Nieuw: digitale kaart met aanbod traumabehandeling

Waar kun je terecht voor (gespecialiseerde) traumabehandeling? Welke specialisaties zijn er en voor wie is het aanbod bedoeld? Cliënten, naasten en hulpverleners kunnen het vanaf nu vinden op de digitale ‘Hulp in de buurt kaart’. De door het Trimbos-instituut ontwikkelde kaart toont een overzicht van het traumabehandelaanbod. Tegelijkertijd is in de kaart goed zichtbaar welk trauma-aanbod er nog mist.

De digitale Hulp in de buurt kaart is ontwikkeld naar aanleiding van de adviezen van Commissie De Winter, die onderzoek deed naar geweld in de jeugdzorg tussen 1945 en 2019. Uit hun rapport blijkt dat een groot deel van de kinderen die in die periode in jeugdzorginstellingen of pleeggezinnen verbleven, onvoldoende was beschermd tegen fysiek, psychisch en seksueel geweld.

Een van de aanbevelingen van de commissie was het verbeteren van het hulpaanbod aan slachtoffers van geweld in de jeugdzorg. Want ‘een gevarieerd en effectief behandelaanbod is momenteel onvoldoende breed voorhanden’ aldus de commissie. Daarom ontwikkelde het Trimbos-instituut in 2020 het Centraal Expertise en Informatiepunt Geweld in de Jeugdzorg (CIE) met de bijbehorende website geweldindejeugdzorginfo.nl. Op deze website staat de Hulp in de buurt kaart, en informatie en advies voor lotgenoten, naasten en professionals die met geweld in de jeugdzorg te maken kregen.

Hulp in de buurt kaart

Hoewel de kaart primair bedoeld is voor mensen die hulp zoeken vanwege geweld in de jeugdzorg, is de kaart te gebruiken voor een bredere groep cliënten, naasten en professionals die op zoek is naar trauma gerelateerde behandeling. De kaart bevat gegevens over het hulpaanbod, de doelgroepen van het aanbod, de behandelvormen (ambulant, klinisch, deeltijd), en voor wie de behandeling bedoeld is. Een waardevol overzicht wat eerder nog niet bestond.

Behandelingen die op de kaart staan

Om de kaart te maken is in 2021 het gespecialiseerd traumabehandelaanbod binnen de Specialistische GGZ (SGGZ) geïnventariseerd. De aanvraag is uitgezet bij 143 behandellocaties die gespecialiseerde traumabehandeling bieden. Hieronder waren zowel gespecialiseerde traumacentra als poliklinieken van algemene ggz-instellingen, met en zonder opnamemogelijkheden. Ook kinder- en jeugdtraumacentra werden benaderd. Uiteindelijk hebben 135 locaties (94%) de vragenlijst ingevuld. Deze behandellocaties zijn onderdeel van in totaal 40 instellingen.

Missend trauma-aanbod

Uit de inventarisatie komt naar voren dat er in het land een divers trauma-behandelingsaanbod is, maar dat deze hulp slecht verdeeld is. Het aantal behandelplaatsen per instelling is vaak niet in beeld of fluctueert sterk, vanwege ernstige tekorten aan (gespecialiseerde) behandelaren. Met name mensen met complexe en meervoudige problematiek, doelgroepen voor wie iets extra’s nodig is, zoals mensen met een visuele handicap, een taalprobleem of mensen met voorliggende psychosociale problematiek, kunnen de hulp moeilijk krijgen. De geraadpleegde instellingen lopen zelf zeer regelmatig aan tegen problematiek die zij zelf niet (denken te) kunnen behandelen, maar waarvoor ze ook niet kunnen doorverwijzen, of waarvoor zeer lange wachttijden gelden. Met name aan (crisis) klinische plaatsen is een tekort, zo blijkt uit de inventarisatie.

Meer informatie

In een recent verschenen artikel in De Psycholoog presenteren Ankie Lempens en collega’s de uitgebreide resultaten van de inventarisatie van het aanbod van gespecialiseerde traumabehandeling in Nederland. Voor meer informatie over het onderzoek of de hulpkaart kunt u terecht bij Ankie Lempens of Lex Hulsbosch.

Ankie Lempens
Senior projectmedewerker Zorg & Participatie
Lex Hulsbosch
Wetenschappelijk medewerker Zorg & Participatie