Header Image

Cijfers naasten van volwassenen met een alcoholstoornis

Ouders, broers, zussen, partners, kinderen, vrienden, collega’s of buren kunnen allemaal geraakt zijn als naaste van iemand met een alcoholstoornis. Bij een alcoholstoornis staan de gevolgen van het drinken centraal, niet de hoeveelheid alcohol die wordt gedronken.

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

Een alcoholstoornis wordt volgens de DSM gekenmerkt door een patroon van problematisch alcoholgebruik dat leidt tot beperkingen, zoals controleverlies, onthoudingsverschijnselen of het opgeven van sociale activiteiten [1]. Met een kort meetinstrument, de AUDIT (Alcohol Use Disorders Identification Screening Test) [2] kan een verhoogd risico op een alcoholstoornis worden vastgesteld. Slechts een deel van de mensen met een verhoogd risico, ontwikkelt een alcoholstoornis.

In 2024 had 14,3 procent van de volwassen Nederlanders een verhoogd risico op een alcoholstoornis. Daarnaast liet het meest recente onderzoek (2019-2022) zien dat 5,4 procent van de volwassenen een alcoholstoornis heeft [3]. Omgerekend naar absolute aantallen in de algemene bevolking gaat het om 683.600 volwassenen met een alcoholstoornis in het afgelopen jaar. Verwacht wordt dat zij elk drie tot vijf naasten hebben die last hebben van dit alcoholgebruik [4-6]: in totaal gaat het dan om minstens 2 miljoen naasten.

Kinderen van ouders met psychische problemen en/of een verslaving (KOPP/KOV)

In 2022 hebben naar schatting 900.000 thuiswonende kinderen onder de 18 jaar een ouder met psychische problemen (KOPP) en/of een ouder met een verslaving (KOV) in Nederland. Hierbij is verslaving gedefinieerd als minimaal een matige alcohol- en/of drugsstoornis. Van de 900.000 KOPP/KOV heeft 13 procent een ouder met een verslaving (117.000 kinderen) en 7 procent van de KOPP/KOV heeft een ouder met een dubbele diagnose: deze ouders hebben een stemmings- en/of angststoornis of ADHD én een stoornis in het alcohol- en/of drugsgebruik (59.000 kinderen) [7].

Referenties

  1. American Psychiatric Association (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596.
  2. World Health Organisation, Babor, Thomas F., Higgins-Biddle, John C., Saunders, John B. & Monteiro, Maristela G. (2001). AUDIT: the alcohol use disorders identification test: guidelines for use in primary health care, 2nd ed. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/hamdle/10665/67205.
  3. NEMESIS. De psychische gezondheid van de Nederlandse bevolking. Geraadpleegd op 30 juni 2025, van https://cijfers.trimbos.nl/ nemesis.
  4. De Jong & Basemans (2020). Inventarisatierapport project Naasten. Amersfoort: Verslavingskunde Nederland.
  5. Basemans, S., & de Jong, M. (2022). Voor elke naaste van een probleemdrinker een passend aanbod. TSG-Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen, 100(Suppl 2), 93-97.
  6. Hussaarts, P., Roozen, H. G., Meyers, R. J., van de Wetering, B. J., & McCrady, B. S. (2012). Problem areas reported by substance abusing individuals and their concerned significant others. The American Journal on Addictions, 21(1), 38-46.
  7. Trimbos-instituut (2023). KOPP/KOV: feiten en cijfers. Trimbos-instituut: Utrecht.