Pijler beleid en schoolregels
Je begeleidt als Gezonde School-adviseur (GSA) of preventiewerker een school bij het preventieprogramma Helder op School. Je wil aan de slag met de pijler beleid en schoolregels. Op deze pagina vind je alle hulpmiddelen en materialen hiervoor.
Je helpt de school om preventiebeleid op te stellen dat past binnen het bredere schoolbeleid. Daarnaast formuleren jullie samen heldere schoolregels - de daadwerkelijke afspraken - over roken, vapen, drinken, drugs, gamen, gokken en sociale media op school. Jullie beschrijven ook wie de regels handhaaft. Wat de sancties zijn bij overtreding en hoe er over de regels gecommuniceerd wordt.
Heldere afspraken voor iedereen
Vaak zijn er wel afspraken maar die zijn niet altijd even goed vastgelegd. Maak ze onderdeel van het bredere schoolbeleid. Door ze te noteren in het schoolreglement, zijn ze voor iedereen duidelijk en altijd goed te vinden. Hiermee zorg je bovendien dat leerlingen overal op school dezelfde boodschap krijgen. Want het helpt niet als ze bij een overtreding bij de ene docent een waarschuwing krijgen, terwijl de andere docent gelijk de ouders belt. En het is ook fijn dat (toekomstige) ouders precies weten hoe de school omgaat met middelengebruik.
Beleid en schoolregels
Formuleer een visie die past binnen het bredere beleid van de school. Een voorbeeld hiervan:
Wij staan voor een gezond schoolklimaat waarin onze leerlingen optimaal kunnen leren en zich veilig kunnen ontwikkelen. Middelengebruik past daar niet bij. Roken of vapen, alcohol drinken en drugs gebruiken voor het 18e levensjaar wordt daarom zoveel mogelijk ontmoedigd (NIX18). Stel concrete gedragsregels op voor roken en vapen, drinken, gamen, gokken, gebruik van drugs en sociale media op school. Deze regels gelden voor de leerlingen. Maar ook voor docenten, ondersteunend personeel en voor ouders en bezoekers van de school.
Stel concrete gedragsregels op voor roken en vapen, drinken, gamen, gokken, gebruik van drugs en sociale media op school. Deze regels gelden voor de leerlingen maar ook voor docenten en ondersteunend personeel, en voor ouders en bezoekers van de school.
Handhaving en sancties
Voeg een handhavingsprotocol toe waarin staat wie de regels handhaven. En wat de sancties zijn en wie die sancties uitvoeren. Onder 'sancties' verstaan we wat er gebeurt bij overtreding van de regels. Denk bijvoorbeeld aan een gesprek met de leerling. Of het informeren van de ouders of een leeropdracht. In ernstiger gevallen kan overgegaan worden tot nablijven, uitsluiting van een excursie of zelfs schorsing.
"Eén van de dingen die echt een inzicht was, was dat handhaven wel degelijk hielp. Een echte eyeopener dat het helpt als ouders en school daarin samen optreden." - Schoolleider uit Nijmegen
"Vaak is het in het begin ook handhaven en anders doen. En dan helpt het gewoon als je daar iets over geschreven hebt. Daar kan je naar kan refereren: we doen het zo omdat het zo is afgesproken." - docent
Wat zegt de wet?
Bij het opstellen van beleid is het goed om uit te gaan van de wettelijke bepalingen. Hoe zit het bijvoorbeeld met leerlingen die onder invloed op school verschijnen? Of als ze op school drugs in hun bezit hebben? En mag je als school leerlingen fouilleren, alcohol- of drugstesten afnemen, kluisjes controleren of drugshonden inzetten? En wat zijn andere belangrijke punten om afspraken over te maken? Zoals alcohol op schoolfeesten, tijdens werkweken of bij stages in het praktijkonderwijs? Lees meer hierover in de richtlijnen bij het formuleren van en alcohol-, drugs en tabaksbeleid (pdf).
Communicatie
Leg ook vast hoe de school met de verschillende doelgroepen gaat communiceren over het beleid en de regels. Zorg dat iedereen de regels kent en makkelijk kan vinden (bijvoorbeeld op intranet, op de schoolwebsite en in de schoolgids). Regelmatige aandacht voor het onderwerp houdt het levend.
TIP!
Betrek de afdeling communicatie van de school erbij om zowel intern als extern te communiceren over wat er speelt.
Praktijkvoorbeeld: format gemeente Nijmegen
In de gemeente Nijmegen zijn alle scholen samen aan de slag gegaan met de preventie van roken, alcohol en drugsgebruik. Onderdeel van het project was het opstellen van een format voor schoolbeleid. Dat konden de scholen vervolgens aanpassen aan de eigen situatie. Download het beleidsformat Helder op School uit Nijmegen en pas het aan voor jouw school.
Wetenschappelijke onderbouwing
Het programma Helder op School is theoretisch onderbouwd. Hier lichten we toe welke keuzes we gemaakt hebben en waarom we doen wat we doen. Zodat jij als GSA of preventiedeskundige dit op jouw beurt goed aan scholen uit kunt leggen.
Gezond en veilig schoolklimaat
Een gezond en veilig schoolklimaat heeft een positieve uitwerking op het gedrag van kinderen en jongeren. Het is belangrijk dat zij weten waar zij aan toe zijn. En zo min mogelijk worden geconfronteerd met ongezond gedrag van anderen. Het opstellen van beleid helpt hierbij. Maar een goed schoolbeleid gaat verder. Doordat de school ook nadenkt over de zorg, het betrekken van de ouders en educatie (de andere pijlers naast beleid) ontstaat er een samenhangend geheel. In een goed beleidsplan wordt behandeld welke activiteiten op welke pijler ondernomen worden. Ook wordt de samenhang tussen de pijlers onderling duidelijk.
Plan van aanpak aanvullen
Voeg na bespreking van de pijler 'beleid en schoolregels' de actiepunten toe aan het plan van aanpak. Zet erbij wie wat gaat doen en maak een planning. Het plan van aanpak wordt gaandeweg steeds completer.
