Oproep aan Tweede Kamer: zet in op alcohol-maatregelen die werken
Vanmiddag verscheen de alcoholbeleidsbrief
van het kabinet. In reactie daarop roepen elf gezondheidsorganisaties1 de Tweede Kamer op om alcoholpreventie veel serieuzer te nemen.
Bijvoorbeeld door reclame of de beschikbaarheid van alcohol te beperken. Zonder dit soort maatregelen vermindert alcoholschade niet en worden risicogroepen – zoals jongeren, zwangeren en mensen met verslavingsproblemen – onvoldoende beschermd. Dat heeft grote gevolgen voor de volksgezondheid, de kosten van de gezondheidszorg, verkeersveiligheid en uitval van personeel.
“We weten wat werkt om alcoholschade te voorkomen en verminderen. Waarom doen we dat niet?”, aldus maag-darm-leverarts Bart Takkenberg.
Nederlands alcoholbeleid onvoldoende resultaat
De gezondheidsorganisaties – die eerder deelnamen aan de Alcoholtafel in het kader van het Nationaal Preventieakkoord – vinden dat er onvoldoende resultaat wordt geboekt met het huidige Nederlandse alcoholbeleid. Het kabinet stelt in het regeerakkoord dat ze inzet op een Gezonde Generatie in 2040. Alcoholpreventie en het voorkomen dat jongeren alcohol drinken zijn daarin cruciaal. Jongeren drinken echter geen druppel minder dan vier jaar geleden, er zijn juist aanwijzingen dat ze meer drinken. Het percentage volwassenen dat zwaar drinkt schommelt al jaren tussen de 8 en 9 procent en daalt niet significant. Ongeveer 1,5 miljoen Nederlanders drinkt overmatig en/of zwaar.
Alcoholgebruik kost Nederland jaarlijks 4 tot 6 miljard euro, na verrekening met de opbrengsten. Of het nou gaat om mentale problemen, roken, overgewicht, seksueel- en huiselijk geweld of verkeersongevallen, alcoholgebruik speelt heel vaak een rol. Na roken is alcohol de grootste risicofactor voor vermijdbare kanker. Daarom is alcoholpreventie een belangrijk thema in het Europees Kankerbestrijdingsplan. De WHO geeft aan dat er wereldwijd drie miljoen alcoholgerelateerde doden per jaar zijn. Bij mensen van 15 tot 49 jaar is alcohol de belangrijkste risicofactor voor vroegtijdige sterfte en invaliditeit.
Zet in op bewezen effectieve beleidsmaatregelen
Alcohol veroorzaakt veel schade, maar de gezonde keuze maken is vaak lastig. Zeker wanneer alcohol zo zichtbaar, makkelijk en ruim verkrijgbaar is. Op basis van actueel wetenschappelijk onderzoek stellen o.a. de WHO en het RIVM dat drie beleidsmaatregelen het meest kosteneffectief, betaalbaar en uitvoerbaar zijn: het beperken of verbieden van alcoholreclame, het nemen van prijsmaatregelen en het verminderen van de beschikbaarheid van alcohol. Daarom vragen de elf gezondheidsorganisaties de Tweede Kamer om zo snel mogelijk maatregelen in te voeren die daarbij aansluiten.
Draagvlak voor reclameverbod
Recent onderzoek van het Trimbos-instituut laat zien dat er onder volwassenen in Nederland vooral veel draagvlak is voor maatregelen gericht op het verbieden van alcoholreclame en verplichten van gezondheidsinformatie op etiketten van alcoholhoudende drank. Ook steunt de meerderheid van de volwassenen het bestaande verbod op blurring met alcohol. Blurring is het vervagen van de grenzen tussen winkels en horeca, waardoor alcohol ook in de supermarkt of bij de kapper geschonken en gekocht mag worden. Door blurring met alcohol toe te staan, neemt de beschikbaarheid van alcohol juist toe. De organisaties roepen de Kamer dan ook op om blurring met alcohol niet toe te staan.
Met het invoeren van bewezen effectieve beleidsmaatregelen kan de politiek zorgen dat Nederland gezonder en veiliger wordt en op die manier bijdragen aan een Gezonde Generatie. Dat bespaart bovendien kosten en draagt bij aan het toegankelijk houden van de zorg. De elf gezondheidsorganisaties dagen de Kamer daarom uit om de kennis over effectief alcoholbeleid beter te gebruiken.
1:
- AlcoholPreventie voor de Gezonde Generatie;
- GGD GHOR Nederland;
- Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen;
- Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid STAP;
- Nederlandse Vereniging Maag-, Darm- en Leverartsen;
- Nederlandse Vereniging van Drank en Horeca Inspecteurs;
- Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde;
- Stichting Positieve Leefstijl;
- Trimbos-instituut;
- Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde Nederland (VVGN);
- Verslavingskunde Nederland.