Zwangerschap, angst en stress
Door spanning en hormonen kunnen vrouwen tijdens de zwangerschap ongeruster zijn dan gewoonlijk. In veel gevallen is dit een natuurlijk onderdeel van de zwangerschap, maar soms kan er sprake zijn van overmatige angst of spanning. Het is belangrijk om hier aandacht voor te hebben als (zorg)professional.
Contact
Vragen over dit dossier?
Bij sommige vrouwen zijn angst- of stressklachten iets nieuws. Bij andere vrouwen zijn het bestaande angst- of stressklachten die verergeren rondom de zwangerschap of zijn het terugkerende klachten. In Nederland ervaart 10,8% van de vrouwen in de periode na de zwangerschap matige tot ernstige angstklachten1Ramaker, V., Bolier, L., van Engen, M., Morren, K., & Tuithof, M. (2024). Monitor Mentale Gezondheid en Zwangerschap 2023: Mentale gezondheid van vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap. Trimbos-instituut. Geraadpleegd op 8 september 2025, van Monitor Mentale Gezondheid en Zwangerschap 2023 - Trimbos-instituut. Bij deze groep vrouwen is er mogelijk sprake van een angststoornis2Elsman EBM, Flens G, De Beurs E, Roorda LD, Terwee CB. Towards standardization of measuring anxiety and depression: Differential item functioning for language and Dutch reference values of PROMIS item banks. Ardenghi TM, ed. PLOS ONE. 2022;17(8):e0273287. doi:10.1371/journal.pone.0273287.
Symptomen
Angstklachten tijdens of na de zwangerschap, kunnen zich op meerdere manieren uiten. Zo zijn er vrouwen die last hebben van vagere gevoelens van angst, maar komen er ook specifieke angststoornissen voor, zoals een gegeneraliseerde angststoornis, paniekstoornis of een posttraumatische stressstoornis. Het ziektebeeld kan dus per situatie verschillen. De  symptomen die kunnen voorkomen zijn onder andere:
- Piekeren
- Rusteloosheid
- Prikkelbaarheid
- Moeite hebben met concentreren
- Gespannenheid
- vermoeidheid
- Spierklachten
- slaapproblemen
- Lichamelijke klachten zoals hartkloppingen, benauwdheid of misselijkheid
- De klachten hebben een grote invloed op het dagelijkse leven
Risicofactoren
Angst bij nieuwe vaders
Zo’n 8% van de nieuwe vaders* ervaart angst tijdens de zwangerschapsperiode. Een aantal risicofactoren komen overeen met de risicofactoren bij nieuwe moeders, waaronder een laag inkomen, weinig sociale steun en relatieproblemen. Aanvullend hebben mannen meer kans op angstklachten als hun partner depressieve klachten heeft. Nieuwe vaders kunnen ook angstig worden als ze een andere verwachting van de zwangerschap hebben dan hun partner. Ook de stress die nieuwe vaders kunnen ervaring over hoe zij zich als man moeten uiten en gedragen kan invloed hebben op eventuele angst tijdens de zwangerschapsperiode.
*De reden dat we alleen over ‘vaders’ spreken en niet over ‘partners’ is omdat wij vooralsnog niet op de hoogte zijn van beschikbare wetenschappelijk onderzoek naar andere partners dan mannelijke partners.
