Alcoholgebruik vergroot het risico op suïcidaal gedrag

Aantal jongvolwassen rokers onverminderd hoog

Suïcidaal gedrag is ingewikkeld en wordt beïnvloed door een samenspel van beschermende factoren en risicofactoren. Eén van de risicofactoren voor suïcidaal gedrag is alcoholgebruik. Zowel op de korte als op de lange termijn vergroot alcoholgebruik het risico op suïcidaal gedrag. Dit blijkt uit een nieuwe factsheet over de relatie tussen alcoholgebruik en suïcidaal gedrag bij jongeren en volwassenen. De factsheet is gemaakt door het Trimbos-instituut in samenwerking met 113 Zelfmoordpreventie.

In Nederland overlijden er gemiddeld 5 personen per dag door suïcide. Suïcide heeft een grote impact op de omgeving. Iedere suïcide raakt gemiddeld 135 personen in de omgeving, denk hierbij aan naasten, collega’s, omstanders, hulpverleners en leerkrachten. Naast veel persoonlijk leed heeft suïcidaal gedrag ook grote gevolgen voor de volksgezondheid in Nederland.

Alcoholgebruik één van de risicofactoren bij suïcidaal gedrag

Suïcidaal gedrag1Gedachten, wensen, plannen, voorbereiding en pogingen met een zekere intentie om een einde aan het eigen leven te maken. Ook suïcide met een dodelijke afloop valt onder suïcidaal gedrag. heeft bijna nooit één oorzaak. Het is vaak een ingewikkelde wisselwerking tussen genetische eigenschappen, culturele invloeden en negatieve levensgebeurtenissen. Daarbij spelen risico- en beschermende factoren een rol. Alcoholgebruik is een van de risicofactoren. Het vermindert angst, vervaagt remmingen en beïnvloedt het beoordelingsvermogen en de besluitvorming. Bovendien verhoogt alcoholgebruik de impulsiviteit en zorgt het voor meer stemmingswisselingen, denk aan somberheid en wanhoop.

Onderzoek laat zien dat bij één op de drie suïcidepogingen de persoon in de 24 uur voor de poging alcohol heeft gedronken. Het risico op een suïcidepoging neemt toe naarmate iemand meer alcohol heeft gedronken. Ook riskant alcoholgebruik2Er is sprake van riskant alcoholgebruik als iemand zoveel drinkt dat er problemen worden ervaren door het drinkgedrag, bijvoorbeeld afspraken niet nakomen, spijt hebben van het alcoholgebruik of van anderen het advies krijgen om minder te drinken. en het hebben van een alcoholstoornis vergroot het risico op overlijden door suïcide. Volwassenen met een alcoholstoornis overlijden 8 tot 10 keer vaker aan suïcide dan volwassenen zonder alcoholstoornis.

Meer aandacht voor middelengebruik bij suïcidaal gedrag

Het herkennen en bespreken van suïcidaal gedrag is voor de meeste mensen lastig. Veel professionals zijn bang dat vragen naar suïcidaal gedrag iemand op ideeën brengt en het risico op suïcide groter maakt. Maar het tegendeel is waar, praten over suïcide kan van levensbelang zijn.

Het is daarom belangrijk om in de behandeling van alcohol- en drugsproblematiek naar suïcidaal gedrag te vragen. Andersom geldt hetzelfde: als er sprake is van suïcidaal gedrag, dan is het van belang om óók naar alcohol- en drugsgebruik te vragen. De effecten van alcohol en andere drugs kunnen de drempel verlagen om een suïcidepoging te ondernemen.

De factsheet ‘Alcoholgebruik en suïcidaal gedrag’ bevat de laatste inzichten over de relatie tussen alcoholgebruik en suïcidaal gedrag. Professionals die in hun werk te maken kunnen krijgen met jongeren of volwassenen met suïcidaal gedrag en/of alcoholproblematiek, vinden in de factsheet belangrijke tips.

113 Zelfmoordpreventie

Vind je het moeilijk om te lezen over suïcidaal gedrag? Denk je aan suïcide of maak je je zorgen om iemand? Praten over suïcide helpt. Neem 24/7 gratis en anoniem contact op met (0800) 0113 of chat op 113.nl.

Voetnoten

  • 1
    Gedachten, wensen, plannen, voorbereiding en pogingen met een zekere intentie om een einde aan het eigen leven te maken. Ook suïcide met een dodelijke afloop valt onder suïcidaal gedrag.
  • 2
    Er is sprake van riskant alcoholgebruik als iemand zoveel drinkt dat er problemen worden ervaren door het drinkgedrag, bijvoorbeeld afspraken niet nakomen, spijt hebben van het alcoholgebruik of van anderen het advies krijgen om minder te drinken.
Janneke van der Avoort
Junior wetenschappelijk medewerker