Tussen welbevinden en in-de-knel-bevinden: het verhaal van Mo

tussen-welbevinden-en-in-de-knel-bevinden-het-verhaal-van-mo

Jeroen Lammers was laatst op bezoek bij een basisschool in een achterstandswijk. “Een krachtwijk zoals dat nu heet.” De zorgcoördinator gaat bijna met pensioen. Met de helft van de leerlingen is wel iets. Van adhd tot een leerachterstand. De zorgcoördinator vertelt het verhaal van Mo. Altijd een vrolijk meisje dat steeds stiller wordt. Wat is er met Mo?

Laatst was ik, Jeroen Lammers, op bezoek bij een basisschool midden in een achterstandswijk, of krachtwijk zoals dat tegenwoordig heet. Ik heb een afspraak met de zorgcoördinator, die al jaren werkt op de school en bijna met pensioen gaat. Ze vertelt vol liefde en trots over haar school en hoe ze zich inzet voor haar leerlingen. Ze kent ze allemaal bij naam en weet uit welke gezinnen ze komen. Ook vertelt ze dat na haar pensioen haar opvolger het met de helft van de tijd moet zien te doen.

De enige manier dat de school zorg kan blijven bieden is met hulp van buiten. Door projecten van de gemeente komen er therapeuten op school die leerkrachten en leerlingen in de klas ondersteunen. Extra handen en ogen. En die zijn nodig. Per klas is met meer dan de helft van de leerlingen ‘iets’ aan de hand: adhd, dyslexie, leerachterstand, etc. De leerkrachten hebben hun handen vol aan rumoer en relletjes in de klas en op het schoolplein. Ook problemen als mishandeling en loverboys zijn op deze school aan de orde.

De zorgcoördinator vertelt me het verhaal over Mo.

Mo was altijd een vrolijk en aanwezig meisje. Op een gegeven moment wordt zij stiller in de klas en speelt ze minder met haar vriendinnen. Ze ziet er moe uit en ook begint ze te stotteren, iets dat ze daarvoor nog nooit heeft gedaan. De therapeut die in de klas aanwezig is ziet dat er iets is met Mo. Ze neemt haar apart om met haar te praten. Ook legt ze contact met haar ouders. Van hen hoort ze dat er thuis van alles speelt.

De vader van Mo heeft een alcoholprobleem en vader en moeder hebben veel ruzie. Mo is heel bang dat haar ouders gaan scheiden, ook is ze bang haar vader te verliezen. Daardoor slaapt ze slecht. Ze heeft last van nare dromen en ze durft steeds minder. Dat maakt dat ze in de klas stil en teruggetrokken is. De schooltherapeut gaat met Mo in gesprek. Ze heeft een aantal sessies met Mo, waarin Mo haar verhaal kan doen en de therapeut haar handvatten geeft om haar sterker te maken.

Ook heeft de therapeut tips voor de leerkracht hoe om te gaan met Mo en haar aandacht te geven. Na een aantal sessies met de therapeut gaat het beter met Mo, ze wordt langzaamaan weer vrolijker en speelt weer meer met haar klasgenootjes. Thuis gaat het nog steeds niet goed maar door de aandacht op school zit Mo beter in haar vel.

Hoeveel Mo’s zijn er?

Kinderen zoals Mo zijn er veel in Nederland. Een vierde van de leerlingen heeft last van gedrags- of psychische problemen, zoals extreem bang zijn, angst- of paniekaanvallen of teveel piekeren. Bijna 1 op de 5 leerlingen ervaart emotionele problemen en de helft van de leerlingen heeft last van psychosomatische klachten, zoals slaapproblemen, hoofdpijn, een slecht humeur en zenuwachtig zijn.

Deze kinderen zitten in een gewone klas en vallen niet altijd op, ze doen netjes hun werk en luisteren naar de juf of meester. Maar ook deze kinderen verdienen de aandacht die ze nodig hebben. Zodat ze vrolijk naar school kunnen gaan en vroeg of laat niet vastlopen bij een vervolgopleiding, een baan of hun relatie.

Het project van de gemeente is inmiddels gestopt en de therapeuten komen niet meer op school. De zorgcoördinator hoopt vurig dat er een nieuw project van de gemeente komt. Haar grootste wens is dat álle leerlingen passende aandacht en zorg blijven krijgen, ook na haar pensioen.

Het Trimbos-instituut en Pharos hebben het programma Welbevinden op School ontwikkeld, onderdeel van de Gezonde School, dat scholen handvatten biedt voor een positieve sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen.


Over de auteur

Dit blog is geschreven door Jeroen Lammers, expert op het gebied van gezondheidsbevordering op scholen. Hij overleed op 21 november 2021.