Regionale NIX18 voorbeelden voor professionals
Benieuwd naar hoe anderen de NIX18 materialen inzetten? Er zijn door de jaren heen inspirerende regionale voorbeelden verzameld.
Regionale voorbeelden
Sporten is gezond én gezellig. En dat geldt ook voor de derde helft in de kantine – mits iedereen zich aan de regels houdt. Steeds meer gemeenten zetten zich in voor een alcoholvrije sportomgeving voor jongeren. Daarbij zetten zij onder andere herbruikbare NIX18-bekers in. Deze bekers helpen sportverenigingen om het gesprek over alcohol onder jongeren aan te zwengelen en de gezonde norm zichtbaar te maken. In deze blog vertelt Elianne Arkema, projectmedewerker NIX18, hoe preventiewerk in Zeeland en de gemeente Moerdijk dit aanpakken.
(2024) Kinderen komen steeds vroeger in aanraking met verschillende verleidingen zoals; alcohol, blowen, roken, vapen en soms andere middelen. Het is een onderwerp wat zowel ouders als pubers bezig houdt. Daarom organiseerden we, in samenwerking met de gemeente Apeldoorn, op 13 november de ‘Samen uit Samen Thuis Stapavond Apeldoorn’. Een avond speciaal voor ouder(s), opvoeder(s) en hun kind(eren) in de leeftijd van 14 t/m 17 jaar.
Programma op maat
Tijdens deze interactieve avond in het Orpheus Theater van Apeldoorn werd er door ons, en andere ingevlogen partijen, informatie en tips gegeven over hoe je met elkaar in gesprek gaat over alcohol en andere middelen.
Na de gezamenlijke opening gingen de ouders en de jongeren uit elkaar. Annelot Zondervan (Trimbos-instituut) gaf ouders een lezing over NIX18 met daarin opvoedtips als het gaat over verleidingen en hun opgroeiende kind en was er ruimte voor het uitwisselen van ervaringen. Op datzelfde moment bekeken de jongeren een interactieve theatervoorstelling van het Helder Theater. Daarin kwamen thema’s zoals groepsdruk, hoe om te gaan met verleidingen van alcohol en andere middelen aan bod.
Daarna vond een wisseling plaats. De ouders kregen een interactieve voorstelling van het Helder Theater waarin vragen werden gesteld als: “Waar doet u als ouder goed aan?” Laat u ze wel of niet drinken? Hoe gaat u om met “daar mag het wel”. Daaruit kwamen mooie gesprekken op gang waarin tips werden gedeeld met elkaar. Tegelijkertijd was er in een andere ruimte voor de jongeren een rapworkshop van Don Bosco, het jongerenwerk in Apeldoorn.
De avond werd afgesloten met een gezamenlijke quiz over NIX18. Een panel bestaande uit een preventiewerker van Tactus Verslavingszorg, een wijkagent uit Apeldoorn en twee medewerkers van het CJG Apeldoorn waren er om de vragen/antwoorden nog wat verder toe te lichten. Met 200 aanmeldingen en een interactief programma was het geslaagde avond waarmee we het onderwerp NIX18 bespreekbaarder hebben gemaakt binnen gezinnen in Apeldoorn.
Wil je meer informatie over de avond? Neem dan contact met k.schuiten@tactus.nl
Maureen van Munster & Kars Schuiten
Tactus Verslavingszorg
(2023) In samenwerking met het Trimbos-instituut hebben wij met drie collega's van Vincent van Gogh voor geestelijke gezondheidszorg een poster campagne ontwikkeld, waarbij er een combinatie is gemaakt tussen de NIX18 en Zien drinken doet drinken boodschap. Deze posters zijn in het centrum van Roermond bij alle horeca gelegenheden opgehangen. Ook is er met de Roermondse carnavalsverenigingen contact gezocht om deze campagne te bespreken.
De campagne is in de regio ook door netwerk partners opgepakt en er kwamen veel vragen binnen om de poster met een kleine uitleg door te sturen. De posters zijn verschillende plekken gezien, denk aan scholen, buurthuizen en horeca. Daarnaast is er ook door de stadsprins van Venray een filmpje opgenomen in het kader van NIX18 die voortkwam uit het gesprek rondom de poster campagne.
Tijdens de uitvoer van deze campagne merkten we dat deze boodschap nog breder opgepakt dient te worden. Dat houdt in dat ook de voorbereidingstijd hierop naar voren moet. Daarom proberen wij deze boodschap in te bedden in lokale NIX18 overleggen, zodat dit ook geborgd kan worden.
