Rondom Jong: hoe bundel je krachten voor welbevinden in het voortgezet onderwijs?

In dit blog vertellen Ellen Braakhekke en Elsemieke van Belzen, projectmedewerkers bij het programma Welbevinden op School, meer over de gesprekstool en waarom het belangrijk is deze in te zetten.

>>Download hier de gesprekstool Rondom Jong

Waarom de tool Rondom Jong?

Iedereen wil het beste voor jongeren. Maar de praktijk is weerbarstig. Verschillende professionals – binnen en buiten de school – werken aan hetzelfde doel, maar vanuit uiteenlopende rollen, verantwoordelijkheden en werkwijzen. Wie doet wat? Welke signalen worden gedeeld? Waar sluit de ondersteuning goed op elkaar aan, en waar schuurt het? De gesprekstool Rondom Jong helpt om hierin overzicht te creëren, te reflecteren op de samenwerking en samen te bepalen waar verbetering mogelijk is.

“Het welbevinden van jongeren is niet alleen een taak van de school. Ook partners buiten de school spelen hierin een cruciale rol. Rondom Jong helpt om overzicht te krijgen: wie is betrokken, wat loopt er al, en waar zit nog ruimte voor verbetering? Zo werk je samen aan een sterke, schoolbrede aanpak.”

Lenneke van Tol, programmacoördinator Welbevinden op School

Wat is Rondom Jong?

Rondom Jong is geen dik rapport of een lange checklist, maar een praktische gesprekstool. Deze bestaat uit een praktische handleiding en diverse visuele hulpmiddelen, zoals:

• een wiel om het krachtenveld visueel weer te geven;
• een ondersteuningspiramide die helpt om te kijken wie waar inzet op biedt;
• kaartjes met betrokken partijen of personen;
• actiekaarten voor het maken van afspraken en vervolgstappen.

Deze hulpmiddelen maken het makkelijk om het gesprek te voeren en tot concrete vervolgstappen te komen.

Voor wie is de tool bedoeld?

Rondom Jong is gericht op het voortgezet onderwijs. Alle professionals, binnen en buiten de school, die het welbevinden van jongeren willen bevorderen kunnen het initiatief nemen om Rondom Jong in te zetten. Denk dan bijvoorbeeld aan een Gezonde School-adviseur, een directeur, schoolpsycholoog, intern begeleider, of een professional uit de jeugdgezondheidszorg (jgz), het samenwerkingsverband, het buurtteam of de geestelijke gezondheidszorg (ggz).

Hoe werkt het en wat levert het op?

Tijdens een bijeenkomst brengen de betrokken partijen gezamenlijk het netwerk en de samenwerking in beeld aan de hand van de ondersteuningspiramide^[1]. Zo brengen zij gezamenlijk in kaart:

• Wat gebeurt er op elk van de ondersteuningslagen?
• Wie is waar betrokken?
• Hoe verloopt de samenwerking binnen en tussen de lagen?
• En waar zijn verbeteringen mogelijk?

In de handleiding van Rondom Jong staan vragen om gezamenlijk het netwerk en de samenwerking in kaart te brengen en acties voor verbetering met elkaar af te spreken.

“Rondom Jong brengt veel duidelijkheid over wie wat doet en waar de betrokkenen op elkaar aansluiten. Het brengt ook gesprekken op gang, zoals: ‘Wie ben jij, wat doe je en hoe draag jij vanuit jouw rol bij aan welbevinden?’ Daarnaast geeft het de school inzicht in waar ze misschien nog partners missen of waar de inzet beter kan worden afgestemd. Voor de docenten is het fijn om te zien wat de rest van het netwerk doet en welke stappen er gezet worden, zodat ze met vertrouwen een leerling kunnen overdragen en de verantwoordelijkheid durven loslaten.”

Caecilia Spanjaards-Bremers, Gezonde School-adviseur

Een paar tips voor je begint

Voordat je met Rondom Jong aan de slag gaat geven we nog een aantal tips die de kans op succes vergroten:

• Betrek de schoolleiding bij de start en opvolging van het proces. Dit vergroot de kans op blijvende inzet en borging van de gemaakte afspraken.
• Leg concrete taken en afspraken vast met een tijdspad en wijs één iemand aan die specifiek verantwoordelijk is voor het bewaken van de voortgang. Dit zorgt ervoor dat de acties niet verwateren en dat er regelmatig wordt gekeken of de voortang nog haalbaar is of wat er nodig is om voort te blijven gaan.
• Deel en vier successen met elkaar. Dat versterkt het vertrouwen in het proces en moedigt verdere betrokkenheid aan.

Integrale aanpak

Rondom Jong sluit perfect aan bij scholen die al schoolbreed werken aan welbevinden of dit van plan zijn. Bevindt je school zich nog in de opstartfase van schoolbreed werken aan welbevinden? Begin dan bij het stappenplan ‘Werken aan welbevinden’. Pak Rondom Jong erbij als je bij stap 2 bent aanbeland.

>>Lees meer over de wetenschappelijke onderbouwing van schoolbreed werken aan welbevinden.

Aan de slag?

>>Download Rondom Jong gratis en breng jullie netwerk rondom het werken aan welbevinden van jongeren in het voortgezet onderwijs in beeld.

Rondom Jong was oorspronkelijk ontwikkeld als een instrument voor depressiepreventie door GGD GHOR, Trimbos-instituut en NCJ. In 2025 is Rondom Jong in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport doorontwikkeld tot een tool die zich breder richt op het bevorderen van welbevinden. De doorontwikkelde versie van Rondom Jong is onderdeel van het programma Welbevinden op School, het landelijke kennis- en ondersteuningsprogramma van Pharos en het Trimbos-instituut. Welbevinden op School is er voor professionals in onderwijs, GGD en beleid. De kennis en tools van Welbevinden op School helpen je snel op weg om vanuit een duurzame, gezamenlijke visie te werken aan welbevinden.

[1] De ondersteuningspiramide is ontwikkeld door de Expertgroep Schoolpsychologen Mentale Gezondheid van het NIP (sectie Jeugd), en is gebaseerd op het Three-Tier model.

Zie voor meer informatie: https://nip.nl/themas/mentale-gezondheid-op-school