Richtlijnen voor het inschatten van arbeidsmogelijkheden van (ex-)psychiatrische cliënten
Nadruk op de vermaatschappelijking van de GGZ heeft onder meer geleid tot projecten gericht op de arbeidsrehabilitatie van mensen met een psychiatrische achtergrond. Arbeidsrehabilitatie is een proces gericht op herstel, behoud of uitbreiding van iemands arbeidsmogelijkheden. Dit onderzoek is gericht op het onderbelichte methodologische aspect van het inschatten van arbeidsmogelijkheden. Wat zijn de cruciale aandachtspunten daarvoor als het om (ex-)psychiatrische cliënten gaat? Eerst werd vastgesteld wat nodig en wenselijk is om de arbeidsmogelijkheden van deze doelgroep goed in te schatten (het methodisch kader van de individuele rehabilitatiebenadering en supported employment) en literatuuronderzoek gedaan naar de voorspellers van een geslaagd arbeidsrehabilitatieproces aangevuld met literatuur over de deelnemers aan rehabilitatieprogramma’. Opleiding en arbeidsverleden, basale arbeidsvaardigheden, ernst van de psychiatrische beperkingen, recentheid van GGZ-behandeling (vooral opname), zelfredzaamheid en zelfbeeld als werker blijken van belang te zijn. Op grond van meer kwalitatieve overwegingen zijn doelvaardigheid (‘raan toe zijn’om arbeidsdoelen te stellen), de mate van belastbaarheid in arbeidssituaties, coping met psychische beperkingen, cognitief niveau, affiniteit met beroepssoort en specifieke beroepsvaardigheden betrouwbare voorspellers, naast kenmerken van hulpbronnen (aanpassingen in de werkomgeving, steungevers). Vervolgens werden de nu in arbeidsrehabilitatieprojecten gebruikte instrumenten en methodieken (vragenlijsten, interviews, observatie of visites op de arbeidsplek) beschreven en beoordeeld op wetenschappelijke kwaliteit en praktisch nut. Op beide terreinen moet er nog veel verbeterd worden. De studie formuleert ten slotte richtlijnen voor de inschatting van arbeidsmogelijkheden van mensen met een psychiatrische achtergrond in arbeidsrehabilitatieprogramma’. Hulpverleners kunnen de aandachtpunten gebruiken voor de kwaliteitstoetsing, evaluatie en innovatie van werkwijzen en methodieken.