Vlak voor de Vastelaovend hebben wij tijdens een inspiratiesessie voor netwerkpartners de postercampagne toegelicht en zijn we hierover met elkaar in gesprek gegaan en hebben we tips uitgewisseld.
Posters
Contactpersoon : Glenn Schellekens (gschellekens@vvgi.nl).
(2021) GGD Zuid-Holland Zuid lanceerde 9 november de campagne 'Goed gesprek'. Met deze online campagne prikkelen ze ouders in de regio Zuid-Holland Zuid om het gesprek te starten over alcohol en tabak met hun kinderen. Een moeilijk onderwerp waar vaak spanning bij komt kijken. Hoe voer je dit gesprek nou op een fijne en effectieve manier?
Met de campagne geeft de GGD ouders informatie en handvatten om het gesprek met hun kinderen aan te knopen rondom NIX18.
Deze campagne sluit aan op de landelijke campagne en materialen van NIX18 en is ontwikkeld in samenwerking met The Pando Network. Het online magazine is in samenwerking met Glos Educatief gemaakt.
Onderdelen campagne 'Goed Gesprek'
- Online interactieve werving van ouders via social media naar de ouderavond Puberbrein & NIX18 via goedgespreknix18.nl
- Regionale online ouderavond (interactief theater i.s.m. Youz preventie, Topcoach & Helder Theater)
- Interactief online magazine voor ouders
- Follow up, hoe blijf je in gesprek als ouder
Contactpersoon GGD Zuid-Holland Zuid: Marjola Engel, mk.engel@ggdzhz.nl
In de brochure wordt stap voor stap duidelijk uitgelegd wat er allemaal is veranderd.
Kijk voor meer informatie op www.frisvalley.nl of neem contact op met project-leider Bertil Rebel via: bertilrebel@frisvalley.nl
(2021) De campagne Zien drinken, doet drinken is gestart met een landelijke Alcoholactieweek. Het doel van de campagne is om ouders en andere volwassenen bewust te maken van de invloed die zij met hun drinkgedrag hebben op de beeldvorming van alcohol en het latere drinkgedrag van kinderen. De campagne is een initiatief van de Alliantie Alcoholbeleid Nederland (AAN).
In het hele land wordt er aandacht besteed aan deze campagne door de verschillende reguliere instellingen voor verslavingszorg en de GGD'en. Zij hebben beschikking tot het campagnemateriaal.
De Zeeuwse jeugd- en alcoholaanpak ‘Laat ze niet (ver)zuipen!’ organiseert in samenwerking met 1NUL1, GGD Zeeland en 113 Zelfmoordpreventie de online talkshow ‘Help! Mijn kind is een puber!’ Vanaf 25 mei 2021 wordt elke dinsdag – vier weken lang – om 19.30 uur een aflevering uitgezonden. Ouders van opgroeiende pubers in de leeftijd van 12 t/m 16 jaar kunnen deze talkshow online vanuit huis volgen. En via een live chatfunctie (anonieme) vragen stellen aan professionals en meepraten over de onderwerpen.
Het opvoeden van opgroeiende pubers kan best lastig zijn. Het brein van pubers werkt anders dan dat van ouders en een puberend kind zoekt grenzen op. Onderwerpen als relaties en seksualiteit, genotmiddelen, sociale media maar ook stress, somberheid en suïcidaliteit zijn voor ouders soms ingewikkelde vraagstukken. Met de online talkshow willen de initiatiefnemers ouders ondersteunen door het geven van informatie en het bieden van handvatten en tips om het gesprek met pubers aan te gaan en hen regels te stellen.
- Meer informatie op laatzenietverzuipen.nl.
- Contactpersoon: Annique Elenbaas (a.elenbaas@czwbureau.nl), communicatieadviseur Laat ze niet (ver)zuipen!
De gemeente Beekdaelen heeft in 2021 samen met Mondriaan (verslavings)preventie en Fontys Hogeschool een challenge ontwikkeld, waarbij jongeren van 12-14 jaar strijden tegen hun ouders over hun alcoholkennis. Het doel is op een speelse en laagdrempelige manier meer te weten te komen over alcohol. Daarnaast worden ouders gestimuleerd om het gesprek over alcohol aan te gaan met hun kind.
In het draaiboek staat de alcoholchallege uitgebreid beschreven. Het draaiboek bevat instructies voor het voorbereiden van de challenge en voor het uitvoeren van de challenge. Ook wordt er apart aandacht besteed aan de challege uitvoeren in corona-tijd.
