Herstelacademies zijn in Nederland betrekkelijk nieuw. Op deze pagina lees je meer over wat herstelacademies zijn en over het promotieonderzoek dat Tranzo (Tilburg University) in nauwe samenwerking met het Trimbos-instituut uitvoert.
Twee keer per jaar wordt er een nieuwsbrief gestuurd met updates over het onderzoek.
Wil je die ook ontvangen?
Meld je dan hier aan.
Het doel van herstelacademies (in het Engels Recovery Colleges) is het ondersteunen van het herstelproces van mensen met psychische kwetsbaarheden. In plaats van ‘behandelen’ of ‘genezen’, staat ‘leren’ centraal. Door het delen van ervaringen leren deelnemers om te gaan met kwetsbaarheden en bouwen aan hun eigen leven vanuit eigen kracht. Geïnteresseerden kunnen deelnemen aan trainingen en herstelwerkgroepen (zoals de WRAP-training, waarin men een persoonlijk herstelplan schrijft).
Herstelacademies worden ook wel 'schools of life' genoemd: je leert er het leven te leven, met alles wat daarbij hoort.
Wat herstelacademies uniek maakt
Wat een herstelacademie uniek maakt, is dat de mensen die een training komen volgen, ook zélf een training kunnen geven. Een Nederlandse herstelacademie wordt namelijk vaak 100% georganiseerd door ervaringsdeskundigen: mensen die met soortgelijke psychische problemen worstelen in het leven. Zij worden ook wel peers genoemd. Peer support en co-creatie zijn daarom essentiële onderdelen van een herstelacademie. Belangrijke kernwaarden die daarbij horen zijn onder meer gelijkwaardigheid, wederkerigheid, verbondenheid en empowerment.
Enik Recovery College is een voorbeeld van zo’n herstelacademie en is een initiatief van Lister (een instelling voor beschermd en begeleid wonen). Enik was een van de eerste herstelacademies in Nederland en heeft inmiddels zeven locaties in de omgeving van Utrecht. Dat maakt Enik een mooie plek om het concept 'herstelacademies' beter onder de loep te nemen.
Onderzoek is nodig
Ondanks de potentie van herstelacademies is gedegen onderzoek naar dit onderwerp schaars. Zelfs in Amerika en het Verenigd Koninkrijk, waar de Recovery Colleges zijn ontstaan. Daarnaast zijn herstelacademies in Nederland vaak anders ingericht dan herstelacademies in bijvoorbeeld Amerika of het Verenigd Koninkrijk. In Nederland wordt een herstelacademie vaak 100% door peers gerund, terwijl elders een herstelacademie vaak in samenwerking met ggz-hulpverleners wordt georganiseerd. Het is daarom hoog tijd om intensief onderzoek te doen naar de potentie van herstelacademies in het Nederlandse zorglandschap.
- Wat betekent een herstelacademie voor haar deelnemers?
- Hoe beïnvloedt deelname aan een herstelacademie iemands herstel?
- Hoe moet een Nederlandse herstelacademie er precies uitzien?
- En hoe vindt een herstelacademie haar plek binnen de geestelijke gezondheidszorg in Nederland?
Opzet van het onderzoek
Onderzoek doe je samen
In het kader van co-creatie wordt niet alleen onderzoek verricht binnen, maar ook mét een herstelacademie. Omdat het grootste gedeelte van het onderzoek bij Enik wordt uitgevoerd werken betrokkenen bij Enik mee als co-onderzoekers op het project. Dit collectief noemen we de POP groep (Peer Onderzoekers Perspectief). POP groep leden worden getraind en worden betrokken bij alle fases die het onderzoeksproject behelst. Op deze manier kunnen zij ervoor zorgen dat hun waardevolle perspectief voldoende wordt meegenomen in het onderzoek.
Het vierjarige onderzoek loopt tot eind 2025 en wordt uitgevoerd vanuit het Trimbos-instituut en het departement Tranzo van Tilburg University. Het onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting tot Steun VCVGZ, Lister en Gemeente Utrecht. Het promotieteam bestaat uit:
- Marloes van Wezel, promovendus bij Tranzo, Tilburg University en het Trimbos-instituut.
- Drs. Christien Muusse, onderzoeker bij het Trimbos-instituut. Zij bracht als onderzoeker tijd door bij Enik toen de eerste locatie in Hoograven werd opgericht, en schreef daar een boek over: Ruimte voor peer support!.
- Prof. dr. Hans Kroon, hoogleraar Ambulantisering en Deïnstitutionalisering bij de Academische Werkplaats Geestdrift van Tranzo, Tilburg University en programmahoofd Zorg en Participatie bij het Trimbos-instituut.
- Prof. dr. Dike van de Mheen, hoogleraar Transformaties in de Zorg en departementshoofd van Tranzo, Tilburg University.
Blogs
De onderzoekers van dit promotieonderzoek schrijven zo nu en dan een blog over (de voortgang van) het onderzoek.
