De risico’s van alcoholvrije dranken

Alcoholvrije dranken worden steeds populairder in Australië. Het gaat om verschillende bier-, wijn- en sterke drankproducten die zo worden gemaakt dat ze er hetzelfde uitzien, ruiken en smaken als alcoholhoudende dranken. Alcoholvrije dranken vallen echter niet onder dezelfde wetgeving voor drankvergunningen en worden geclassificeerd als frisdrank, die vallen onder de voedselnormen.

Alcoholvrije dranken worden vaak geproduceerd door de alcoholindustrie en worden op de markt gebracht als een veiliger, gezonder alternatief voor alcohol. De onderzoekers vragen zich af of alcoholvrije dranken veiliger zijn voor iedereen, ook voor mensen met een voorgeschiedenis van een alcoholstoornis of bijkomende psychische aandoeningen. Ook vragen ze zich af wat de mogelijke risico’s hiervan zijn op individueel, gemeenschaps- en populatieniveau.

Psychiaters kan gevraagd worden naar hun mening over de vraag of ze het gebruik van alcoholvrije dranken ondersteunen, hetzij door hun patiënten of binnen een begeleid woonomgeving. Enerzijds hebben alcoholvrije dranken lagere gezondheidsrisico’s dan alcoholhoudende dranken, met geen of een verwaarloosbare hoeveelheid alcohol, minder calorieën en geen interactie met psychotrope medicijnen. Alcoholvrije dranken kunnen een alternatief bieden voor alcoholhoudende dranken, terwijl ze toch de sociale verbondenheid en culturele ervaring ondersteunen die vaak geassocieerd wordt met het drinken van alcohol. Anderzijds is het vanuit onderzoek nog niet bekend of alcoholvrije dranken het alcoholgebruik kan verminderen. Het alcoholgebruik kan verminderen indien het gebruik van alcoholhoudende dranken wordt vervangen door het gebruik alcoholvrije dranken en niet bovenop het gebruik van alcoholhoudende dranken komt. Tot op heden is er geen onderzoek gedaan naar de veiligheid of effectiviteit van alcoholvrije dranken als vervanging voor alcoholhoudende dranken bij risicogroepen, zoals drinkers met een alcoholstoornis. De rol van alcoholvrije dranken als schadebeperkende maatregel moet verder worden onderzocht.

De onderzoekers benadrukken de potentiële risico’s van het gebruik van alcoholvrije dranken, met name bij risico- en kwetsbare groepen, zoals personen met een voorgeschiedenis van een alcoholstoornis. Het is aangetoond dat het drinken van en blootstelling aan alcoholvrije of -arme dranken resulteer in een toename van het hunkeren naar alcohol en de fysiologische reacties op alcohol bij mensen met een alcoholstoornis. Verder onderzoek is nodig om te begrijpen in hoeverre alcoholvrije dranken een trigger vormen om alcohol te drinken bij personen met risicofactoren voor een alcoholstoornis, zoals een depressie, een angststoornis of persoonlijkheidskwetsbaarheden (e.g. gedragsontremming). Bovendien is het belangrijk om na te denken over de risico’s voor de volksgezondheid in de context van de toenemende beschikbaarheid en promotie van alcoholvrije dranken. Doordat alcoholvrije dranken qua uiterlijk en etiketten vergelijkbaar zijn met alcoholhoudende dranken, is er bezorgdheid dat ze het bewustzijn van alcoholmerken vergroten, zelfs onder niet-drinkers, zoals kinderen en jongeren . Dit kan leiden tot verwarrende berichtgeving waarbij het alcoholgebruik lijkt te worden goedgekeurd of genormaliseerd en de boodschap wordt afgegeven dat gelijkwaardige alcoholhoudende producten veilig en ongevaarlijk zijn. De onderzoekers vinden het van belang waakzaam te zijn over de manier waarop alcoholvrije dranken worden gepromoot en op de markt worden gebracht.

De onderzoekers concluderen dat patiënten, diensten en de gemeenschap in het algemeen een beroep kunnen doen op psychiaters om hun professionele mening en oordeel over alcoholvrije dranken te geven.

Hew, A., & Arunogiri, S. (2023). Zero alcohol, but not zero risk?. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry.

Meer lezen over dit onderwerp:

• Alcoholvrije dranken
• Alcoholvrij: positieve ontwikkeling of niet?
• Verhoging belasting op alcoholvrije drank en frisdrank | Koopkracht | Rijksoverheid.nl