Nieuws |

Meer informatie op etiketten van alcohol wenselijk

Het verplicht vermelden van productinformatie en gezondheidsinformatie over de risico’s van alcohol op etiketten van alcoholhoudende dranken (kortweg: alcoholetikettering) is een middel om bewustwording over de schadelijkheid van alcohol te vergroten en daarmee schadelijk alcoholgebruik terug te dringen. Dat blijkt uit onderzoek van het Trimbos-instituut naar de mogelijkheid van verplichte etikettering van alcoholhoudende dranken in Nederland.

Anders dan voor verpakte levensmiddelen is het momenteel in de EU niet verplicht om productinformatie op etiketten van alcoholhoudende dranken te zetten. Dit geldt eveneens voor  gezondheidsinformatie en -waarschuwingen. Overigens geeft de EU de nationale overheden wel de mogelijkheid om alcoholetikettering verplicht te stellen. Ierland heeft als enige van de 27 EU-landen volledige verplichte alcoholetikettering ingevoerd. In Nederland is dat niet het geval, maar wordt alcoholetikettering overgelaten aan de producenten (zelfregulering).

Zelfregulering onvoldoende effect

In de praktijk wordt zelfregulering wat betreft het vermelden van productinformatie en gezondheidsinformatie en -waarschuwingen op etiketten van alcoholhoudende dranken door de Nederlandse alcoholsector nog te weinig en selectief toegepast. Zo wordt het aantal calorieën nauwelijks op etiketten vermeld. En als er een gezondheidswaarschuwing wordt vermeld, dan is dat een te klein afgebeeld ‘drink niet tijdens de zwangerschap’-pictogram’, terwijl alcoholgebruik veel meer risico’s met zich mee brengt waarover consumenten geïnformeerd kunnen worden (bijv. ‘Alcohol kan kanker veroorzaken’). Bovendien blijkt uit internationaal onderzoek dat zelfregulering op het gebied van etikettering weinig effectief is. Om die reden beveelt de WHO in haar wereldwijde strategie aan om productinformatie én gezondheidsinformatie en -waarschuwingen te vermelden op etiketten van alcoholhoudende dranken om schadelijk alcoholgebruik te verminderen.

Consument heeft behoefte aan productinformatie

Er is vanuit (Nederlandse) consumenten behoefte aan en draagvlak voor het vermelden van productinformatie op etiketten van alcoholhoudende dranken. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat het vermelden van gezondheidsinformatie en -waarschuwingen op etiketten van alcoholhoudende dranken leidt tot meer consumentenbewustzijn over de schadelijkheid van alcohol, het de intentie om minder alcohol te drinken vergroot en het alcoholgebruik vermindert. Alcoholetikettering kan dus bijdragen aan het behalen van de doelstellingen die in het Nationaal Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik zijn gesteld.

Consument heeft recht op (gezondheids)informatie

Verschillende experts op het gebied van alcoholbeleid, consumentengedrag, gezondheidsrecht en voeding onderstrepen het belang van verplichte alcoholetikettering door te wijzen op het recht van consumenten om te weten wat er in een product zit en welke risico’s het gebruik ervan met zich mee brengt. Door (gezondheids)informatie en -waarschuwingen op etiketten van alcoholhoudende dranken kunnen consumenten beter afgewogen keuzes maken.

Positieve effecten bij levensmiddelen en tabaksproducten

Andere sectoren hebben etikettering al succesvol ingevoerd. Het vermelden van productinformatie (ingrediënten en voedingswaarde) op levensmiddelen heeft ertoe geleid dat consumenten hun eetgedrag veranderen, bijvoorbeeld door het kiezen van gezondere producten. Ook is er overtuigend bewijs dat gezondheidsinformatie en -waarschuwingen op etiketten van tabaksproducten effectief zijn in het verhogen van kennis over de schade van roken en het verminderen van rookgedrag.

Alcoholetikettering is slechts in 1 EU-land ingevoerd. Het ministerie van VWS wilde graag weten wat de mogelijkheid is van verplichte etikettering van alcoholhoudende dranken in Nederland. De uitkomsten van dit onderzoek van het Trimbos-instituut zijn aangeboden aan de Tweede Kamer.

Carmen Voogt
Wetenschappelijk medewerker Alcohol