Jaarlijks rioolwater meten in grote en kleine gemeenten blijkt goede aanvulling op bestaand drugsonderzoek
Rioolwateronderzoek helpt om een beter beeld te krijgen van het drugsgebruik in Nederland. Dit blijkt uit een onderzoek van het RIVM in samenwerking met het Trimbos-instituut. Door metingen te doen bij een mix van grote en kleine gemeenten kan rioolwateronderzoek een belangrijke aanvulling vormen op het bestaande onderzoek naar drugsgebruik. Een nieuwe factsheet beschrijft de resultaten van het onderzoek en bespreekt toepassingen van rioolwateronderzoek voor beleid.
Mensen die drugs gebruiken plassen de restanten daarvan uit. Zo komen drugsresten in het riool terecht. Het RIVM onderzocht in een mix van twintig grote en kleine gemeenten in heel Nederland of metingen in rioolwater duidelijk kunnen maken hoeveel drugs er wordt gebruikt.
Vanaf eind 2023 tot eind 2024 voerde het RIVM op vijf momenten rioolwatermetingen uit naar de drugs cocaïne, crystal meth, XTC, speed en de designerdrugs 3-CMC en 4-CMC. Tijdens elke meting werd gedurende een week op meerdere dagen rioolwater verzameld bij twintig rioolwaterzuiveringsinstallaties door heel Nederland.
Drugs in rioolwater goed te meten in zowel grote als kleine gemeenten
Uit het rioolwateronderzoek bleek dat er verschillen in drugsgebruik zijn tussen grote en kleine gemeenten. In grote gemeenten en steden wordt bijna altijd meer drugs gebruikt, ook als je rekening houdt met het grotere aantal inwoners. “Door ook kleine gemeenten mee te laten doen aan rioolwatermetingen, kunnen we verschillen in drugsgebruik tussen kleinere gemeenten zien. Zo krijgen we een representatiever beeld van het drugsgebruik in heel het land”, aldus Laura Smit-Rigter, Landelijk coördinator van het DIMS.
Het gebruik van de gemeten designerdrugs is in alle onderzochte gemeenten laag, maar vaak wel zichtbaar, ook in kleine gemeenten. “In de toekomst, als er specifieke signalen zijn van gebruik van designerdrugs, kunnen we gericht zoeken naar de aanwezigheid van deze middelen in het rioolwater”, zegt Smit-Rigter.
De pilot laat zien dat rioolwateranalyse een nuttige methode kan zijn om relatief snel en lokaal inzicht te krijgen in het totale drugsgebruik. Tegelijkertijd is dit wel één puzzelstukje; aanvullende gegevens en andere, meer kwalitatieve onderzoeksresultaten zijn nodig om de resultaten goed te kunnen duiden.
Het RIVM voerde het rioolwateronderzoek naar drugs uit in opdracht van de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en Justitie en Veiligheid.
Het Trimbos-instituut publiceerde gelijktijdig de factsheet: “Drugsmetingen in het riool: toepassingen voor beleid en pilotresultaten”
Dit nieuwsbericht is een bewerking van het RIVM: https://www.rivm.nl/publicaties/monitoring-van-drugs-in-nederlands-rioolwater-pilotstudy
Meer informatie:
Meer informatie over rioolwateronderzoek: https://www.trimbos.nl/kennis/drugs/feiten-cijfers-drugs-alcohol-roken/rioolwateronderzoek/