Digitale factsheet

Digitale factsheet

Vapen: een aantal feiten op een rij

Laatst gewijzigd op: 23-9-2025

Veel mensen hebben vragen over vapen. Maar wat is nu waar en wat niet? Wat weten we uit wetenschappelijk onderzoek? Op de vragen die het meest gesteld worden geven wij antwoord. Eerst het korte antwoord en daarna een wetenschappelijke toelichting.

1. Is een vape hetzelfde als een e-sigaret? 

Ja, een vape is hetzelfde als een e-sigaret (elektronische sigaret). De tabaksindustrie is bewust het woord ‘vape’ gaan gebruiken. Dat klinkt moderner en aantrekkelijker dan e-sigaret. Vooral jongeren vinden het daardoor interessanter.

Ja, een vape en een e-sigaret zijn hetzelfde.

2. Wat zit er in een vape?

In een vape zit een vloeistof. Die bestaat uit:

  • Dragerstoffen: dit zijn de vloeistoffen die zorgen voor de damp, zodat je deze kunt inademen. Meestal zijn dit propyleenglycol en glycerol.
  • Nicotine: dit is een verslavende stof die aan de vloeistof wordt toegevoegd. Bijna alle vapes bevatten nicotine.
  • Smaakstoffen: deze zorgen voor de smaak van de vape.

De vape verhit de vloeistof. Dan ontstaat damp en die ademt een vaper in. In de damp kunnen schadelijke stoffen zitten, zoals formaldehyde, acetaldehyde en acroleïne. Dit zijn stoffen die de longen kunnen irriteren en kanker kunnen veroorzaken. Ook kunnen er zware metalen in de damp zitten, zoals lood en cadmium. Sommige vapes bevatten ook cannabis. Deze worden vaak verkocht als ‘THC-vapes’ of ‘Weedvapes’.

De damp van een vape bevat schadelijke stoffen, zoals nicotine en zware metalen.

3. Is vapen schadelijk voor je gezondheid?

Ja, vapen is schadelijk voor je gezondheid. Op korte termijn kun je last krijgen van je longen, moeite met ademhalen, een snelle hartslag, misselijkheid of duizeligheid. Vapen is nog vrij nieuw. Daarom is nog niet precies bekend wat de gevolgen na een aantal jaar zijn. Veel onderzoek laat nu wel al zien dat vapen zou kunnen leiden tot kanker, ernstige schade aan de longen en problemen met je hart en bloedvaten. Ook is nicotine slecht voor de ontwikkeling van de hersenen bij jongeren. Vapen kan ook zorgen voor een verslaving aan nicotine. Dat maakt de kans groter om óók tabakssigaretten te gaan roken. Dat is extra ongezond, want dat geeft de schadelijke gevolgen van het vapen én van het roken.

Ja, vapen is schadelijk voor je gezondheid

4. Is vapen verslavend?

Ja, vapen is verslavend. Het is verslavend voor je lichaam én voor je geest. Bijna alle vapes bevatten nicotine, net als tabakssigaretten. Nicotine is een erg verslavende stof. Je lichaam wil dan steeds meer. Daardoor ga je vaker vapen (lichamelijke verslaving). Maar je kunt ook geestelijk verslaafd raken. Als je bijvoorbeeld altijd vapet wanneer je op de bus wacht of in de file staat, wordt het een gewoonte. En zo zijn er heel veel momenten waarop vapen een gewoonte kan worden. En als het eenmaal een gewoonte is, maakt dat het stoppen extra moeilijk. Je kunt hulp krijgen bij het stoppen met vapen. Bekijk daarvoor de vraag: Hoe kun je het beste stoppen met vapen?

Ja, vapen is erg verslavend.

5. Wat is slechter: vapen of roken?

Roken en vapen zijn allebei schadelijk. Sommige stoffen in vapedamp en sigarettenrook hebben geen veilige ondergrens. Zelfs kleine beetjes zijn al schadelijk voor je gezondheid. In zowel vapedamp als sigarettenrook zitten kankerverwekkende stoffen en giftige stoffen die schadelijk zijn voor longen, hart en vaten, hersenen en andere organen.

Het heeft weinig zin om te vergelijken welke het allermeest schadelijk is. Dat kan ook niet, omdat we nog niet goed genoeg weten hoe schadelijk vapen na een aantal jaar is. Wel wordt steeds meer bekend dat vapen meer ziekten kan veroorzaken dan eerder gedacht.

Wil je tóch vergelijken? Vergelijk het dan met inademen van schone lucht. Dan is het snel duidelijk: de longen en de rest van het lichaam zijn wel bedoeld voor lucht, maar niet voor giftige vapedamp en sigarettenrook.

Roken en vapen zijn verschillend en hebben andere risico's.

6. Hoeveel mensen in Nederland vapen en wie zijn deze gebruikers?

In 2024 gebruikte 3% van de volwassenen van 18 jaar en ouder regelmatig een vape. Onder jongeren worden vapes veel meer gebruikt. Van alle leerlingen van 12 t/m 16 jaar in het voortgezet onderwijs heeft in 2023 een kwart (25%) ooit een vape gebruikt. Ongeveer 14% deed dit in de laatste maand en 4% deed dat dagelijks. Onder MBO-studenten van 16 t/m 18 jaar had in 2023 zelfs bijna de helft ooit gevapet (47%), en 8% deed dat dagelijks. Vapes worden vaker gebruikt door meisjes dan door jongens.

Vapen is vooral populair onder jongeren.

