Toolbox Opvoeding & Uitgaan
De Toolbox Opvoeding & Uitgaan biedt bouwstenen voor een ouderavond over alcohol & drugs op de middelbare school.
Vragen?
Soms hebben scholen een specifieke vraag over een bepaald middel, soms willen ze juist een meer algemene presentatie over alcohol en drugs. Vaak is er maar beperkte tijd beschikbaar. Juist omdat de wensen erg uiteen lopen is het van belang om een ouderavond zoveel mogelijk op maat te kunnen maken. Deze toolbox biedt hier bouwstenen voor.
Preventiewerkers vinden op deze pagina verschillende elementen en inspiratie die ze kunnen gebruiken om zelf een ouderavond samen te stellen.
Cijfers en trends
‘Iedereen zegt ja tegen MDMA!’ Maar hoe is het werkelijk met het middelengebruik van de middelbare scholieren gesteld? Gebruik in je presentatie het liefst recente cijfers uit de eigen (GGD) regio, omdat ouders zich daar het best in zullen herkennen. Als die cijfers niet voorhanden zijn presenteer dan landelijke cijfers:
- Cijfers middelengebruik onder scholieren 12-16 jaar
Hier vind je alle meest recente rapporten terug HBSC, Peilstationsonderzoek en de Leefstijlmonitor. - Kerncijfers drugs: gebruik en trends algemene bevolking
Hier vind je gebruik van drugs in de algemene bevolking. - Nationaledrugmonitor.nl
Ben je op zoek naar meer verdieping per middel? Bekijk dan online de Nationale Drug Monitor (NDM). In de NDM worden continue de meest actuele gegevens verzameld over drugs op nationaal en internationaal niveau.
Let op: de timing van voorlichting is erg belangrijk. Voorlichting over drugs moet idealiter worden gegeven (vlak) vóórdat jongeren ervaring hebben met het middel. Sommigen scholen schieten hier in door. Het is begrijpelijk dat men er op tijd bij wilt zijn, maar ‘hoe jonger hoe beter’ gaat niet op. Uit onderzoek weten we dat de meeste kinderen op jonge leeftijd geen middelen gebruiken, dat hun houding ten opzichte van middelen vooral negatief is en dat voorlichting op te jonge leeftijd geen effect heeft. Wanneer kinderen nog een negatieve houding hebben ten opzichte van drugs kan voorlichting juist nieuwsgierig maken. Zorg dus dat je aansluit bij de Richtlijn Verslavingspreventie binnen het onderwijs, waarin is beschreven wat men het beste kan doen in verschillende leeftijdsfasen.
Let op: ga niet al te diep in op de effecten en risico’s van verschillende drugs omdat dit veel tijd kost, maar wijs ouders wel op betrouwbare websites. Eventueel kun je onderstaande korte video’s over xtc, lachgas en/of cannabis laten zien.
Zes opvoedtips
Wat zijn nu de effectieve werkzame elementen van middelenopvoeding? Samengevat uit de wetenschappelijke literatuur worden de volgende aspecten van belang geacht:
- Praat met kinderen over alcohol en drugs en begin hier op tijd mee
- Stel een grens en maak afspraken met elkaar
- Zorg voor voldoende kennis van middelen en risicofactoren
- Toon warmte en betrokkenheid
- Probeer signalen van (problematisch) gebruik te herkennen
- Wees je bewust van je voorbeeldrol
Deze opvoedtips zijn bedoeld voor ouders van kinderen in de leeftijd van 12-18 jaar, maar kunnen ook na het 18de levensjaar relevant zijn. De manier waarop ouders communiceren met hun kind, moet uiteraard wel aangepast worden aan de leeftijd en ontwikkelfase van het kind. Maar de boodschap dient duidelijk te blijven. Naast in de folder en een bijbehorende video (voor ouders met lage taalvaardigheid) staan alle opvoedtips ook in een beknopte presentatie waarbij de tips als ingrediënten worden gepresenteerd waarvan je als ouder je eigen ‘opvoedsaus’ kan maken.
Behoefte aan meer achtergrond informatie?
In de infosheet ‘Wat kunnen ouders doen in de middelenopvoeding van hun kind?’ worden de tips verder uitgelegd en kun je de wetenschappelijke onderbouwing terugvinden. Wel zo handig als je ouders wilt overtuigen!
Daarnaast kunnen onderstaande infosheets de nodige kennis verschaffen, zodat je beslagen ten ijs komt.
Folders
Er zijn verschillende folders beschikbaar voor ouders. Je kunt alle materialen bestellen in de webshop en uitdelen op de ouderavond.
- Folder 10 vragen van ouders over alcohol & drugs
- Folder Wat ouders moeten weten over alcohol en drugs
- Folder Alcohol en opvoeding
- Folder lachgas voor ouders met migratieachtergrond (Nederlands, Arabisch en Turks)
Tips voor trainers
- Besteed genoeg aandacht aan de werving. De school kan hierbij een belangrijke rol spelen. Maak gebruik van de bestaande systemen die scholen gebruiken om met ouders te communiceren zoals nieuwsbrieven of ouderportalen zoals Hoy of Magister. Zorg ook voor een reminder op de dag zelf en vlak voor de ouderavond begint.
- Interactie is belangrijk. Dit kan bijvoorbeeld door vragen (eventueel via de chat), stellingen (bijvoorbeeld via Mentimeter) of een quiz (zoals de NIX18 quiz voor ouders). Maar ook door de inzet van theater.
- Zorg voor genoeg afwisseling om ouders geboeid te houden en nodig ze uit om met elkaar in gesprek te gaan.
Goede voorbeelden uit de regio
Er zijn diverse best practices om inspiratie op te doen. Het aanbod varieert van webinars tot een digitaal magazine.
- Livestream dè doen die van ons nie van Novadic-Kentron en anderen
- Pubquiz van NIX! van Novadic-Kentron en GGD Brabant
- Online Ouderavond Magazine van Arkin
- Interactief online magazine voor ouders van GGD Zuid-Holland Zuid
- Pubers en verleidingen van Tactus verslavingszorg
- Frisse start magazine Helder op School
Relevante pagina’s voor ouders
- Website helderopvoeden.nl
- Websites alcoholinfo.nl en drugsinfo.nl
- Facebook: Opvoeding & Uitgaan
- Instagram: Opvoeding & Uitgaan
