Value based mental health care: droom of nachtmerrie?

value-based-mental-health-care-droom-of-nachtmerrie

De Utrechts Jaarbeurs ontving onlangs circa 400 bezoekers voor de conferentie “value based health care”. Een idee dat sinds 2006 in opmars is en tijdens een internationale bijeenkomst afgelopen januari zelfs is omarmd door 35 OESO ministers van gezondheidszorg.

De Utrechts Jaarbeurs ontving onlangs circa 400 bezoekers voor de conferentie ‘Value Based Health Care’. Een idee dat sinds 2006 in opmars is en tijdens een internationale bijeenkomst afgelopen januari zelfs is omarmd door 35 OESO ministers van gezondheidszorg. Het is een  mooi ideaal, maar er is veel voor nodig om de droom werkelijkheid te maken en geen nachtmerrie.

Ik stelde de vraag al eerder: Gaat het aan de Nederlandse ggz voorbij? Die kans is erg klein. Directeur Generaal Bas van den Dungen van VWS toonde zich namelijk erg enthousiast tijdens de conferentie. Als het aan VWS ligt, moet binnen een paar jaar voor ten minste 50% van de ziektelast de uitkomsten van zorg worden gemeten en verzameld. Inclusief de behandeling van angst, depressie en schizofrenie.

VWS hamerde ook op het belang van ICHOM (International Consortium for Health Outcomes Measurement), een internationaal consortium dat de uitkomstmetingen voor verschillende aandoeningen definieert. Nederlandse ziekenhuizen nemen  deze internationale standaard al over. ICHOM heeft ook een uitgebreide standaard voor depressie opgesteld met aanbevelingen voor het gebruik van specifieke vragenlijsten. Als deze ICHOM werkwijze leidend wordt, wat betekent dit dan voor de Nederlandse ggz? Hoe bekend zijn Nederlandse huisartsen, psychologen en psychiaters er al mee, en zijn het wel bruikbare instrumenten voor de dagelijkse praktijk? Wel is duidelijk dat alle partijen die enthousiast zijn over deze werkwijze, daarmee ook als doel hebben om zorgaanbieders en landen te kunnen vergelijken. Zowel op regionaal, nationaal als internationaal niveau. De Nederlandse ervaringen met ROM in de ggz leren dat dit een enorme uitdaging is.

Management goeroe Michael Porter ging daarna in een bijna 2 uur durende sessie in op de winst die de afgelopen jaren is geboekt door gestructureerd uitkomsten te meten. Hoewel hij schermde met mooie resultaten, was naar mijn mening zijn verhaal  niet compleet. Er ontbreken ten minste twee belangrijke stukken van de puzzel.

De eerste is de complexiteit van de zorgtrajecten. Zijn voorbeelden hebben vaak betrekking op enkelvoudige aandoeningen. Denk aan de behandeling van prostaatkanker of het vervangen van een heup. Overzichtelijke trajecten waar verschillende experts  op het juiste moment in de juiste volgorde moeten handelen. Dat werkt in de ggz vaak anders. Angst en depressie hangen met elkaar samen, gebruik van alcohol is van invloed op de uitkomsten. Betekenisvol werk is een belangrijke stabiliserende factor. Hoe meet je dan eenduidig uitkomsten van zorg en begeleiding over het hele traject bij een cliënt waar de behoefte aan zorg niet meteen duidelijk is of heel complex? Voorzien aanbieders en financiers in trajecten die bewust ruimte geven aan mensen die niet precies in het zorgpad passen? Of vallen deze mensen tussen wal en schip?

Het tweede ontbrekende stuk is de rol van zorgverzekeraars en gemeenten. Michael Porter stelt dat zorgaanbieders en zorgfinanciers samen moeten optrekken wil Value Based Health Care een succes worden. Vervolgens gaat 95% van zijn verhaal over wat zorgaanbieders anders moeten doen, inclusief een strategische agenda en praktische oplossingen. Op de vraag naar de rol en bijdrage van de financiers geeft hij op de conferentie geen antwoord. Juist in de ggz is dat belangrijk. Hoe kun je komen tot 1 prijs voor een compleet zorgtraject als het geld uit verschillende potjes van gemeenten en zorgverzekeraars moet komen?

Value Based Mental Health Care is een ideaal model voor cliënten, professionals, organisaties en financiers. Wel zijn alle stukjes van de puzzel nodig om de droom werkelijkheid te maken en geen nachtmerrie.




Ichom standaard voor depressie en angst