7. Hoe schadelijk is vapen tijdens de zwangerschap?

Vapen tijdens de zwangerschap is schadelijk en wordt sterk afgeraden. Uit onderzoek blijkt dat vapen slecht is voor de ontwikkeling van de ongeboren baby. Want net als tabakssigaretten bevatten vapes nicotine. Nicotine is slecht voor de groei van de baby. Daardoor kan het kindje bijvoorbeeld te vroeg geboren worden of te licht zijn bij de geboorte. We verwachten dat er de komende jaren nog meer bekend zal worden over de schadelijke effecten van vapen tijdens de zwangerschap. Bijvoorbeeld over de effecten van zware metalen uit vapes.

Vapen tijdens de zwangerschap is schadelijk en wordt sterk afgeraden.

8. Zijn vapes zonder nicotine ook schadelijk voor je gezondheid?

Ja, ook vapes zonder nicotine zijn schadelijk. In de damp die je inademt kunnen giftige stoffen zitten en zware metalen zoals lood en cadmium. Deze stoffen zijn slecht voor je longen en kunnen op lange termijn schade veroorzaken.

Sommige mensen gebruiken nicotinevrije vapes om te stoppen met roken. Omdat vapen lijkt op roken, is de kans groter dat je toch weer gaat roken. Ook mensen die nog niet roken, kunnen door nicotinevrije vapes juist gaan roken.

Uit onderzoek blijkt bovendien dat sommige ‘nicotinevrije vapes’ tóch nicotine bevatten. Hierdoor kan je onbewust weer verslaafd raken.

Ja, vapes zonder nicotine zijn ook schadelijk.

9. Hoe kun je het beste stoppen met vapen?

Er zijn verschillende manieren om te stoppen met vapen. Veel mensen proberen dat eerst zelf, bijvoorbeeld met het Stopplan Vapen van Ikstopnu. Soms lukt dat. Met professionele hulp (een stoppen-met-rokencoach) kan je de kans op succes vergroten. Een coach helpt je stap voor stap. Soms gebruik je daarbij ook nicotinevervangers, zoals pleisters of zuigtabletten. Deze hulp wordt vergoed vanuit de basisverzekering.

Wil je hulp bij het stoppen met vapen? Op ikstopnu.nl/jong vind je een overzicht van de mogelijkheden. Je kunt ook je huisarts om hulp of advies vragen.

Je kunt het beste stoppen met vapen met hulp van een stoppen-met-rokencoach.

10. Is de vape een goed hulpmiddel om te stoppen met roken?

Nee, dat wordt afgeraden. Er zijn andere manieren die vaak beter werken om te stoppen met roken. Bijvoorbeeld met hulp van een stoppen-met-rokencoach. Soms helpt het om daarbij nicotinevervangers (zoals pleisters) of medicijnen te gebruiken. Er is een uitzondering op dit advies. Heb je al vaker geprobeerd te stoppen met roken? Heb je het gevoel dat je alles al hebt geprobeerd? En denk je dat een vape in jouw geval de moeite van het proberen waard is? Dat kan. Liefst met hulp van een stoppen-met rokencoach. Die kan goed meedenken over de voordelen en nadelen. Tijdens de zwangerschap raden we het gebruik van een vape altijd af.

De vape wordt afgeraden om te stoppen met roken.

11. Wat staat er in de wet over vapen?

In de Tabaks- en rookwarenwet staan regels over tabaksproducten en andere producten met nicotine, zoals vapes. De regels voor vapen zijn hetzelfde als voor roken. Op alle plekken waar roken verboden is, is ook vapen verboden. Bijvoorbeeld in alle binnenruimtes zoals scholen, gemeentehuizen, bibliotheken, horeca, bussen, treinen en op werkplekken zoals kantoren. Ook op schoolpleinen mag je niet roken of vapen.

Ook veel plekken die niet in de wet staan zijn rook- en vapevrij gemaakt. Dit doen gemeenten of andere organisaties. Bijvoorbeeld sportterreinen, speeltuinen en kinderboerderijen. Dit komt omdat daar veel kinderen komen. De overheid wil dat deze plekken in de toekomst ook vanuit de wet rookvrij worden.

Vapes mogen niet verkocht worden aan jongeren onder de 18 jaar. De verkopers die dat wel doen zijn strafbaar. Sinds 1 januari 2024 mag je in Nederland geen vapes met smaakjes meer verkopen, behalve die met een tabakssmaak.

De regels voor vapen zijn hetzelfde als voor roken.

12. Wat zijn de manieren van de tabaksindustrie om jongeren te verleiden om te gaan vapen?

De tabaksindustrie doet er alles aan om jongeren te verleiden om te gaan vapen. Dit zijn een paar manieren die ze gebruiken:

  • Verpakkingen van vapes mooi en aantrekkelijk maken, zodat vooral jongeren ze willen kopen.
  • Vapes zelf ook leuk en ‘cool’ maken. Veel vapes hebben felle kleuren en plaatjes die jongeren aanspreken.
  • Vapes maken met een klein computertje waarmee je spelletjes kunt spelen of muziek kunt luisteren. Deze noemen ze ‘smartvapes’. Vooral kinderen vinden die leuk.
  • Vapes lekkere smaakjes geven. In Nederland mogen alleen vapes met een tabakssmaak verkocht worden.
  • Een andere vorm van nicotine gebruiken. Dit zijn nicotinezouten. Deze kan je makkelijker inademen. Zo raken jongeren sneller verslaafd.
  • Vapes goedkoper maken dan sigaretten.
  • Influencers op social media inzetten om vapes hip en populair te maken.

Vroeger gebruikte de tabaksindustrie vergelijkbare manieren om jongeren aan het roken te krijgen.

De tabaksindustrie maakt vapes bewust leuk, met mooie kleuren en lekkere smaakjes.