De rookstopzorg in Almere
Deze column is in 2020 geschreven voor de Nieuwsbrief van het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging.
Duidelijk is dat roken enorme impact heeft op de gezondheid. Uit het Nationaal Preventieakkoord spreekt de ambitie van een rookvrije generatie in 2040 en hier zijn maatregelen aan gekoppeld die roken ontmoedigen. Minder gedeeld lijkt het besef dat tabak behoort tot de meest verslavende genotsmiddelen en dat begeleiding bij stoppen met roken een intensieve aanpak behoeft. Te lang beschouwden we roken louter als een verkeerde gewoonte, waarbij voorlichten en waarschuwen zouden volstaan.
Bij de huidige rookstopzorg hebben het gedachtengoed en inzet van verslavingsgeneeskunde en psychologie weinig plaats, dit in contrast tot de zorg bij verslaving van overig middelengebruik. Bestaand stoppen met roken beleid behaalt vaak maar een succespercentage van rond de 20%.
Intensiever inspelen op verslavingsaspecten van roken geeft een hogere slagingskans. Om die reden heeft Zorggroep Almere gewerkt aan een intensieve rookstopzorg, in navolging van de rookstoppoli opgezet door longartsen De Kanter en Dekker.
Sinds eind 2019 krijgen ruim 150.000 ingeschreven patiënten hierover de beschikking. Mensen die willen stoppen met roken wordt gevraagd zelf actief mee te werken: door o.a. het boek “Nederland stopt met roken” te lezen en een uitgebreid stoppen-stappenplan in te vullen. Nadat zij goed geïnformeerd, gemotiveerd en voorbereid zijn kunnen ze terecht bij de praktijkondersteuners somatiek, geschoold in tabaksverslaving. Deze voorzien in begeleiding rond stoppen met roken en advies over medicatie, inspelend op het verslavingsaspect van roken.
Bij hardnekkige verslaving en/of bij co-existerende psychische klachten worden mensen doorverwezen naar de praktijkondersteuner GGZ, die kan inspelen op verandering van cognities en gedrag. Desgewenst biedt de POH-GGZ ook e-mental health aan. Wanneer voornoemde aanpak heeft geleid tot succes dan krijgt de gestopte roker daarna nog een groepsaanbod onder begeleiding van een POH-GGZ voor de duur van een jaar. De opzet van de nieuwe rookstopzorg van Zorggroep Almere beoogt zowel het succespercentage als de duurzaamheid van stoppen met roken te verbeteren. Beide parameters worden gemonitord.
Een rookvrije generatie in 2040 is een mooi streven. Maar laten we vooral de huidige generatie passende zorg bieden opdat ook zij effectief ondersteund worden bij stoppen met roken.
Michael Brouwer
Huisarts in Almere en kaderarts GGZ