Verleiden of helpen stoppen: de wereldwijde strijd om de roker tijdens corona
Rokers zijn een risicogroep als het om het nieuwe coronavirus gaat. Wereldwijd vinden initiatieven plaats om hen te helpen stoppen. Terwijl de tabaksindustrie mondkapjes uitdeelt en zich inzet voor een vaccin, schrijft Sigrid Troelstra op Wereld-Niet-Rokendag.
Rokers hebben waarschijnlijk een grotere kans om COVID-19 (de ziekte veroorzaakt door het nieuwe coronavirus) te krijgen en hebben meer kans op een ernstig verloop van de ziekte. Daarom is het belangrijk om ook tijdens de coronacrisis aandacht te hebben voor roken. Internationaal zijn er verschillende ontwikkelingen op het gebied van roken en het nieuwe coronavirus. Op Wereld Niet-Rokendag heeft het Trimbos-instituut hier een overzicht van gemaakt. Wat kunnen wij hier in Nederland van leren?
In het buitenland wordt op uiteenlopende manieren gereageerd op het nieuwe coronavirus. Het is belangrijk deze trends internationaal te monitoren. Zo zijn er verschillende organisaties die rokers aanmoedigen om te stoppen, probeert de tabaksindustrie te profiteren van de coronacrisis en roept de WHO op burgers te ondersteunen bij het stoppen met roken.
#Quitforcovid
Uit onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat één op de drie rokers nadenkt over stoppen met roken door het nieuwe coronavirus. De coronacrisis kan voor rokers dienen als stok achter de deur om te stoppen. In bijvoorbeeld Zweden en Wales is er naar aanleiding van berichten dat rokers een ernstiger verloop van de ziekte COVID-19 hebben, een sterke toename van rokers die bellen naar de landelijke stoppen-met-roken hulplijnen.
Het is belangrijk om mensen juist nu aan te moedigen om te stoppen en stoppers (op afstand) hierbij te ondersteunen. In het buitenland zijn er verschillende initiatieven waarbij gezondheidsorganisaties en overheden mensen aanmoedigen om een stoppoging te doen en tips geven bij het stoppen met roken. Om zoveel mogelijk mensen te bereiken wordt er gebruik gemaakt van onder andere infographics, podcasts en webinars.
De meest in het oog springende campagne is #Quitforcovid van de Britse National Health Services met als motto: “Rook niet alleen. Stop samen.” De campagne geeft informatie over de risico’s van roken bij COVID-19 en adviseert rokers om gebruik te maken van stopondersteuning op afstand, zoals een stoppen-met-roken app of e-mails. Ook geven stopcoaches dagelijks een #Quitforcovid Twitter-cursus.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is gestart met de campagne #Healthyathome. Deze campagne is gericht op beweging, voeding, opvoeding, mentale gezondheid en roken. Voor mensen die willen stoppen met roken is er een zelfhulpboek met informatie en tips beschikbaar. Ook worden op de website van de WHO vragen over de risico’s van roken en het nieuwe coronavirus beantwoord.
Wat doet de tabaksindustrie?
De tabaksindustrie gebruikt diverse strategieën om te kunnen profiteren van de coronacrisis. Zo gebruikt ze verschillende marketingtechnieken om haar producten aan de man te brengen, bijvoorbeeld gratis mondmaskers bij aankoop van e-vloeistof, een code ‘COVID-19’ om 19% korting te krijgen in een webshop en door aan sociale media advertenties hashtags als #quarantine, #stayathome en #corona toe te voegen.
Ook probeert de tabaksindustrie haar imago te verbeteren door bijvoorbeeld beademingsapparatuur te doneren (Griekenland en Roemenië), een stichting voor daklozen te ondersteunen (Duitsland), flesjes met handalcohol te doneren (Verenigde Staten) en door te werken aan een vaccin tegen het nieuwe coronavirus. Dit staat in schril contrast met de 8 miljoen mensen die wereldwijd ieder jaar overlijden aan de gevolgen van tabaksgebruik.
Respons internationale organisaties
De Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwt overheden dringend om niet in zee te gaan met de tabaksindustrie omdat er een “fundamenteel en onoverkomelijk conflict is tussen de belangen van de tabaksindustrie en de volksgezondheid.” Op 15 mei werd een open brief aan de World Health Assembly gepubliceerd, waarin delegaties uit alle landen werden opgeroepen om het versterken van de implementatie van het internationale kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (WHO Framework Convention on Tobacco control (WHO FCTC)) onderdeel te maken van de bestrijding van COVID-19.
Implementatie van het WHO FCTC kan de invloed van de tabaksindustrie tijdens de coronacrisis terugdringen. Volgens het secretariaat van het WHO FCTC is er “nooit een geschikter moment geweest om burgers te ondersteunen bij hun inspanningen om te stoppen met roken”. Hier sluit ik mij bij aan.
Hoe nu verder?
De coronacrisis onderstreept het belang van een gezonde samenleving. Naast goede en toegankelijke stoppen-met-rokenzorg zijn antirookmaatregelen zoals rookvrije omgevingen, verkoopbeperkingen en accijnsverhogingen nodig om de rookprevalentie terug te blijven dringen. De huidige situatie biedt mogelijkheden om te leren van de ervaringen van tabaksontmoedigingsbeleid in andere landen. De vraag is wat hierin de beste aanpak is. Bij het Trimbos-instituut blijven we dit in de gaten houden.