Toezicht en handhaving onmisbaar voor een levendig en veilig uitgaansleven

Doordat de horeca tijdens de coronaperiode lang dicht is geweest, is het thema op een laag pitje komen te staan. Nu het uitgaansleven weer volop losgebarsten is en er nog altijd sprake is van knaldrang, is het goed om als gemeenten de toezicht en handhaving weer op te pakken. We gaan in op de toezicht en handhaving tijdens en na de coronaperiode, daarnaast spraken we de gemeente Rotterdam hoe zij dit doen.

Coronaperiode

Tijdens de coronaperiode heeft de naleving van de leeftijdsgrens grotendeels stilgelegen. De horeca was gedeeltelijk gesloten en de nachthoreca is bijna de gehele periode dicht geweest. Daarnaast werden de boa’s met name ingezet om op de naleving van coronamaatregelen toe te zien. Hierdoor heeft de naleving van de Drank- en Horecawet ook tijdelijk minder prioriteit gehad en is middenin de coronaperiode de nieuwe Alcoholwet van kracht geworden. Hoe pakken gemeenten dit weer op na de coronaperiode, met de nieuwe mogelijkheden die de Alcoholwet biedt zoals de inzet van 16- en 17-jarige testkopers en het verbod op wederverstrekking?

“In het Nationaal Preventieakkoord is het doel gesteld dat in 2030 de naleving van de leeftijdsgrens 100% is, daar zijn we nog ver van verwijderd.” – Patrick van Iperen, Adviseur alcohol, drugs & gemeenten

Naleving zwaar onder de maat

De nalevingscijfers van de leeftijdsgrens door cafetaria’s en de horeca waren in 2018 nog respectievelijk 28,6 en 26,6%. In het Nationaal Preventieakkoord is het doel gesteld dat in 2030 de naleving van de leeftijdsgrens 100% is, daar zijn we nog ver van verwijderd. Uit het onderzoek van Bureau Objectief blijkt dat naleving van de leeftijdsgrens bij de horeca in 2022 niet voor-, maar achteruit is gegaan. In minder dan een kwart van de gevallen wordt de leeftijdsgrens nageleefd. Het doel voor 2022 was dat dit bij ruim de helft (51%) zou zijn. Voor cafetaria’s is de naleving in 2022 eveneens blijven steken op minder dan een kwart (24,8%).

Tabel 1. Doelen mate van naleving van de leeftijdsgrens bij verstrekking van alcohol

Hoe pakt Rotterdam het aan

Naleving van de leeftijdsgrens verdient na de coronaperiode dus extra aandacht om maar in de buurt te komen van het doel van 100% naleving in 2030. Wij spraken met de gemeente Rotterdam hoe zij het uitgaansleven zo levendig, bruisend én veilig willen houden. Want te veel alcohol kan leiden tot agressie, geweld en andere overlast tijdens het uitgaan. Rotterdam heeft in het coalitieakkoord namelijk opgenomen dat de coalitie het uitgaansleven veiliger wil maken. Hiervoor gaat de gemeente onder andere het aantal boa’s van team Drank en Horeca uitbreiden. Eén van hun verantwoordelijkheden is het toezicht op de Alcoholwet.
De gemeente Rotterdam zet in op coachend handhaven; wat betekent dat de gemeente het gesprek aan gaat met ondernemers en ook met hen meedenkt, maar handhavend optreedt als dat moet. De gemeente gaat hierbij ook met alle partijen in de stad aan de slag om de naleving van de leeftijdsgrens te verhogen;

“Tijdens de coronaperiode werden de boa’s voornamelijk ingezet om toe te zien op naleving van de coronamaatregelen. Bovendien waren niet alle horecagelegenheden en sportverenigingen open. Nu alles weer open is stellen we weer NIX18 materialen beschikbaar en gaan met een aantal exploitanten en barpersoneel in gesprek. Het gaat dan om naleving van de leeftijdsgrens, maar ook over doorschenken. De inzet is altijd om ondernemers voor te lichten en te helpen, maar ook bestuurlijke handhaving wordt indien noodzakelijk toegepast.

Daarnaast gaan in 2023, net als voor de coronaperiode, weer testkopers aan de slag om de naleving van de leeftijdsgrens te controleren. Hiervoor worden jongeren ingezet vanaf 18 jaar die in dienst zijn bij het cluster Stadsbeheer, afdeling Toezicht & Handhaving.”

Zorg voor draagvlak en een gezamenlijk belang

Met het beschikbaar stellen van NIX18 materialen en het gesprek aangaan creëer je als gemeente draagvlak bij de verstrekkers in jouw gemeente, zoals de horeca en de sportverenigingen. Dit is belangrijk om gezamenlijk te kunnen werken aan dat gezamenlijke belang: een veilig, bruisend en levendig uitgaansleven voor iedereen en 100% naleving van de leeftijdsgrens. Het is namelijk voor de ontwikkeling van jongeren veel beter dat zij nog geen alcohol (mogen) drinken.

Om het naleven van de leeftijdsgrens te verbeteren heeft Handreiking Alcoholwet een aantal goede voorbeelden voor gemeenten. Zo kunnen gemeenten het volgende doen:

• NIX-18 materialen beschikbaar stellen voor alle verstrekkers van alcohol;
• Horeca, slijterijen, sportverenigingen en studentenverenigingen stimuleren de e-learning verantwoord alcohol verstrekken en/of de Instructie Verantwoord Schenken te volgen;
• Afspraken maken met sportverenigingen dat zij Verantwoord alcoholbeleid voeren in sportkantines;
• Testkopers inzetten: met ingang van de nieuwe Alcoholwet kunnen ook 16- en 17-jarige testkopers worden ingezet. De Handreiking Alcoholwet heeft twee voorbeeldaanpakken van gemeenten voor de inzet van testkopers;
• Afspraken maken met horeca en organisatoren van evenementen en festivals over alcohol, waaronder wederverstrekking:
• Samenwerken met verschillende partijen in de gemeente om alle doelgroepen te bereiken.

Doorschenken en dronkenschap

De nadruk bij de naleving van de Alcoholwet ligt nog altijd vaak bij het naleven van de leeftijdsgrens. Echter is het verstrekken van alcohol aan iemand die in staat van dronkenschap verkeert ook verboden, dit verdient dan ook de aandacht. Daarnaast mogen verstrekkers van alcohol ook geen toegang verlenen aan personen in kennelijke staat. Het is belangrijk dat je als gemeente hiervoor een handhavingsstrategie hebt. Naast een goede handhavingsstrategie, is het ook belangrijk om aandacht te hebben voor de preventieve kant en om het draagvlak rond dit thema te vergroten. Bekijk hiervoor de ‘Aanpak Dronkenschap en Doorschenken’. In deze aanpak wordt beschreven hoe men het probleem rondom dronkenschap in de eigen gemeente in kaart kan brengen, hoe men intern en extern draagvlak creëert en hoe men samen met stakeholders een norm rondom dronkenschap kan opstellen.

Ook na corona is het belangrijk dat iedereen kan genieten van een bruisend, levendig en veilig uitgaansleven. Heb je meer tips om het uitgaansleven door alcoholpreventie of handhaving veiliger te maken? Deel deze dan met ons via het contactformulier!