Kamerbrief Problematisch alcoholgebruik
In 2018 is met ruim 70 maatschappelijke partners het Nationaal Preventieakkoord (NPA) gesloten. Er zijn doelen gesteld in het terugdringen van problematisch alcoholgebruik onder zwangeren, jongeren, overmatige drinkers en zware drinkers. Daarnaast zijn er doelen gesteld m.b.t. het verhogen van de bewustwording over het eigen drinkgedrag en de effecten daarvan onder alle Nederlanders. Het huidige kabinet zet de doelen van het NPA door.
In deze procesbrief informeert de staatssecretaris van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Maarten van Ooijen, de Kamer over problematisch alcoholgebruik, de doelstellingen, recente cijfers over alcoholschade en het proces dat hij komende maanden wil doorlopen. Bovendien worden succesvolle trajecten geschetst die worden doorgezet.
Uit een recent rapport van VeiligheidNL blijkt dat het totaal aantal verkeersslachtoffers met ernstig letsel dat voorafgaand aan een ongeval alcohol en/of drugs gebruikte is gestegen met 71% in de afgelopen tien jaar, met name het aantal fietsers in combinatie met alcoholgebruik.
Uit handhavingscijfers van de NVWA blijkt dat bij 28% van de inspecties te hoge prijskortingen zijn gegeven in de detailhandel. Ook bleek dat 73% van de gecontroleerde aanbieders van alcohol niet (volledig) over een leeftijdsverificatiesysteem beschikt dat voldoet aan de wettelijke eisen.
Daarnaast benoemt Van Ooijen dat er een sterke sociale norm heerst rondom alcoholgebruik. Ook zegt hij dat veel Nederlanders niet bekend zijn met de gezondheidseffecten van alcoholgebruik. Zo blijkt uit de Kennismonitor Alcohol van het Trimbos-instituut uit 2020 dat 38,5% van de Nederlanders onterecht denkt dat het drinken van 2 glazen rode wijn per dag goed is voor de gezondheid.
Alle partijen die deelnamen aan de Alcoholtafel hebben uitgesproken zich te committeren aan de NPA doelen. Van Ooijen blijft met hen in gesprek. Daarnaast wil Van Ooijen een brede dialoog voeren om te komen tot extra acties en maatregelen om de NPA doelen op problematisch alcoholgebruik dichterbij te brengen.
Afgelopen jaren zijn een aantal bewezen effectieve programma’s opgezet die Van Ooijen komende tijd in ieder geval voortzet en waar mogelijk zal opschalen:
- Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO)
- School- en studieomgeving: Helder op School en Plannen studie & alcoholpreventie door instellingen hoger onderwijs
- Gezonde sportomgeving
- NIX18 en NIXzonderID
- Voorlichting en educatie
- Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek
- Screening alcoholproblematiek door huisartsen
- Onderzoek bereik en beïnvloeding jongeren door marketing via sociale media
- Naleving van de leeftijdsgrens
- Verplichte bijschrijving van de dagleidinggevende in horecagelegenheden
Van Ooijen sluit af met de boodschap dat alcoholgebruik kan leiden tot veel ellende. Als we niet ondernemen dan nemen de zorguitgaven en maatschappelijke kosten verder toe. Van Ooijen wil zich de komende periode tot het uiterste inspannen om jongeren beter te beschermen tegen alcoholgebruik en ervoor te zorgen dat volwassenen bewuster omgaan met alcohol.
Desalniettemin zal dit niet voldoende zijn om de doelen van het NPA te behalen. Van Ooijen gaat de komende tijd verder in gesprek, zowel met partijen die al langer bij de thematiek betrokken zijn als breder. In het voorjaar van 2023 informeert hij de Kamer over dit proces en deelt hij zijn vervolgaanpak.
Meer lezen over dit onderwerp:
- Oproep aan Tweede Kamer: zet in op alcohol-maatregelen die werken
- Doelstellingen en inzet van het Preventieakkoord
- Voortgang doelstellingen en afspraken Preventieakkoord