Paraplu review: relatie tussen alcoholgebruik en sterfte door alle oorzaken
Onderzoekers uit Australië en China hebben een paraplu review uitgevoerd van systematische reviews over de relatie tussen alcoholgebruik en sterfte door alle oorzaken in prospectieve cohortstudies met uitsluitend levenslange geheelonthouders of incidentele drinkers als referentiegroepen (voormalige drinkers werden uitgesloten). In totaal zijn 5 systematische reviews geïncludeerd (zoekperiode tot maart 2022). De geïncludeerde studies werden beoordeeld op het risico op bias ofwel de mate waarin externe factoren een negatieve invloed hebben op de onderzoeksresultaten.
Uit dit onderzoek blijkt dat 4 van de 5 geïncludeerde reviews een hoog risico op bias hadden. Drie van de 5 reviews rapporteerden een J-curve: lichte drinkers lopen een lager risico op sterfte. De ene review met een laag risico op bias rapporteerde dat lichte, matige en zware drinkers een hoger risico op sterfte lopen vergeleken met incidentele drinkers. Alle 5 reviews toonden een hoger risico op sterfte bij meer alcoholgebruik.
De onderzoekers concluderen dat meer dan 70 procent van de systematische reviews en meta-analyses over de relatie tussen alcoholgebruik en sterfte door alle oorzaken gepubliceerd tot maart 2022, voormalige drinkers niet uitsloot als referentiegroep waardoor de resultaten kunnen worden beïnvloed door het ‘sick-quitter effect’.
Het ‘sick-quitter effect’ verwijst naar een potentieel vertekenende factor in epidemiologische studies over alcoholgebruik en gezondheid. Het effect treedt op wanneer mensen die vroeger alcohol hebben gedronken maar zijn gestopt vanwege gezondheidsproblemen (de zogenaamde ‘sick quitters’), worden opgenomen in de referentiegroep van levenslange geheelonthouders. Hierdoor kan de referentiegroep ongezond lijken, omdat deze voormalige drinkers mogelijk al een verhoogd risico lopen op sterfte of ziekte, onafhankelijk van hun huidige alcoholgebruik. Door deze ‘sick quitters’ in de referentiegroep mee te nemen, kan het lijken alsof lichte of matige drinkers minder risico lopen op sterfte of ziekte dan levenslange geheelonthouders, terwijl dit verschil wordt veroorzaakt door de slechte gezondheidstoestand van de ‘sick quitters’. Dit kan resulteren in een vertekening van de werkelijke relatie tussen alcoholgebruik en gezondheid, wat leidt tot de misvatting dat licht en matig drinken gezonder is dan levenslange geheelonthouding.
Meer lezen over dit onderwerp: