Nieuw programma zet in op studentenwelzijn en preventie van middelengebruik in mbo, hbo en wo

Studeren lukt het beste als je goed in je vel zit; maar veel studenten hebben last van prestatiedruk, stress en psychische klachten, blijkt uit onderzoek. Het nieuwe Programma Studentenwelzijn mbo, hbo en wo helpt onderwijsinstellingen, gemeenten en preventie- en zorgprofessionals om het studentenwelzijn te verbeteren en studenten veerkrachtiger te maken. Het programma helpt professionals en organisaties ook om risicovol gebruik van alcohol, tabak en drugs onder studenten te voorkomen.

Het Trimbos-instituut ontwikkelt dit programma in nauwe samenwerking met het Expertisecentrum inclusief onderwijs (ECIO), en samen met onderwijsinstellingen, gemeenten en preventie- en zorgprofessionals. Het programma heeft onder meer als doel om de samenwerking en kennisdeling tussen mbo, hbo en wo te stimuleren.

Waarom dit programma hard nodig is

Als student leer en functioneer je het beste als je goed in je vel zit. En omgekeerd helpt goed onderwijs studenten om beter in hun vel te zitten. Maar veel studenten hebben last van prestatiedruk, stress en psychische klachten. Dat blijkt uit de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik studenten hoger onderwijs uit 2021, en het recente onderzoek Harder Better Faster Stronger?.

Het belang van een gezamenlijke koers voor een beter studentenwelzijn staat hoog op de agenda. Het Landelijk Kader Studentenwelzijn beschrijft een gezamenlijke route voor het verbeteren van studentenwelzijn tot 2030, vanuit het gezichtspunt van studenten en onderwijsinstellingen. Het kader stelt dat onderwijsinstellingen niet alleen begeleiden en helpen bij problemen, maar ook inzetten op: mentale vaardigheden bevorderen, welzijnsproblemen en risicovol middelengebruik voorkomen, de sense of belonging (de mate waarin je je thuis voelt) vergroten en de kennis en kunde van onderwijsprofessionals verbeteren.

Het versterken van studentenwelzijn is bovendien één van de doelstellingen uit de Werkagenda mbo 2023-2027, die minister Dijkgraaf van OCW, onderwijsinstellingen en werkgevers begin dit jaar ondertekenden. Met het Programma Studentenwelzijn mbo, hbo en wo ondersteunen het Trimbos-instituut, ECIO en hun partners onderwijsinstellingen en preventie- zorg- en gemeenteprofessionals, om met deze gezamenlijke ambities aan de slag te gaan.

Hoe gaat het programma eruitzien?

Het Trimbos-instituut, ECIO en partners halen de komende jaren input op bij professionals uit onderwijs, preventie en zorg, en bij gemeenten. Een programmacommissie met vertegenwoordigers van deze partijen en studentorganisaties adviseert het team over het programma. Zo vertalen we wensen en behoeften uit het veld naar ‘proeftuinen’ (praktijksituaties) om mogelijke oplossingen en aanpakken te testen. Er komen ook een handreiking en mogelijkheden om kennis te delen en netwerken te versterken.

We zoeken waar dat kan aansluiting met wat er al is. Bijvoorbeeld met het Landelijk Netwerk Studentenwelzijn, dat uitgebreid wordt voor het mbo. En we sluiten aan bij wat onderwijs-, preventie-, en zorgpartijen en kennisinstituten al ontwikkeld hebben. Waar nodig ontwikkelen we nieuwe materialen en oplossingen, op basis van de vragen en behoeften die er leven. Tot slot breiden we ook de Landelijke Kennisbank Studentenwelzijn uit naar het mbo.

Het Programma Studentenwelzijn sluit bovendien aan op Welbevinden op School, Helder op School en de Gezonde School-aanpak. Initiatieven gericht op het primair onderwijs, voortgezet onderwijs en mbo, die zich ervoor inzetten dat leerlingen en studenten lekker in hun vel zitten, risicovol middelengebruik in het onderwijs willen voorkomen en een gezonde leefstijl op school bevorderen.

Denk op 30 november met ons mee!

Het Trimbos-instituut en ECIO kijken ernaar uit concrete vervolgstappen te zetten naar een beter studentenwelzijn, samen met de mensen om wie het gaat. We trappen af met een feestelijke eerste werkconferentie op 30 november 2023, in de Prodentfabriek in Amersfoort.

Werk je in het mbo, hbo of wo, ben je actief bij een studentenorganisatie, of ben je preventie-, zorg- of gemeenteprofessional? Dan nodigen we je van harte uit om samen met ons de eerste kaders van het programma te schetsen. Tijdens de werkconferenties kun je jouw wensen, behoeften en ideeën delen, over de inhoud en over de tools die jou kunnen helpen om de volgende stap te zetten.

> Schrijf je gratis in en denk mee 

Vragen?

Neem voor vragen over het Programma Studentenwelzijn mbo, hbo en wo contact op met programmacoördinator Jolien Dopmeijer (JDopmeijer@trimbos.nl).

Het Trimbos-instituut ontwikkelt het Programma Studentenwelzijn mbo, hbo en wo de komende vijf jaar in nauwe samenwerking met het Expertisecentrum inclusief onderwijs (ECIO), partners in onderwijs, overheid en zorg, studentenorganisaties en andere kennisinstituten. Het programma wordt gefinancierd door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Ook het ministerie van VWS is betrokken bij de ontwikkeling van het programma.

Meer informatie

> Dossier: Mentale gezondheid van de jeugd

> Dossier: Alcohol-, tabak-, en drugsgebruik onder studenten

> Studenten noemen opstapeling van onzekerheden als bron voor prestatiedruk

> Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs

> Welbevinden op School, werken aan welbevinden in po, vo en mbo

> Helder op School, preventieprogramma voor het onderwijs, gericht op roken, alcohol- en drugsgebruik

> Lees dit bericht in het Engels | Read this article in English

Jolien Dopmeijer
Projectleider Studenten