Blog |

Hoe kunnen we meer ouders laten profiteren van de effectieve stoppen-met-roken begeleiding ‘Rookvrije Ouders’?

hoe-kunnen-we-ervoor-zorgen-dat-meer-ouders-profiteren-van-de-effectieve-stoppen-met-roken-begeleiding-rookvrije-ouders-

Het programma ‘Rookvrije Ouders’ is een telefonische stoppen-met-roken coaching speciaal voor ouders (van kinderen 0-18 jaar) die willen stoppen met roken. Het programma is effectief, maar een recente studie laat zien dat slechts een kwart van de bereikte ouders daadwerkelijk met het programma start. Wij achterhaalden wat driekwart van de ouders weerhoud om met het programma aan de slag te gaan.

In deze blog geven we ook ideeën hoe we kunnen inspelen op deze redenen, zodat meer ouders effectieve stoppen-met-roken begeleiding krijgen.

Het programma Rookvrije Ouders is een effectieve methode om ouders te helpen bij het stoppen met roken en hun kinderen te beschermen tegen de nadelige gevolgen van hun blootstelling aan tabaksrook. Het programma bestaat uit een telefonische stoppen-met-roken coaching en het magazine Rookvrije Ouders. Ouders ontvangen zes gesprekken met een gekwalificeerde stoppen-met-roken coach die hen begeleidt bij het stoptraject.

Programma Rookvrije Ouders bewezen effectief
In twee effectiviteitstudies is de effectiviteit van het programma Rookvrije Ouders aangetoond. Zo blijkt dat 34% van de ouders die de telefonische coaching hadden ontvangen 12 maanden later met roken gestopt waren ten opzichte van 18% van de ouders die een algemene zelfhulpbrochure over stoppen met roken hadden ontvangen. Een recente studie bevestigde de effectiviteit van de telefonische coaching op een 3-maanden nameting (er was geen 12-maanden nameting in dit onderzoek).
Meer informatie en aanmelden Rookvrije Ouders

Programma onder de aandacht van ouders gebracht

Om te weten hoe het programma Rookvrije Ouders succesvol in Nederland geïmplementeerd kan worden, heeft het Trimbos-instituut een implementatiestudie uitgevoerd. In deze studie werd het programma Rookvrije Ouders via twee kanalen geïmplementeerd: via zorgverleners en directe benadering van de ouders zelf. Zorgverleners (bijvoorbeeld kinderartsen) konden ouders gemakkelijk doorverwijzen naar een vrijblijvend en gratis kennismakingsgesprek met een stoppen-met-roken coach over Rookvrije Ouders. Ouders konden ook zichzelf aanmelden voor dit kennismakingsgesprek via Ikstopnu.nl.

Tijdens de kennismakingsgesprekken ontvingen ouders meer informatie over het programma en besloten ouders of ze er wel/niet mee wilden starten. Een kwart van de ouders (26%) (pdf) die zich via één van de twee kanalen voor het kennismakingsgesprek hadden aangemeld, startte daadwerkelijk met het programma. Dit betekent dat helaas de meerderheid van de ouders niet met het programma aan de slag is gegaan.

Waarom ouders niet met Rookvrije Ouders starten en wat we daar aan kunnen doen

Ouders niet meer bereikbaar

Eén van de belangrijkste oorzaken dat ouders tijdens het onderzoek niet met het programma Rookvrije Ouders startten is dat één derde van deze ouders niet meer bereikbaar was voor de stoppen-met-roken coaches. Nadat ouders zich hadden aangemeld voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek ondernamen stoppen-met-roken coaches maximaal vijf pogingen (via telefoon, e-mail of sms) om contact te krijgen met ouders. Het feit dat een deel van de ouders niet op de contactpogingen van de stoppen-met-roken coaches reageert laat zien dat er gezocht moet worden naar andere manieren waarop ouders wel reageren. Zo zouden we in vervolgonderzoek bijvoorbeeld kunnen toetsen of het sturen van sms-berichten met motiverende boodschappen gericht op stoppen met roken ervoor zorgt dat meer ouders met het programma Rookvrije Ouders starten.

Kosten van het programma niet vergoed

Een andere belangrijke reden dat ouders niet met het programma Rookvrije Ouders startten had te maken met de kosten van het programma. 11% van de ouders die niet met het programma startte gaf aan het programma te duur te vinden. Tijdens het onderzoek kostte het programma tussen €302,50 en €363,00. Afhankelijk van de zorgverzekering van ouders en of ouders hun eigen risico al hadden gebruikt werd dit programma (deels) vergoed voor ouders. Sinds januari 2020 is het eigen risico meestal niet meer van toepassing voor stoppen-met-roken begeleiding. Dit is een goede ontwikkeling, omdat hierdoor de kans groter is geworden dat rokers niet voor hun stoppen-met-roken begeleiding hoeven te betalen. Er zijn echter in Nederland nog steeds voorwaarden verbonden aan de vergoeding voor stoppen-met-roken begeleiding, waardoor begeleiding niet altijd vergoed wordt. Een systematische review heeft laten zien dat meer rokers stoppen-met-roken begeleiding nemen, stoppogingen doen en succesvol stoppen met roken als de stoppen-met-roken begeleiding volledig vergoed wordt dan als deze niet of deels vergoed wordt. Kortom, om ervoor te zorgen dat meer ouders met het programma Rookvrije Ouders beginnen is het ook belangrijk dat de kosten volledig vergoed worden.

Tessa Scheffers-van Schayck heeft op 10 juni 2021 haar proefschrift “Smoke-free Parents: Providing a smoke-free future for parents and their children” verdedigd aan de Universiteit Utrecht. Het proefschrift wordt pas later openbaar gemaakt in verband met een opgenomen paper dat nog niet gepubliceerd is. Wilt u meer informatie of op de hoogte gehouden worden van de publicatie van het proefschrift? Neem dan contact op met Tessa Scheffers-van Schayck.

Tessa Scheffers - van Schayck
Wetenschappelijk onderzoeker Epidemiologie