Blog |

Contacten met gelijkgestemden en ervaringsdeskundigheid

ervaringsdeskundigheid

Klinisch psycholoog Rosalien Wilting, deelt haar ervaringen over het werken binnen het team ouderen en autismespectrumstoornissen en de betekenis van ervaringsdeskundigheid daarbij.

Hoe ervaringsdeskundigheid vorm te geven binnen de ouderenpsychiatrie? In overleg met cliënten bleek dat zij personen van hun eigen leeftijd erg belangrijk vonden. Maar onze (ex)-cliënten met interesse en de kwaliteiten om ervaringsdeskundige te worden, hadden geen behoefte meer aan een opleiding of een vaste baan. Dit heeft jaren geleden ertoe geleid dat we het anders hebben aangepakt. Inmiddels zijn er 10 (voormalige) cliënten, variërend in leeftijd van begin 60 jaar tot eind 70 jaar, met diverse ervaringen in de psychiatrie, die in staat zijn om hun ervaringen te delen zodat dit helpend is voor een ander en voor henzelf.  Deze ervaringsdeskundigen hebben een vrijwilligerscontract en samen met hen zijn specifieke taken opgesteld. De taken bevatten activiteiten t.b.v. individuele cliënten, rol van co-therapeut in psycho-educatie groepen en activiteiten op terrein van deskundigheidsbevordering. Twee collega’s, een systeemtherapeut en een spv, zijn beschikbaar voor begeleiding, feedback en vragen. Ik wil u graag deelgenoot maken van onze ervaringen specifiek binnen het team ouderen en autismespectrumstoornissen (autisme).

De afdeling ouderenpsychiatrie van de GGz Eindhoven (GGzE) kent inmiddels 7 jaar een team ouderen en autisme. De werkgroep van de richtlijn diagnostiek en behandeling van autisme bij volwassenen (inclusief ouderen) hebben niet de evidentie onderzocht van contact met gelijkgestemden en de inzet van ervaringsdeskundigen. Zij adviseren wel om dit onderwerp mee te nemen in de volgende versie. De praktijk leert ons echter al wel dat het delen van ervaringen van grote waarde is, bijdraagt aan erkenning en herkenning, en mede hierdoor zijn cliënten in staat stelt in hun eigen behandeling verder te komen. Dit geldt voor de ouderen met autisme maar ook voor hun naasten.

Momenteel zijn er dan ook 5 ervaringsdeskundigen binnen ons team werkzaam. Twee van hen zijn co-therapeut bij de cursus ‘ik en autisme, 60+’. De andere betrokken trainer, mijn collega Jan, spreekt met regelmaat uit; ‘wanneer Karel hetzelfde zegt dan ik, lijkt het meer waar te zijn, zij zeggen dat hij het immers kan weten want hij heeft zelf autisme’. Een ervaringsdeskundige is partner van iemand met autisme. Zij kan haar eigen proces en emoties als boosheid, de onmacht, het om leren gaan met blijvende onvervulde behoeften en haar keuze om samen ouder te worden, ongelooflijk goed beschrijven. Behalve erkenning, biedt het hoop.

Onlangs mochten we een lustrum vieren van 5 jaar themabijeenkomsten, dit is destijds op initiatief van een aantal ervaringsdeskundigen tot stand gekomen.  Er waren 150 deelnemers, meer was niet mogelijk, we hadden al de grootste zaal binnen de GGzE hiervoor gereserveerd. Helaas moesten we dan ook geïnteresseerden teleurstellen.  Het programma was afwisselend, 2 presentaties van collega’s die wetenschappelijk onderzoek verrichten in kader van ouderen en autisme.  Een interview met een 85-jarige man die een boek heeft uitgebracht, hij had onlangs de diagnose autisme ontvangen en voor hem viel alles op zijn plaats, aan een 80-jarige zoektocht naar erkenning kwam een einde. Hij wilde dit delen en leeftijdsgenoten ontmoeten. Dat was hem in zijn eigen woonomgeving nog niet gelukt, in Eindhoven heeft hij meerdere leeftijdsgenoten met autisme ontmoet. Ook 2 partners kwamen aan het woord en vertelden wat het voor hen betekent heeft. Veel erkenning en herkenning, behoefte na te praten, te delen en de vraag om dit jaarlijks te herhalen. De kracht van het lotgenotencontact is groot,  meerdere deelnemers zeiden: ‘Ik spreek ook met anderen over mijn ervaringen maar ik heb altijd het idee dat ik het niet goed uitgelegd krijg, hier is een half woord genoeg om echt begrepen te worden.’ Of: ‘Ik wist echt wel dat ik niet de enige ben met deze moeilijkheden maar ik heb het nu ook mogen voelen’.

Het delen van ervaringen, van betekenis zijn voor elkaar, gehoord en gezien worden, niet alleen zijn of voelen. Het zijn grote concepten waarbij juist ervaringsdeskundigen van groot belang zijn.

Clara, Karel, Henk, Ronald en Willemien, bedankt!

Rosalien Wilting, klinisch psycholoog-psychotherapeut

Manager GGzE Select – ouderenpsychiatrie, Docent RINO Zuid: psychopathologie bij ouderen, Docent RINO Groep: ASS bij ouderen

Specifieke aandachtsgebieden: autisme, persoonlijkheidsstoornissen, chronische depressies, persoonsgerichte experiëntiële Psychotherapie, suïcide preventie, existentiële thematiek.

Boek: Ferrian Jonker. Gelukkig, ik ben gewoon autist. De 80-jarige zoektocht naar erkenning. ISBN: 978-94-92261-05-2

 Meer informatie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de persvoorlichter.

Laila Zaghdoudi
Communicatieadviseur