In Nederland geven ongeveer circa vijf miljoen mensen mantelzorg. Deze mensen zijn onmisbaar in het zorglandschap. Echter, 1 op de 10 mantelzorgers voelt zich ernstig overbelast en loopt daardoor een groter risico om depressieve klachten te ontwikkelen.
Projectomschrijving
Mantelzorgers is een van de hoogrisicogroepen uit het Meerjarenprogramma Depressiepreventie van het ministerie van VWS. In dit kader hebben PROOF Adviseurs en Ecorys de opdracht gekregen om een ketenaanpak depressiepreventie te ontwikkelen.
Aanpak
Eind 2020 is de ontwikkeling van de ketenaanpak gestart en deze loopt de gedurende twee jaar. In de aanpak is er specifieke aandacht voor de volgende doelgroepen:
- Jonge mantelzorgers
- Werkende mantelzorgers
- Mantelzorgers met een migratieachtergrond
- Mantelzorgers van mensen met psychische problematiek
In de aanpak zijn er door PROOF Adviseurs en Ecorys vijf fases onderscheiden. In de eerste fase is het projectteam opgestart en is het mantelzorglandschap nader verkend. Dit is gedaan aan de hand van een documentenstudie en door het houden van gesprekken met verschillende lokale en landelijke stakeholders zoals gemeenten, mantelzorgsteunpunten, VNG, MantelzorgNL, Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg en Movisie. Ook is er in de eerste fase, in maart 2021, een eerste landelijke bijeenkomst georganiseerd en heeft er een group concept mapping onder leiding van het Trimbos-instituut plaatsgevonden. In de tweede fase is de ontwerpketenaanpak ontwikkeld. Dit is gedaan op basis van de input uit de eerste fase. Ook is de organisatie van de pilots in deze fase opgezet .
De ketenaanpak bevindt zich momenteel in de derde fase waarin de ontwerp ketenaanpak in drie pilots een jaar lang wordt getest. In de daaropvolgende vierde fase worden de resultaten uit de pilots geëvalueerd en vertaald naar een landelijke ketenaanpak. In de vijfde en laatste fase wordt de ketenaanpak landelijk uitgerold door middel van een handreiking, ‘train de trainer’ training en film.
Gedurende de ontwikkeling van de ketenaanpak wordt het projectteam begeleid door een regiegroep .
Projectteam
PROOF Adviseurs en Ecorys hebben de opdracht gekregen om de landelijke ketenaanpak te ontwikkelen. PROOF Adviseurs zijn organisatieadviseurs die samenwerkingsvraagstukken vanuit maatschappelijke opgaven adviseren, faciliteren, begeleiden en ondersteunen. Dit doen zij veel in het sociaal domein/jeugddomein, waarmee zij een bijzondere affiniteit hebben. Ecorys is een onderzoeks- en adviesbureau dat zich richt op de belangrijkste maatschappelijke uitdagingen. Hun brede ervaring met stakeholders uit het zorg en sociale domein staat borg voor een goede kennis van diverse belangen en organisatiedynamieken.
Regiegroep
De regiegroep is samengesteld uit verschillende organisaties en denkt gedurende de ontwikkeling van de aanpak kritisch mee over de plannen en houdt het projectteam op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen. De volgende organisaties nemen deel in de regiegroep:
- Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS)
- MantelzorgNL
- Movisie
- Strategische Alliantie Jonge Mantelzorg
- Trimbos-instituut
- Gemeente Midden-Drenthe
- Gemeente Rotterdam
- Gemeente Harderwijk
- De Nederlandse GGZ (agendalid)
- Actiz (agendalid)
Landelijke bijeenkomsten
Gedurende de ontwikkeling van de aanpak wil het projectteam de mogelijkheid geven aan alle betrokken stakeholders om input te leveren op de ontwerp aanpak. Er worden daarom vier landelijke bijeenkomsten georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomsten worden betrokken stakeholders op te hoogte gehouden van de ontwikkeling van de aanpak en kunnen zij hier input opleveren. Daarnaast bieden de bijeenkomsten de mogelijkheid om een breed commitment onder diverse stakeholders te creeren voor de ketenaanpak. De bijeenkomsten zijn dus voor het projectteam een belangrijke bron om input op te halen en om de ketenaanpak te toetsen.
De eerste bijeenkomst is georganiseerd in maart 2021 en de tweede bijeenkomst in november 2021. De derde bijeenkomst wordt gepland voor de zomer van 2023.
Meer informatie over de landelijke bijeenkomsten? Stuur een mail naar de projectsecretaris. Zie contact.
Pilots
Er hebben drie gemeenten aangemeld om deel te nemen aan de pilots: de gemeente Harderwijk, de gemeente Midden-Drenthe en de gemeente Rotterdam. Deze drie pilots vertegenwoordigen:
- Goede spreiding van:
- Randstedelijk v. landelijk
- Stedelijk v. niet-stedelijk
- Geografische spreiding over Nederland
- In ieder geval één krimpgemeente
In de pilots wordt de ontwerp ketenaanpak een jaar lang uitgevoerd. We doen dit door aan te sluiten bij lokale en regionale initiatieven.
Publicaties
Gedurende de ontwikkeling van de ketenaanpak zijn er verschillende documenten gepubliceerd. U vindt deze hier:
- Rapportage Concept Map Mantelzorgers
- Landelijke bijeenkomst 4 maart 2021, presentatie & verslag
- Landelijke bijeenkomst 25 november 2021, presentatie & verslag
- Landelijke bijeenkomst 13 oktober 2022, presentatie & verslag
Contact
Op de hoogte blijven van deze ketenaanpak en/of een bijeenkomst bijwonen? Neem dan contact op met de projectsecretaris, Ilse Wesseling, [email protected] of 067823918. Ilse is ook te bereiken voor inhoudelijke en procesmatige opmerkingen en vragen over de ketenaanpak.