Wilt u meer weten over de alcoholchallege? Neem contact op met Arthur Kleisterlee (a.kleisterlee@mondriaan.eu).
Het Nederlands Jeugdinstituut en het Trimbos-instituut ontwikkelden in 2020 in het kader van de pilot met het IJslandse preventiemodel een brochure voor ouders van tieners. De brochure bevat informatie over alcoholgebruik en roken, maar ook over slaap, schermtijd en andere onderwerpen die van invloed zijn op het ontstaan van risicogedrag. De beschermende rol die ouders hebben als het gaat om voorkomen van middelengebruik door jongeren is één van de cruciale bouwstenen van het IJslandse preventiemodel.
De brochure is in eerste instantie ontwikkeld voor de zes gemeenten die deelnemen aan de pilot. De pilotgemeenten gebruiken deze brochure om de ouders informatie en tips te geven hoe ze met deze thema’s om kunnen gaan. De brochure bevat invulvelden waar de gemeenten hun lokale cijfers en informatie in kunnen zetten. Zo is deze brochure helemaal op maat te maken voor de lokale situatie.
Tip: zelf aan de slag met deze brochure? Gebruik actuele cijfers uit betrouwbaar onderzoek over de gezondheid van jeugd, bijvoorbeeld van de GGD. Dan is het voor ouders duidelijk dat de cijfers ook betrekking hebben op hun kind.
Meer weten over de brochure of over het IJslandse model? Neem contact op via IJsland@trimbos.nl of bekijk het dossier 'Het IJslandse preventiemodel'.
Eentje Minder
Op initiatief van de Jongerenraad heeft de gemeente Barneveld in 2020 in samenwerking met de jongerenraad en FrisValley de campagne Eentje Minder ontwikkeld om (vooral) jongeren bewust te maken dat alcohol en verkeer niet samengaan. De campagne is met alle betrokkenen tot stand gekomen en brengt in beeld wat 'eentje minder' kan betekenen als iemand omgekomen is na een auto-ongeluk waarbij alcohol in het spel was. Eentje minder in de groep of in de familie, eentje minder aan de bar, eentje minder in de sportkantine etc. Naast alle campagne uitingen zijn aanvullende initiatieven ontplooid. Onder andere het vergoeden door de gemeente van de leges van een rijbewijs als een jongere de cursus ‘Alcohol en verkeer’ volgt. De campagne is zo ontwikkeld dat andere gemeenten ook van het concept gebruik kunnen maken.
Meer weten over deze campagne? Bekijk deze presentatie, ga naar eentjeminder.nl of neem contact op met het campagnebureau via bertilrebel@frisvalley.nl.
Samen met een aantal beleidsmedewerkers en een communicatiemedewerker van de gemeente én een creatief ontwerper ontwikkelde Brijder Jeugd in 2020 de zomercampagne 'Ook deze zomer NIX18' voor ouders. Ester Teunen, coördinerend Preventiedeskundige bij Brijder Jeugd Noord-Holland is de drijvende kracht achter deze jaarlijks terugkerende zomercampagne. Een paar vragen voor Ester:
Hoe en met wie ontwikkelen jullie deze zomercampagne?
"Dit doen we altijd samen met een communicatie- en een paar beleidsmedewerkers van de gemeente. Daarnaast huren we een bureau (Taha Chebli) in voor het creatieve ontwerp en sparren we met collega’s uit ander regio’s. Met een klein team van mensen bedenken we dus wat we willen maken voor ouders en vervolgens gaat Taha Chebli aan de slag met een ontwerp voor de advertorial. Dit wordt per gemeente op maat gemaakt. Van het samen nadenken en uitwerken van een concreet product en snel kunnen schakelen met elkaar en daarna het resultaat zien; daar krijg ik echt energie van!"
Hoe wordt de campagne verspreid en welke doelgroepen worden daarbij betrokken?
"We verspreiden de advertorial via de verschillende regionale weekbladen en online via het Facebook kanaal van Brijder Jeugd (getarget) en de eigen Social Media kanalen van de gemeentes. Daarnaast zorgt de preventiedeskundige die werkzaam is in de regio en contact heeft met scholen dat de campagne daar wordt uitgezet (bijvoorbeeld in de nieuwsbrief van school)."
Heb je tips voor andere regio’s?
"Voor ons werkt het heel goed om een campagne samen met beleidsmedewerkers uit de gemeentes te ontwikkelen. Daarnaast stemmen we ook altijd af met de wethouders, zodat de campagne echt goed gedragen en ondersteund wordt door de gemeente. Ons inziens is het belangrijk om aandacht aan NIX18 te (blijven) geven. Dus vaak laten terugkomen!"
