Depressie met psychotische kenmerken
Vragen?
Wat is een depressie met psychotische kenmerken?
Een depressie met psychotische kenmerken komt vaker voor bij ouderen dan bij jongere volwassenen. Daarom is besloten om deze stoornis apart te beschrijven. Hij kenmerkt zich door hallucinaties die passen bij de stemming, en/of wanen over persoonlijk falen, schuld, ziekte, nihilisme of het verdienen van straf. Hallucinaties komen minder vaak voor dan wanen. Van alle ouderen die worden opgenomen met een ernstig depressief beeld, vertoont een kwart ook psychotische kenmerken (1). Somberheid is bij ouderen niet altijd aanwezig, zij geven echter vaak aan niet meer te kunnen genieten van dingen.
Gevolgen
Een oudere met een depressie met psychotische kenmerken kan meer psychomotore symptomen vertonen, wat betekent dat zij bijvoorbeeld trager of juist geagiteerd worden. Ook wordt er vaker gezien dat zij slapeloosheidsklachten hebben, en besluiteloos zijn (1). Er is gebleken dat de kans op terugval groot is. Ouderen met een depressie met psychotische kenmerken lijken meer cognitieve (denk) problemen te hebben dan ouderen met depressie zonder psychotische kenmerken (2)
Diagnostiek
Het diagnostisch proces van een ouder persoon met stemmingsstoornissen is niet heel anders dan die van een jonger persoon. Er moet wel rekening gehouden worden met de mogelijkheid dat de symptomen door een dementie veroorzaakt worden in plaats van een depressie. Voor verdere specificatie verwijzen wij u door naar de richtlijn en zorgstandaard.
Een diagnostische tests die gebruikt kan worden is: PDAS: Psychotic depression assessment scale (Østergaard et al, vertaling Vermeulen et al) (3)
Behandeling
Er is nog veel onduidelijk over de behandeling depressie met psychotische kenmerken, het bewijs is nog onzeker. Er zijn verschillende opties mogelijk zoals beschreven in de richtlijn:
- Electroconvulsieve therapie. Het is gebleken dat dit bij ouderen veilig toegepast kan worden en dient serieus overwogen te worden, zeker wanneer een oudere door deze stoornis in levensgevaar verkeerd.
- Medicatie: bijvoorbeeld antipsychotica en/of (tricyclische) antidepressiva
Gemaakt in samenwerking met Sanne Wassink-Vossen van GGNet.
