematisch gokken besproken. Met sprekers van het Trimbos-instituut en Verslavingskunde Nederland, begeleid door GGZ Ecademy.