Jellinek Utrecht verzorgt regelmatig ouderavonden over middelengebruik. Om het ouders makkelijker te maken en om die ouders te bereiken die niet naar de 'fysieke' ouderavonden komen, hebben zij ook een digitale ouderavond beschikbaar gesteld, die onlangs vernieuwd is. Er komen (regionale) experts aan het woord over onderwerpen als opvoeding, puberhersenen, gamen. U kunt de filmpjes kiezen die u interessant vindt en eventueel aanvullen met filmpjes van plaatselijke experts. Lees meer op jellink.nl
Verschillende sportverenigingen uit Haarlem, Sportsupport Haarlem en de gemeente Haarlem hebben in 2019 de handen ineen geslagen en gezamenlijk een positieve campagne ontwikkeld waarbij de nadruk ligt op helpen in plaats van beboeten. Er is gekozen om te focussen op: gedeelde verantwoordelijkheid: leden, vrijwilligers en bestuur; bewustwording: leden en vrijwilligers; en sociale controle. In samenwerking met een communicatiebureau zijn verschillende materialen ontwikkeld, waaronder posters, t-shirts, tapruiters, stickers en borden langs het veld.
Laat ze niet (ver)zuipen in Zeeland ontwikkelde in 2019 samen met een aantal kustgemeenten een flyer voor buitenlandse toeristen en studenten. De flyer kan ingelijst op de bar worden gezet, waardoor buitenlandse gasten op een laagdrempelige manier gewezen worden op de regels rondom alcohol. De flyers zijn verspreid onder BOA’s van de gemeenten waar veel buitenlandse toeristen of studenten komen en bij campings, hotels en andere vindplaatsen waar deze doelgroep vaak te vinden is. De flyer is gedrukt in het Engels aan de ene kant en in het Duits aan de andere kant. Daarnaast staan er QR-codes op voor een Franse en Spaanse variant.
Gooi en Vechtstreek lanceerde in het najaar van 2019 een eigen regionale campagne Hier Fix je NIX. Een gezamenlijk initiatief van gemeenten, scholen en sportverenigingen om jongeren minder te laten drinken.
Er werden verschillende campagne materialen ontwikkeld om zowel ouders, scholen, sportclubs als horeca en winkels te ondersteunen om de NIX18 boodschap uit te dragen. Er werd een gezamenlijk doel geformuleerd: Door een heldere grens te stellen en die actief uit te dragen, helpen we jongeren om niet in de verleiding te komen. En we helpen elkaar door te laten zien dat we de norm NIX18 steunen.
GGD Hart voor Brabant maakte in 2019 samen met Koninklijke Horeca Nederland een poster voor carnaval. De posters werden enthousiast ontvangen door Brabantse horeca in de regio Midden Brabant.
De vlog is bedoeld voor medewerkers van Albert Heijn Kesteren om ze te informeren over de wettelijke regels waar het personeel zich aan moet houden. En natuurlijk om ze meer achtergrondinformatie te geven over de effecten van alcohol en tabak, waarvoor ze Novadic-Kentron hebben ingeschakeld. "De vlog is ontzettend leerzaam en leuk geworden, echt een laagdrempelige en ludieke manier om informatie over NIX18 te verspreiden!" aldus Lizette Ekkel, preventiewerker bij Novadic-Kentron te Breda.
Tijdens de landelijke NIXzonderID campagneweek in 2018 heeft Youz in samenwerking met de gemeente Rotterdam materiaal verstrekt richting de sportverenigingen in Rotterdam. Het doel van het materiaal was om bezoekers te stimuleren tot het spontaan tonen van ID.
Het materiaal is ontwikkeld door Objectief en werd door de sportverenigingen positief ontvangen. Alle verenigingen zijn per mail aangeschreven met het verzoek om een datum te kiezen voor het verstrekken van de materialen, waarna het bij de helft van verenigingen persoonlijk overhandigd is. Bij verenigingen waarbij dit niet gelukt is, is het per post verstuurd. Om de aanpak en de tevredenheid te evalueren, zijn de verenigingen na een maand per mail benaderd met het verzoek een vragenlijst in te vullen, waaruit opnieuw naar voren kwam dat de persoonlijke benadering en het verstrekken van het materiaal als zeer prettig werd ervaren.
