Vragenlijstonderzoek en experiment: bereik en beïnvloeding van alcoholmarketing via sociale media op jongeren
Breuer en Intraval heeft in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) onderzoek gedaan naar het bereik en de beïnvloeding van alcoholmarketing via sociale media op jongeren (12-17 jaar).
In totaal hebben deelnemers (620 in 2022; 627 in 2020) een vragenlijst ingevuld over het gebruik van 7 sociale media kanalen (i.e. Facebook, Instagram, Pinterest, Snapchat, TikTok, Twitter en YouTube). Daarnaast hebben deelnemers (121 in 2022 en 103 in 2020) ongevraagde alcoholreclames op 6 sociale media kanalen (i.e. Facebook, Instagram, Pinterest, Snapchat, TikTok en YouTube) vastgelegd middels het nemen van screenshots gedurende 10 dagen. Verder zijn er avatars (fake profielen) aangemaakt om het sociale mediagedrag op 3 kanalen (i.e. Facebook, Instagram en YouTube) van jongeren na te bootsten (30 in 2022, waarvan 2 met 18+ accounts; 30 in 2020, waarvan 4 met 18+ accounts). Tenslotte zijn van de 40 populairste YouTube kanalen de laatste 10 geposte video’s opgehaald (i.e. scrapen).
Uit dit onderzoek blijkt dat YouTube het meest gebruikt wordt door jongeren, gevolgd door Instagram, Snapchat en TikTok, terwijl Pinterest, Facebook en Twitter minder populair zijn. Ook heeft een groot deel van de jongeren een 18+ account. Verder blijkt dat er 36 afbeeldingen van alcoholreclame door jongeren zijn geüpload in 2022 (versus 22 in 2020). Er zijn met avatars op Facebook 10 posts gevonden waarin een alcoholmerk zichtbaar is. Al deze posts zijn gevonden met 18- accounts en bestaan uit niet-gesponsorde content (i.e. content waarbij niet expliciet vermeld staat dat het gesponsord is). Op Instagram zijn er 22 uitingen van alcohol geïdentificeerd met 18- accounts en 95,5% bestaan uit niet-gesponsorde content. Er zijn geen gesponsorde alcoholreclames gevonden op YouTube met behulp van avatars. Dus in 2022 zijn er in totaal 32 uitingen van alcohol geïdentificeerd middels avatars (versus 21 in 2020). Tenslotte blijkt dat er in 2022 46 afbeeldingen en video’s zijn gevonden waarin alcoholmerken duidelijk herkenbaar zijn (versus 66 in 2020).
De onderzoekers concluderen dat er in 2022 114 afbeeldingen en video’s zijn gevonden, waarin duidelijk een alcoholmerk zichtbaar is. Daarnaast blijkt dat jongeren op sociale media met 18- accounts geconfronteerd worden met alcoholmarketing, met name door niet-gesponsorde alcoholreclames via influencers. Verder concluderen zij dat het aandeel gesponsorde alcoholreclames is afgenomen, terwijl het aandeel niet-gesponsorde alcoholreclames via influencers juist is toegenomen tussen 2020 en 2022. Tenslotte concluderen zij dat het gebruik van 18+ accounts door jongeren een aandachtspunt is voor beleidsmaatregelen.
Meer lezen over dit onderwerp: