Zicht op Evenwicht: effectieve cursus vermindert val-angst bij ouderen

Zicht op Evenwicht: effectieve cursus vermindert val-angst bij ouderen

Jaarlijks overlijden duizenden 65-plussers na een val. In 2014 waren het er 3.000, maar met de toenemende vergrijzing zal dit getal in de prognose de komende 15 jaar oplopen tot circa 4.800. Het vaakst vallen ouderen in hun directe woonomgeving. Er bestond al de effectieve groepscursus Zicht op Evenwicht, en uit onderzoek van de Universiteit Maastricht blijkt nu ook de individuele cursus effectief.

Het Trimbos-instituut verzorgt de Zicht op Evenwicht-training van zorgprofessionals zodat zij de cursus kunnen aanbieden. 

Bekijk trainingsdata

Individuele cursus Zicht op Evenwicht
In de individuele cursus zoekt de zorgprofessional (veelal een verpleegkundige van de thuiszorg, of fysio- of ergotherapeut) de oudere thuis op om daar 1-op-1 samen te werken aan vermindering van val-angst en verbetering van zijn of haar functioneren. In drie huisbezoeken en vier telefonische contacten krijgt de oudere in samenspraak met de professional op maat gesneden adviezen en volgt de oudere een praktisch oefenprogramma dat aansluit op de persoonlijke mogelijkheden. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer de gedachten die ouderen hebben over vallen (en hoe deze negatieve gedachten te keren), het nut van lichaamsbeweging en hoe ze hun gedrag veiliger kunnen maken. Resultaat: 30 procentminder valincidenten binnenshuis. Op 12 mei 2016 promoveert Tanja Dorresteijn op haar onderzoek dat dit aantoont.

Val-angst overwinnen
Ouderen die vallen breken vaak een heup, arm of been en lopen niet zelden hoofdletsel of zelfs een hersenschudding op. En hoe ouder ze zijn hoe groter de kans op ernstige gevolgen. Dorresteijn: “Alleen al die bezorgdheid om te vallen zorgt voor problemen. Ouderen komen de deur niet meer uit en als ze toch gaan, zijn ze soms zo onzeker dat ze uitgerekend daardoor eerder vallen. Per persoon brengen we zo goed mogelijk in kaart wat helpt om die angstgevoelens te overwinnen en wat de goede oefeningen zijn om meer balans te krijgen, bijvoorbeeld krachtoefeningen of andere vormen van lichaamsbeweging. De meeste ouderen kunnen met de juiste begeleiding vaak toch meer dan ze denken. Zo kunnen ouderen mogelijk zonder professionele hulp zelf weer zelf douchen of boodschappen doen”.

Isolement doorbreken
In de zeven contactmomenten van de therapie stelt de zorgprofessional met de oudere een plan op om beperkingen te overwinnen. Dorresteijn: “Val-angst leidt tot een gebrek aan beweging en soms zelfs tot een isolement. Een van de belangrijkste effecten van Zicht op Evenwicht is dat we juist dit doorbreken. We zien dat ouderen na een jaar een stuk minder bezorgd zijn om te vallen, waardoor ze wat gemakkelijker gaan bewegen en meer (sociale) activiteiten gaan ontplooien. Dit past heel goed in het huidige overheidsbeleid om meer ouderen langer zelfstandig te laten wonen”.

Zorgverzekeraars
Zicht op Evenwicht is door het RIVM Centrum Gezond Leven erkend als effectieve interventie. Tanja Dorresteijn en haar promotor professor Ruud Kempen: “We hopen dat alle zorgverzekeraars nu spoedig de vergoeding voor de cursus in hun polissen opnemen, zodat er geen drempel meer is om deel te nemen”. De kosten voor de individuele cursus zijn circa 700 Euro per deelnemer. Daar staat tegenover dat minder valincidenten en verbeterd functioneren ook een besparing op de hoge zorgkosten gerelateerd aan valincidenten opleveren. In 2014 bedroegen die kosten in Nederland nog 810 miljoen Euro.

In het NOS journaal van 11 mei 2016 werd aandacht besteed aan het succes van de cursus. Start item: 04:47.
http://nos.nl/uitzending/15262-nos-journaal.html

Meer informatie over Zicht op Evenwicht op de speciale website.