10 tips voor de preconceptiezorg

Roken, alcoholgebruik en mentale problemen bij wensouders vormen al in de periconceptieperiode (14 weken vóór en 10 weken na de conceptie) risico’s voor de zwangerschap en het ongeboren kind. Als zorgverlener in de preconceptiezorg kun je bijdragen aan een gezonde start door tijdig te signaleren, te bespreken en waar nodig te verwijzen. Met onderstaande 10 tips kun je het verschil maken.

Tips om roken te bespreken

1. Informeer wensouders over de risico’s van roken vóór de zwangerschap

Roken brengt al in de periconceptieperiode verschillende risico’s met zich mee. Het is slecht voor de vruchtbaarheid, het verloop van de zwangerschap en de gezondheid van moeder en kind, ook later in het leven. Dat weten veel wensouders en zorgverleners niet. In onze infographic Rookvrij zwanger worden vind je alle feiten en cijfers op een rij.

2. Bespreek stoppen met roken ook met de partner

Meeroken met een partner in de periconceptieperiode geeft een verhoogd risico op een miskraam of aangeboren afwijkingen bij het kind. Daar zijn wensouders zich niet altijd van bewust. Ga daarom ook altijd met de partner in gesprek over stoppen met roken. Lees meer over de risico’s van meeroken in de periconceptieperiode in de factsheet Rookvrij zwanger worden.

3. Gebruik de VBA+ methode om snel en makkelijk rookstopadvies te geven

VBA+ staat voor Very Brief Advice Plus. Met deze gespreksmethode kun je in drie stappen stopadvies geven en verwijzen naar begeleiding. Uit onderzoek weten we dat mensen een stopadvies van een zorgverlener serieus nemen. Jij kunt dus het verschil maken. Download onze gesprekskaart en leer in onze gratis e-learning hoe je het VBA+ toepast.

4. Verwijs ouders door naar professionele stoppen-met-roken ondersteuning

Stoppen met roken gaat beter met professionele begeleiding. Met de telefonische coaching van Rookvrije Ouders is de kans bijna acht keer groter dat cliënten stoppen dan wanneer zij het zelfstandig proberen. Op rookvrijeouders.nl. kun je wensouders makkelijk en snel aanmelden via het online inschrijfformulier.

5. Breng jouw collega’s op de hoogte van onze scholing en materialen en maak afspraken over stoppen met roken zorg

Wanneer iedereen in je organisatie beschikt over dezelfde kennis en vaardigheden, sluit de zorg beter op elkaar aan en krijgen cliënten overal hetzelfde advies. Wil je weten hoe je dit kunt organiseren? Schrijf je in voor de uitwisselingsbijeenkomst op 30 oktober en ontdek praktische handvatten om de scholing en verwijzing in jouw organisatie te regelen. Zie ook het zorgpad preconceptiezorg met tips over het organiseren van goede smr zorg op je afdeling of in de fertiliteitskliniek.

Tips om alcoholgebruik te bespreken

6. Vraag altijd naar het alcoholgebruik van wensouders en informeer hen over de risico’s

44% van de vrouwen drinkt alcohol in de weken vóór de zwangerschap. De meesten stoppen nadat ze weten dat ze zwanger zijn. Maar een zwangerschap begint al vóór een positieve zwangerschapstest. Ook in deze periode kan alcohol risico’s met zich meebrengen. Bekijk de explainer Alcoholvrije Start voor meer informatie.

7. Verwijs wensouders naar online ondersteuning

Soms is er in een consult te weinig tijd om uitgebreid in te gaan op alle risico’s en adviezen rondom alcohol. Verwijs cliënten daarom naar alcoholvrijzwanger.nl. Op deze interactieve website vinden wensouders betrouwbare informatie, filmpjes en praktische tips om inzicht te krijgen in hun eigen situatie.

8. Betrek ook de partner bij het gesprek over alcoholgebruik

Alcoholconsumptie kan een negatief effect hebben op de vruchtbaarheid van zowel mannen als vrouwen. Het is daarom belangrijk om ook het eventuele alcoholgebruik van de partner te bespreken. Lees meer over het wetenschappelijk onderzoek rondom alcohol, vruchtbaarheid en de zwangerschap in de factsheet Zwanger worden en alcohol.

Tips om mentale gezondheid te bespreken

9. Vraag actief naar het mentaal welbevinden van wensouders, ook als er geen zichtbare signalen zijn

Mentale problemen zijn vaak onzichtbaar door schaamte of terughoudendheid en komen daardoor niet vanzelf naar voren. Wil je leren hoe je dit beter kunt herkennen en bespreken? Gebruik de toolkit Mentaal Gezonde Start met scholing en materialen rondom dit thema.

10. Spreek met collega’s af hoe je mentaal welbevinden bespreekt met cliënten

Zorg samen voor een duidelijke werkwijze rondom mentale gezondheid binnen je organisatie. Dit helpt om samen blijvende impact te maken voor je cliënten. Meer weten? Bekijk het voorbeeldzorgpad om te zien hoe je dit kunt aanpakken.

Meer weten?

Lees verder en laat je inspireren door het programma van de Week van Gezond Zwanger Worden. Voor meer info over de scholing, tools en materialen Gezonde Start, kijk je op www.gezondestart.nl.