Ruim 1 op de 8 volwassenen ervaart negatieve gevolgen door alcoholgebruik van anderen

25 januari 2024

Alcoholschade betreft voor een belangrijk deel anderen dan de drinker zelf. Denk hierbij aan verkeersongevallen, geweld of kosten voor werkgevers. In een nieuwe factsheet zet het Trimbos-instituut op een rij wat er bekend is over de (maatschappelijke) gevolgen van alcoholgebruik in Nederland. Ook zijn nieuwe analyses uitgevoerd waaruit blijkt dat 13,1 procent van de volwassenen in Nederland wel eens negatieve gevolgen door het alcoholgebruik van anderen ervaart. Bijvoorbeeld agressie, een vervelende benadering of ruzie.

Mannen ervaren vaker agressie, ruzie en vernielingen door het alcoholgebruik van anderen, terwijl vrouwen vaker een vervelende benadering ervaren, bijvoorbeeld seksueel. Jongvolwassenen (18-29-jarigen) en hbo- en wo-opgeleiden ervaren het vaakst negatieve gevolgen door het alcoholgebruik van anderen, mogelijk doordat zij vaker in een omgeving zijn waar gedronken wordt, zoals het uitgaansleven. Ook volwassenen die zelf meer drinken ervaren vaker negatieve gevolgen door het alcoholgebruik van anderen. Dit blijkt uit gegevens van volwassenen (18 jaar en ouder) uit de Aanvullende Module Middelen van de Leefstijlmonitor (Trimbos-instituut i.s.m. RIVM en CBS).

Weinig onderzoek naar negatieve gevolgen van alcoholgebruik voor anderen

Er is veel bekend over gezondheidsschade voor de drinker zelf, maar onderzoek naar de bredere gevolgen door alcoholgebruik is schaarser. Uit bestaande onderzoeken blijkt o.a. dat zeker 1 op de 20 automobilisten zelf wel eens onder invloed van alcohol rijdt. Het aantal verkeersdoden en -gewonden, waarbij alcoholgebruik een rol heeft gespeeld, lijkt de afgelopen jaren toe te nemen. Ook speelt alcoholgebruik vaak een rol bij geweld. Bij huiselijk- en groepsgeweld is het onbekend of en hoe vaak alcoholgebruik een rol speelt. Maar bij seksueel geweld en uitgaansgeweld blijkt alcoholgebruik vaak een rol te spelen, al dan niet in combinatie met drugsgebruik.

Een belangrijke conclusie van de factsheet is dat er geen compleet beeld is van de omvang, aard en ernst van alcoholschade in Nederland. Dat komt omdat alcoholgebruik en de negatieve gevolgen ervan meestal niet systematisch geregistreerd of gemonitord worden. Het is wenselijk dat in de toekomst registraties en monitoring verbeterd worden om meer zicht krijgen op deze negatieve gevolgen door alcoholgebruik voor de maatschappij.

Ondanks de beperkt beschikbare informatie wordt duidelijk dat alcoholgebruik breed in de maatschappij voor schade en kosten zorgt. Zowel voor de drinker zelf als voor hun omgeving.