Hopelijk mogen binnenkort de vlaggen uit na een spannende examenperiode. Examenfeestjes kunnen dan niet ontbreken. Sommige jongeren zijn in hun examenperiode net oud genoeg om te mogen drinken. Maar hoe zorg je er samen met je kind voor dat het een verantwoord en leuk feest wordt. Mondriaan geeft tips.
Gedragswetenschappers ontwikkelden een aantal interventies op basis van nudging om alcoholgebruik onder minderjarigen op sportclubs terug te dringen. Aanvullend daarop heeft Sportbedrijf Tilburg een lokale campagne voor hun sportclubs ontwikkeld om het werk voor barmedewerkers van sportverengingen makkelijker te maken.
De aanleiding daarvoor was dat zij in 2018 bezoek kregen van een mystery-shopper. Na constateren van overtredingen moesten de verenigingen een verbeterplan aanleveren. Daartoe werden informatieavonden georganiseerd voor het Sportbedrijf en de GGD Hart voor Brabant. Met als resultaat dat Tilburgse verenigingen actief aan de slag zijn gegaan met het verbeteren van alcoholbeleid. Om dit beleid sterker weg te zetten en ‘gezamenlijkheid’ te laten zien vroegen zij om een ‘Tilburgse NIX18’ campagne. Beide interventies passen bij Verantwoord alcoholbeleid in sportkantines.
(2018) Lekker zoet en stoer. Het drinken van een flesje Radler 0.0 wordt steeds populairder, ook bij kinderen. Een zorgelijke ontwikkeling vindt de GGD Noord- en Oost Gelderland, want kinderen leren zo dat bier drinken erbij hoort. Bij schoolbezoeken merkt de GGD dat steeds meer kinderen in de hoogste groepen van de basisschool dit al drinken en dat blijkt ook uit de gezondheidsmonitor. Anne van Beek van de GGD snapt wel waarom het drankje zo geliefd is bij kinderen: 'het is lekker zoet, smaakt een beetje naar limonade en tegelijkertijd ziet het er wel stoer uit, in zo'n bierflesje.' Maar waarom is het dan niet verstandig om kinderen een flesje Radler te geven? Lees verder...
“Uit onderzoek blijkt dat het drinken van alcohol op jonge leeftijd schade kan toebrengen aan hersenen, die in de pubertijd nog volop in ontwikkeling zijn. Hoewel jongeren dit vaak wel weten, proberen jongeren onder 18 jaar nog te vaak alcohol te bestellen in openbare horecagelegenheden. Goed dat we nu met elkaar de handen ineen slaan om het verbod op alcohol onder de 18 jaar strenger na te leven. Het is belangrijk dat iedereen de ernst van mogelijke gezondheidsschade onderkent,” aldus wethouder Volksgezondheid Victor Everhardt.
Ondernemers van Utrechtse horecabedrijven kunnen zich opgeven bij de stichting 'NIX18 in Utrecht' om mee te doen aan de pilot. Erik Derksen, vice-voorzitter van KHN Utrecht: “Er doen nu al zo’n 40 horecaondernemers mee aan de pilot. Zij hebben oog voor de gezondheid van jongeren en zijn – samen met hun medewerkers – bezig met de naleving van NIX18. De ondernemers krijgen advies en hulp op maat vanuit de stichting NIX18 in Utrecht en er komen ieder kwartaal mystery quests over de vloer.”
Deze mystery visits worden uitgevoerd door het bureau Objectief. Zij geven als onafhankelijk bureau vanuit hun expertise ook aandacht en feedback aan de horecaondernemers die meedoen aan de pilot. Het doel is dat deze aandacht en feedback er toe leidt dat de naleving van de leeftijdgrens positief wordt beïnvloed. Bureau Objectief heeft veel ervaring met dit type onderzoek. Ze hebben in Utrecht ook een eerder nalevingsonderzoek uitgevoerd en de resultaten van de inspanningen inzichtelijk gemaakt.
De gemeente hoopt dat de aanpak er voor zorgt dat steeds meer 'NIX18 ondernemers' het verbod op schenken van alcohol aan jongeren onder de 18 naleven. De gemeente speelt als toezichthouder een actieve rol bij de stichting. De gemeente Utrecht zal dan het toezicht op de aan de pilot deelnemende horecagelegenheden voor het onderwerp ‘naleving leeftijdsgrens’ verminderen. De gemeente blijft de horecabedrijven die niet aan de pilot deelnemen, actief controleren. De gemeente, stichting NIX18 in Utrecht en KHN Utrecht evalueren in juni 2018 de resultaten van de pilot.
Bron: Utrecht.nl (30 juni 2017)
