Mentale gezondheid hbo- en wo-studenten is licht verbeterd

Hoewel het middelengebruik van studenten grotendeels onveranderd is, is er een lichte afname in het gebruik van enkele middelen. Zoals minder wekelijks gebruik van cannabis en minder gebruik van slaap-en kalmeringsmiddelen zonder voorschrift in het afgelopen jaar. Net als voorgaande jaren zijn alcohol en cannabis de meest gebruikte middelen. De voorzichtige verbeteringen in mentale gezondheid en lichte afnames in middelengebruik hebben veelal plaatsgevonden tussen 2021 en 2023, na het einde van de coronapandemie.

Meer studenten hebben hulp ontvangen

In 2025 hebben meer studenten advies of hulp ontvangen binnen of buiten de onderwijsinstelling. Bij psychische klachten vond de toename alleen tussen 2021 en 2023 plaats; bij problemen door middelengebruik ook tussen 2023 en 2025. Het percentage studenten dat advies of hulp heeft ontvangen bij problemen door middelengebruik (22%) is echter wel een stuk lager dan bij studenten met psychische klachten (66% van de studenten die klachten ervaren).

Omgeving waarin studenten leren en leven speelt belangrijke rol

De MMMS-2025 laat zien dat de mentale gezondheid en het middelengebruik van studenten niet alleen samenhangen met hun persoonlijke kenmerken of achtergrond, maar ook met hun sociale omgeving, onderwijscontext en de maatschappelijke omstandigheden.

Zo hebben bijvoorbeeld studenten die zich thuis voelen en zichzelf kunnen zijn bij de opleiding een betere mentale gezondheid. En studenten die veel stress ervaren door maatschappelijke problemen, zoals geldzorgen of spanningen in de wereld, voelen zich juist minder goed en gebruiken meer middelen. Een ander voorbeeld is dat studenten die in een studentenhuis wonen meer alcohol en andere middelen gebruiken dan studenten die thuis wonen.

Belang van een integrale aanpak

“De resultaten van de MMMS-2025 benadrukken dat een integrale aanpak waarmee op meerdere factoren tegelijkertijd ingezet wordt, belangrijk is voor het verder verbeteren van het studentenwelzijn. Veel onderwijsinstellingen werken al met een integrale aanpak. Het is belangrijk dat dit doorgezet wordt,” aldus Jolien Dopmeijer, Projectleider Studenten

Bij een integrale aanpak gaat het zowel om het versterken van de gezondheidsvaardigheden van studenten met aandacht voor hun persoonlijke omstandigheden, als het verbeteren van de sociale, onderwijs- en maatschappelijke context waarin studenten leven en studeren. In het rapport staan concrete aanbevelingen hiervoor. Denk aan het bevorderen van een verantwoorde cultuur rondom middelengebruik.

Dit vraagt onder meer om betere samenwerking en meer gedeelde verantwoordelijkheid tussen de verschillende betrokken partijen. Hierbij gaat het om beleidsmakers en professionals in het onderwijs, preventie en zorg, maar ook studenten zelf, hun ouders en anderen uit hun informele netwerk.

Meer informatie en aan de slag

• Rapport Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik studenten hbo en wo 2025
• Factsheet Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik studenten hbo en wo 2025
• Factsheet Mental health and substance use amongs students in higher education 2025
• Bekijk het aanbod van Stijn, een programma voor studentenwelzijn

Over de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hbo en wo
De Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hbo en wo is een tweejaarlijks onderzoek uitgevoerd door het Trimbos-instituut, RIVM en GGD GHOR, naar de mentale gezondheid en het middelengebruik van studenten op hogescholen en universiteiten. Ook brengt het onderzoek in kaart welke factoren samenhangen met een betere of slechtere mentale gezondheid en met minder of meer middelengebruik. Daarnaast laat het onderzoek zien in welke mate studenten hulp of advies hebben ontvangen. De eerste meting was in 2021, de tweede meting in 2023. Aan de derde meting in 2025 hebben ruim 27.000 studenten deelgenomen. In 2027 komt het rapport van de vierde meting. Lees meer over deze monitor.

Monitor Mentale gezondheid
9 december 2025 verschijnt de Monitor Mentale gezondheid van het Trimbos-instituut en RIVM. Deze monitor geeft een landelijk overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van mentale gezondheid van diverse leeftijdsgroepen. De cijfers van de MMMS-2025 worden hierin ook meegenomen.