Grote interesse in actieplannen na (poging tot) zelfdoding in het onderwijs

Een (poging tot) suïcide van een leerling of student in het onderwijs is een ingrijpende gebeurtenis voor zowel medeleerlingen en -studenten als voor schoolmedewerkers. Als een leerling of student overlijdt door zelfdoding, kan dit het risico op zelfdoding vergroten bij andere kwetsbare jongeren. Het is hierbij belangrijk om als school of onderwijsinstelling zorgvuldig en planmatig te reageren. In de webinar 'Goed reageren na een (poging tot) zelfdoding in het onderwijs' gingen verschillende sprekers hierop in.

De gratis webinar over de ondersteuning en nazorg bij (poging tot) suïcide in het onderwijs vond plaats op 2 februari. De webinar was georganiseerd door het Trimbos-instituut en 113 zelfmoordpreventie.

Suïcidecijfers onder jongeren

Vorig jaar had ongeveer 17 procent van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar oud serieuze suïcidale gedachten in de afgelopen drie maanden. In de corona-periode was dit percentage al gestegen, en het blijft nu onverminderd hoog. Een klein deel van de jongeren met zulke gedachten onderneemt daadwerkelijk een poging tot zelfdoding. Terwijl uiteindelijk weinig jongeren overlijden, blijft suïcide de meest voorkomende doodsoorzaak bij jongeren van 15 tot 20 jaar oud.

Postventie, wat is dat eigenlijk?

De meeste mensen zijn bekend met de term “preventie” als we het over zelfdoding hebben. Suïcidepreventie is het voorkómen van suïcide. Er is al een aanbod aan preventieve maatregelen, zoals via 113 zelfmoordpreventie. Een voorbeeld hiervan zijn hun chats en trainingen, maar bijvoorbeeld ook de ‘Vraag Maar’ online suïcidepreventie training, waarin deelnemers leren het gesprek over zelfdoding met een jongere te voeren. 

“Postventie” van suïcide gaat daarentegen over ondersteuning en nazorg. Hoe kunnen scholen goed handelen, als er al een suïcide(poging) heeft plaatsgevonden? Je kunt postventie zien als preventie voor nabestaanden. Via postventie kunnen we het effect dat een suïcide(poging) op vooral kwetsbare jongeren kan hebben verminderen.

Wat kunnen onderwijsinstellingen doen?

In opdracht van 113 zelfmoordpreventie heeft het Trimbos-instituut actieplannen over handelen na een (poging tot) zelfdoding doorontwikkeld voor het voortgezet onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs. De ontwikkelde actieplannen geven handvatten en structuur in de periode na een (poging tot) zelfdoding, die met veel emoties gepaard kan gaan.

De webinar

Om te zorgen dat de actieplannen ook binnen het onderwijs bekend worden, heeft het Trimbos-instituut samen met 113 zelfmoordpreventie het webinar van 2 februari georganiseerd.

Tijdens het webinar is een introductie op het thema gegeven door Vera Ramaker. Het effect van een suïcide(poging) op onderwijsmedewerkers is besproken door Thijs van Vliet. Verschillende experts zijn door gespreksleider Jeroen van Baar geïnterviewd. Daarnaast is er een praktische toelichting gegeven op de actieplannen in een uitlegvideo.

Een belangrijke boodschap die in vrijwel iedere bijdrage terugkwam was het bespreekbaar maken van het thema en het belang van het crisisteam. In de chat van de webinar kwamen veel vragen binnen, vooral over praktische toepassingen.

De behoefte aan de webinar bleek groot te zijn: ruim 1300 unieke kijkers waren online aanwezig. Ook is er veel aangegeven het webinar terug te willen kijken. Om deze reden is de webinar nu ook als video terug te zien.

Meer informatie

Kijk hier de webinar terug

Bekijk hier de verschillende actieplannen

Jeroen van Baar
Wetenschappelijk medewerker
Vera Ramaker
Wetenschappelijk medewerker