Wat motiveerde u om met OKO aan de slag te gaan?

Brouwer: "Ik las in 2017 een artikel dat in IJsland in twintig jaar tijd het middelengebruik onder jongeren drastisch was teruggebracht. Niet door jongeren aan te spreken op hun gedrag, maar door hun omgeving structureel te verbeteren. Dat inspireerde me. Op Urk is de helft van de bevolking jonger dan 28 jaar. Dan moet je een aanpak bieden die niet tijdelijk of versnipperd is, maar juist duurzaam en gericht op de lange termijn. Je bouwt aan de toekomst van de gemeenschap."

Hoe zag de start eruit?

Brouwer: "Tijdens de eerste informatieavond zaten meer ambtenaren dan ouders in de zaal, dat was nogal confronterend. Maar we hadden wel direct intensieve gesprekken. Nu zit de zaal vol en zijn ouders actief betrokken."

Rottiné: “De naam DURF hadden we vanaf het begin, maar het had tijd nodig om te groeien en zich echt te ontwikkelen. Inmiddels is het een breed platform voor iedereen die zich op Urk inzet voor jeugd en hun ouders. Onderwijs, kerken, welzijnspartners, sport- en cultuurverenigingen, maatschappelijke organisaties, ouders en de gemeente trekken daarin samen op.”

DURF staat voor durven kiezen, durven meedoen, durven nee te zeggen. Inmiddels is het een herkenbaar label waaronder uiteenlopende initiatieven vallen: van ouderbijeenkomsten tot jongerenprojecten en van datamonitoring tot creatieve buurtacties. Alles is gericht op een gezonde, veilige en kansrijke omgeving voor jongeren op Urk.

Wat maakt de aanpak bijzonder?

Rottiné: "Het helpt enorm dat de uitvoerend adviseur zelf uit Urk komt. Dat maakt de lijnen kort en het vertrouwen groot. En we werken niet met landelijke cijfers, maar met relevante, specifieke cijfers over jongeren die op Urk wonen. Cijfers die ingaan op welzijn, de thuissituatie en kwalitatief ouder-kindcontact. Met die informatie kunnen we onze aanpak steeds bijstellen."

Hoe werkt dat in de praktijk?

Rottiné: "Elke twee jaar vullen jongeren op school een vragenlijst in. We kijken naar mentaal welbevinden, middelengebruik en ouderbetrokkenheid. Als de data bijvoorbeeld laten zien dat jongeren stoppen met sporten, richten we ons daarop. De DURF Academie is daar een direct gevolg van."

Wat houdt de DURF Academie in

Rottiné: "De DURF Academie biedt jongeren de kans om actief te worden of te blijven binnen hun vereniging, school of gemeenschap, op een manier die bij hen past. Het sporttraject loopt inmiddels drie jaar en dit jaar zijn we gestart met een werktraject waarbij jongeren bijvoorbeeld stage kunnen lopen bij een lokale werkgever. We werken aan uitbreiding met culturele en creatieve activiteiten, zoals kunstprojecten of rolmodellen vanuit de buurt zodat er straks voor ieder wat wils is."

Brouwer: "Het mooie is dat jongeren nu ook actief blijven op de plek waar ze zich thuis voelen. Sport, cultuur, werk: voor alles proberen we een passende vorm te vinden. Daarmee geef je jongeren niet alleen iets om te doen, maar ook iets om bij te horen. Tegelijk speel je in op de vrijwilligerstekorten waar veel organisaties mee kampen."

Tijdens een creatieve activiteit op het strand maakten jongeren samen een muurschildering. Het project viel buiten de DURF Academie, maar was in lijn met de bredere aanpak. Er ontstonden verrassende ontmoetingen en ouders waren zichtbaar geraakt toen ze zagen hoe hun kinderen contact maakten met leeftijdsgenoten die ze anders misschien nooit echt hadden leren kennen.

Hoe sluit je aan bij jongeren met verschillende achtergronden en interesses?

Rottiné: “We bieden een breed en gevarieerd aanbod, zodat er voor elke jongere iets passends is. Dat doen we samen met verschillende partners die variëren van sportverenigingen tot cultuurorganisaties. Soms betekent dat ook maatwerk. Voor jongeren uit behoudendere kringen is er bijvoorbeeld een aparte locatie waar onder begeleiding van volwassenen activiteiten worden georganiseerd die goed aansluiten bij hun leefwereld. We zorgen er dan ook voor dat de uitstraling en
bijvoorbeeld de flyers passen bij de doelgroep. Daarnaast zijn er cultuurprojecten zoals streetart. Zo houden we rekening met de diversiteit binnen onze gemeenschap."

Hoe blijf je jongeren structureel betrekken?

Rottiné: "De initiatieven sluiten aan op wat jongeren zelf aangeven en we zoeken voortdurend naar manieren om jongeren actief te laten meedoen. Dat kan heel praktisch zijn: een container beschilderen, zelf activiteiten bedenken of het programma van een jongerenruimte helpen samenstellen. Ook bij cultuurprojecten denken ze vaak mee. Zo werk je niet alleen aan een
aantrekkelijk aanbod, maar ook aan eigenaarschap."

Hoe blijft de aanpak overeind als bestuurders wisselen?

Brouwer: "Dat was een zorg. Maar inmiddels is de gemeenteraad gecommitteerd voor twintig jaar. Dat is uniek in Nederland. DURF is geen project meer, het zit in het systeem. Het is opgenomen in beleid, in de werkwijze van scholen, sportverenigingen en jongerenwerkers. En als ik straks stop, blijft het gewoon doorgaan."

Wat zijn de belangrijkste lessen?

Brouwer: "Blijf investeren in relaties. Betrek jongeren, ouders, scholen, kerken, sportclubs en vooral ook de gemeenteraad. En werk vanuit data. Niet als controle-instrument, maar als kompas om keuzes te maken." Rottiné: “Zorg dat het niet alleen over jongeren gaat, maar vooral over de omgeving waarin zij opgroeien. Betrek zowel hen als die omgeving actief. Dán bouw je aan iets dat echt blijft.”