Stoppen-met-rokenapps: kansloos of kansrijk?

Stoppen-met-rokenapps in opkomst

Ondanks dat een stoppoging onder professionele begeleiding een beter resultaat geeft, kiezen veel rokers ervoor om zelfstandig te stoppen met roken. Van de rokers die in de periode 2016 tot 2020 een serieuze stoppoging deden, gebruikte ruim twee derde géén hulpmiddel bij hun stoppoging.

Uit de verkenning die we eind 2021 uitvoerden onder mensen die roken of het jaar daarvoor gestopt waren met roken, bleek dat  de helft nog nooit een hulpmiddel gebruikt had bij een eerdere stoppoging. Ook bleek dat mensen die willen stoppen met roken apps een laagdrempelige vorm van ondersteuning vinden. Sterker nog, de meeste deelnemers zouden bij een toekomstige stoppoging liever een app gebruiken dan een meer intensieve vorm van ondersteuning, zoals groepstherapie, telefonische coaching of persoonlijke coaching.

Mensen die eerder een stoppoging hadden ondernomen, bleken het meest gebruik te maken van nicotinevervangende middelen als hulpmiddel. Maar stoppen-met-rokenapps waren goed voor een tweede plaats.

Overweldigend aanbod

Mensen die willen stoppen met roken gebruiken dus graag een app. Uit de verkenning blijkt dat zij voornamelijk zelfstandig online en in de appstores zoeken naar een geschikte app. Maar het aanbod is groot: een korte zoekopdracht in de appstore levert tientallen stoppen-met-roken apps op. Helaas is de kwaliteit van veel apps matig. Hoe vinden mensen dan een goede app? Kiezen ze een app die bovenaan in de appstore staat, de beste reviews heeft of het vaakst gedownload is?

Voor een goede stoppen-met-rokenhulp is het belangrijk dat mensen een app kiezen die werkt op basis van een theoretisch onderbouwing. De kans om rookvrij te worden is immers het grootst door een bewezen effectieve methode te gebruiken. Maar een goede app vinden is moeilijk.

Keuzefactoren: het advies van de zorgverlener telt zwaar

Uit de verkenning blijkt dat mensen het belangrijk vinden dat de app goede recensies heeft én wordt aangeraden door zorgprofessionals. Dat laatste gebeurt in de praktijk helaas weinig. Uit een eerdere verkenning is gebleken dat zorgverleners vaak onvoldoende op de hoogte zijn van de mogelijkheden die e-healthinterventies, zoals stoppen-met-rokenapps bieden. Een gemiste kans, vooral omdat veel mensen open staan voor het gebruik van een app omdat het zo laagdrempelig is.

Daarom is het belangrijk dat zorgverleners op de hoogte zijn van het aanbod en apps kunnen aanraden die goed onderbouwd zijn. Voorbeelden van zulke apps zijn te vinden in het overzicht op ikstopnu, de GGD AppStore en op de Trimbos-website.

Vanuit het Trimbos-instituut werken we aan een raamwerk om stoppen-met-rokenapps in kaart te brengen en te beoordelen. Je kunt er meer over lezen in onze kennisagenda e-health bij stoppen met roken. Daarmee kunnen zorgverleners in de toekomst makkelijker zien welke apps kwalitatief goed zijn.

Blended care

De laagdrempeligheid van apps heeft ook een keerzijde: de ondersteuning is vrijblijvender en minder effectief dan een stoppoging onder intensieve begeleiding. Daarom adviseer ik zorgverleners om stoppen-met-rokenapps bij voorkeur in te zetten als extra ondersteuning van de reguliere stophulp. Dit heet ook wel ‘blended care’. In de handreiking blended care staat beschreven welke e-healthinterventies geschikt zijn, bij welke patiëntengroepen ze kunnen worden ingezet en hoe blended care kan worden toegepast tijdens de consulten. Verder staat in de factsheet ‘E-healthinterventies bij stoppen met roken’ op een rij in hoeverre e-healthinterventies effectief zijn en hoe ze het beste ingezet kunnen worden.

Kwalitatief goede stoppen-met-roken apps die op de juiste manier ingezet door zorgprofessionals vergroten wel degelijk de kans om rookvrij te worden. Alle reden dus om deze apps serieus te nemen.

Over deze verkenning

Eind 2021 hebben we ongeveer 1000 mensen die roken of in de 12 maanden ervoor gestopt waren met roken, een online vragenlijst gestuurd. We vroegen aan de deelnemers hoe zij dachten over de effectiviteit, gebruiksvriendelijkheid en het aanbieden van apps bij stoppen met roken. Bij de ontwikkeling van de vragenlijst is gebruik gemaakt van het ASE-model. ASE staat voor Attitude, Sociale invloed en Eigen effectiviteit.