Blog |

Een rookstopadvies dat écht werkt

“U moet stoppen met roken.” Dit advies is glashelder, maar zorgverleners weten ook dat het zo meestal niet werkt. Wat is dan wel een effectieve manier om een rookstopadvies te geven? In dit blog legt Naomi van Westen-Lagerweij uit welke beproefde manieren er zijn.

Roken is de laatste tijd een stuk duurder geworden. En dat is voor veel mensen een reden om na te denken over stoppen met roken. Zorgverleners kunnen dat mooi aangrijpen om roken te bespreken en een stopadvies te geven. Want een stopadvies van een zorgverlener kan net dat ene zetje zijn wat iemand nodig heeft om te gaan stoppen. Maar hoe doe je dat en wat past bij het beste bij de situatie?

Kort en uitgebreid stopadvies

Er zijn verschillende manieren om een effectief rookstopadvies te geven. Zo kan een zorgverlener aan de patiënt adviseren om te stoppen met roken. Denk aan een advies als ‘het zou voor uw gezondheid goed zijn om te stoppen met roken’. Of kan de zorgverlener benoemen wat de beste manier is om te stoppen met roken. Bijvoorbeeld: ‘mocht u willen stoppen, dan gaat dat het beste met professionele begeleiding.’ Dit noemen we een kort stopadvies.

Met een uitgebreid stopadvies geeft de zorgverlener meer informatie die afgestemd is op de patiënt. Bijvoorbeeld waarom het voor de specifieke situatie van de patiënt belangrijk is om te stoppen, welke voordelen het oplevert om te stoppen, en wat de risico’s zijn van blijven roken. Ook kan de zorgverlener uitleggen welke behandelmogelijkheden er zijn die passen bij de situatie en voorkeuren van de patiënt. Hoe uitgebreider en persoonlijker een stopadvies, hoe beter het werkt.

Altijd minimaal een kort advies

In de praktijk is er niet altijd genoeg tijd voor een uitgebreid stopadvies op maat. Daarom is het belangrijk dat iedere zorgverlener op zijn minst een kort stopadvies geeft. Want een stopadvies op zichzelf is al effectief: het vergroot zo’n anderhalf keer de kans dat een roker stopt.

Zorg voor impact ná het stopadvies

Het werkt nog beter als de patiënt na het stopadvies goede stoppen-met-rokenhulp krijgt. Hiervoor bestaan verschillende methoden.

Een daarvan is het volgen van de 5A’s. Na het uitvragen van de rookstatus (Ask) en een uitgebreid stopadvies (Advise), peilt de zorgverlener de motivatie van de patiënt (Assess). Vervolgens maakt de zorgverlener een behandelplan op maat (Assist), en regelt vervolgafspraken (Arrange). Als het nodig is, past de zorgverlener gesprekstechnieken toe om de motivatie te verhogen voordat de behandeling begint.

Het kan ook korter dan de 5A-methode. In Nederland zijn we gecharmeerd van het korte en effectieve Very Brief Advice Plus (VBA+). Daarbij vraagt de zorgverlener de rookstatus uit, benoemt dat professionele begeleiding de beste manier is om te stoppen en verwijst dan warm naar een begeleider.

Warme verwijzing maakt het verschil

Vooral de laatste stap van het VBA+ is belangrijk. Bij een warme verwijzing wordt de patiënt direct verbonden met de stophulp. Dat kan bijvoorbeeld door de contactgegevens van de patiënt door te geven aan de stopbegeleider. Zo’n warme verwijzing zorgt ervoor dat meer patiënten echt starten met begeleiding en uiteindelijk daadwerkelijk stoppen met roken. Ook als de patiënt nog twijfelt over stoppen, kan men met het VBA+ warm verwijzen naar een professional die de motivatie verder kan verhogen.

Kies een rookstopadviesmethode die past

Kortom: er zijn verschillende manieren om een rookstopadvies te geven en de roker toe te leiden naar goede hulp. Wie voldoende tijd heeft zal de grootste successen boeken door een uitgebreid stopadvies op maat te geven, zoals met de 5A-methode.

Gebruik het VBA+ als je minder tijd hebt en de vervolghulp niet zelf kunt bieden. Combinaties kunnen natuurlijk ook, bijvoorbeeld een uitgebreid stopadvies op maat, gevolgd door een warme verwijzing.

Met zoveel opties is er altijd een manier die past en waarmee patiënten op de goede weg worden helpen. Laat als zorgverlener de kans om roken te bespreken dus niet liggen.

Meer lezen?

Meer lezen over verschillende rookstopadviesmethoden? Download de Factsheet Rookstopadviesmethoden.
Oefenen met het geven van een rookstopadvies? Volg de gratis e-learning ‘Het stoppen-met-rokenadvies. Hoe geef ik dat?’.
Direct aan de slag met het VBA+? Meer informatie en ondersteunende materialen over het VBA+.

Naomi van Westen - Lagerweij
Wetenschappelijk medewerker